duodecim libras annui redditus, & eas affignavi omni anno recipiendas in Draperia Dinanni de primis redditibus meis libere, pacifice & quiete. Et nifi duodecim illæ libræ infra nundinas Dinanni folverentur, marcham argenti pro pœna cum duodecim illis libris Præpofiti mei reddant dicta Abbatiæ fine contradictione. Et ut donatio ifta rata & inconcuffa in futurum permaneat, litteras iftas figillo meo figillavi, & ad majorem confirmationem Dominus Gaufridus Maclovienfis Epifcopus ad petitionem meam his litteris fuum figillum appofuit in teftimonium & munimen. Actum anno gratiæ 1236. die Martis proxima poft feftum beati Thomæ Apoftoli. Pris aux Archives de Penthievre.

Bref du Pape Gregoire IX. contre Pierre Mauclerc.

1237. Grollo Archiep. Turon, fal. & Ap. bened. Regorius Epifcopus fervus ferv, Dei ven. fra

&c. Sane mirantes accepimus quod Ecclefia Nannet. olim Paftore vacante nobilis vir Comes Britannie bonis ejufdem, fub occafione cuftodie, occupatis, ac extenfis manibus ad diripienda bona hominum & vaffallorum ipfius, predis & collectis, ac diverfis exactionibus adeo homines dictos oppreffit quod mendicitatis fubire contriftentur opprobrium, &c Preterea decimas fpectantes ad Ecclefiam Nannet. fecit per fuos bajulos occupari ; qui etiam dolia, feneftras & portas de domibus & maneriis Epifcopalibus afportarunt;pifces de ipfiusEcclefie pifcariis extrahi, & filvas ipfius fuccidi facere prefumpfit &c. Igitur eumdem Comitem affectione paterna depofcimus & hortamur, in remiffionem fibi peccaminum injungentes, ut fublata bona Ecdefie Nannet. reftituens & ab ejus & hominum fuorum gravamine conquiefcens, de dampnis illatis fatisfactionem exhibeat congruentem, &c. Alias Epif copo Nannet, cogemur per juftitie providere fubfidium. Quocirca fraternitati tue per Apoft. fcripta mandamus quatinus dictum Comitem ad hoc moneas attentius & inducas. Datum Reate v. Kal. Octob. Pontif. noftri anno x. Tu, de l'Eglife de

Nantes.

Donation faite à Savigné par Richard le Mare

chal & Gervaise de Dinan.

U Niverfis Chrifti fidelibus Ricardus Marefcal

lus Dominus Longe-ville & Dinanni & Gervafia uxor ejus eternam in Domino falutem. Noverit univerf. veftra quod nos dedimus & conceffimus apud Dinannum Deo & Abbatie Savignei pro falute animarum noftrarum & antecefforum & fuccefforum, &c. anno Domini MCCXXXVII. Titre de Savigné.

Le fceau repréfente un Cavalier très-bien fait, portant en fon écu, & au contrefel, un cheval effaré.. il ne refte de la legende que Sigillum Ricardi..... Ville. & au contrefcel. Secret. Ricardi Marefcalli.

devenimus, videlicet quod terræ Domini Vitriaci, Domini de Combor, & D. Alani de Acigneio quas habebant in Britannia, in feodis & in dominicis, remanent eis & hæredibus fuis liberæ & immunes in perpetuum de nobis & hæredibus noftris, & de omnibus ballis & rachatis & gardis. Item pro maritagio quod D. Vitriaci habebat in foreftis Red cum Katerina uxore fua, nos excambiavimus dicto Andreæ & hæredibus fuis de dicta Katerina in perpetuum habendum totum jus quod Dominus Fulco Paganelli & uxor fua & hæredes fui habebant in Albigneio, pro quo nos affignavimus dicto Fulconi cv. I. annui redditus in terra quam D.Guido Malivicini habebat in Normannia de D. Rad. de Fougeriis per pacem quam dictus Guido fecit cum eodem Radulpho. Item de terra & hæreditate D. Vitriaci quam nos occupavimus apud S. Albinum & apud Redones per fortericias noftras, nos faciemus excambium dicto Andreæ pro ut milites qui pofiti fuerunt ad hoc dixerunt; de refiduis vero dampnis de quibus illi nihil dixerunt, nos faciemus legitimum excambium ad di&um D. Dolenfis Epifcopi & Alani de Acigneio militis. Item de mercato de S. Albino quod ftatueramus ad diem Martis, quo diè mercatum de Chevreio erat ab antiquo, removebimus illud mercatum de S. Albino ad aliam diem. Item de terris iftius Andreæ quas vertimus ad foreftas noftras, ita fuit ordinatum, &c. Quoniam autem propter minorem ætatem Johannis filii noftri plena fecuritas de hoc non poterat fieri, nos tradi dimus Domino noftro Regi Franciæ omnes terras quas de eo tenemus in Francia, Normannia & in terra Caftricelfi & Montis Falconis, excepta fortericia Caftricelfi, & etiam terram hæreditariam fratris noftri Archiepifcopi Remenfis, fi interim nobis excideret, tenendas in manu fua à tempore legitimæ ætatis dicti filii noftri, fi pacem iftam nollet tunc jurare, & exitus inde redderet D. Rex præfatis Andreæ de Vitriaco, Domino de Combor, & A. de Acigneio. Nos autem tenemur dare plegios D. Regi de MM. marcarum argenti. Quod fi dictus filius nofter pacem fuprad. non juraret, D. Rex gagiaret plegios de dictis MM. marcis argenti quas folvi faceret D. Andreæ de Vitriaco. Item nos jurabimus pacem iftam tenere, & Johannes filius nofter idem jurabit intra feftum Affumpt. B. M. coram Allocato D. Regis, & quando ad ætatem legitimam pervenerit, eam iterum jurabit & litteris fuis patentibus confirmabit. Item fi D. Rad. de Fougeriis eamd. pacem jurare & per fuas patentes litteras confirmare voluerit, concedimus ei eamd. pacem & libertatem de rachatis, ballis, & gardis, in terris fuis de Britannia, tam in feodo quam in dominicis, &c. Datum apud Crefpeium. Anno Dom. MCCXXXVII. menfe Junii. Titre du Chateau de

Vitré.

Johannes Dux Britanniæ, Comes Richemondiæ, &c. Ut hæc omnia quæ fuperius exprimuntur perpetuum robur obtineant, nos in ætate legitima con ftituti & probata coram excellentiffimo Domino noftro Ludovico D. G. Francorum Rege, & ab eodem in hominem recepti, hanc compofitionem conceffimus, &c. & proprii figilli munimine roboravimus. Datum Parifius die Lunæ proxima poft feftum B. Martini Hyemalis. Anno D. MCCXXXV1I. menfe Novembris. Íbid. Voi. le fceau num. LXXVII. Le mefme acte fe trouve au Ch. de Nantes arm. F. caff

A. num. 20.

UN

André de Vitré.

Niverfis præfentes litteras infpecturis, Andreas Dominus Vitreii falutem in Domino. Noveritis quod fuper contentionibus, quæ vertebantur inter me ex una parte, & religiofos viros, Abbatem & Conventum Majoris-Monafterii Turonenfis, Priorem & Monachos S. Crucis de Vitreio, & homines eorumdem de burgo Sanca Crucis de Vitreio ex altera, fuper damnis quæ ego & gentes meæ, & gentes Regis Franciæ, dictis Monachis & eorum hominibus de Vitreio, occafione guerra Domini Regis Franciæ & Comitis Britanniæ intuleram; de confilio bonorum virorum pacificatum eft in hunc modum. Ego pro bono pacis dedi hominibus dictorum Monachorum de burgo fanctæ Crucis de Vitreio centum quinquaginta libras ufualis monetæ pro damnis dictis hominibus illatis: & Priori &

Monachis fan&ta Crucis de Vitreio centum quin quaginta libras ufualis monetæ, ad Ecclefiam fuam & clauftrum S. Crucis de Vitreio faciendum. Dedi etiam denemoribus meis fæpedictis Monachis quantum eis neceffe fuerit ad Ecclefiam fuam & clauftrum faciendum folum vice ifta. Præterea excambiavi, & conceffi hominibus fupradictorum Monachorum de burgo fanctæ Crucis de Vitreio & heredibus eorumdem viginti quatuor plateas in campo Gorantoni, ad domos, fi voluerint, ædificandas pro viginti quatuor plateis, quas ego occupaveram pro muris, foffatis & aliis meis ædificis faciendis, in quibus viginti quatuor plateis five domibus ego habebo tale jus & talem redhibitionem, ficut habebam in plateis antedictis. Et dicti homines & heredes eorumdem tenebunt dictas plateas jure hereditario à Priore & Monachis fanctæ Crucis de Vitreio tali modo, & tali cenfu, & cum tali dominio, quo priores plateas de Priore & Monachis antea tenuerunt. De viginti vero libris ufualis monetæ, quas ego habebam fingulis annis in burgo dictorum Monachorum de tallia, quittavi hominibus dictorum Monachorum & eorum heredibus in perpetuum quindecim libras tantummodo, ita quod dicti homines dictorum, & heredes eorumdem hominum reddent annuatim mihi & heredibus meis refiduos centum folidos ufualis monetæ in fefto Nativitatis Beatæ Mariæ, tali modo & cum tali redhibitione qua prædictas viginti libras prius reddere tenebantur. In cujus rei teftimonium & munimen præfentes litteras confcribi feci, & figilli mei munimine roboravi. Actum anno gratiæ millefimo ducentefimo tricefimo feptimo, menfe Augufto. Tiré des Archives de Marmoutiers.

Alienor de Bretagne prisonniere au Chasteau de Vudeftoch.

Ex omnibus ad quos præfentes litteræ pervenerint, falutem. Sciatis quod dilectus & fidelis nofter Willelmus Talbot reddidit nobis apud Wudeftoch die Martis proximo poft feftum omnium Sanctorum anno Regni noftri 22. Caftrum noftrum Glouceftriæ & Alienoram confanguineam noftram fanam & incolumem. In cujus rei, &c. Teste Rege apud Wudestock tertia die Novembris anno eodem. Rymer To. 1. pag. 376.

fa belle-mere.

Mnibus, &c. Gaufridus de Mean falutem. No

veritis quod nos cum affenfu & voluntate Pavee uxoris noftre & Willelmi filii noftri, pro falute animæ noftræ, &c. quoddam fextum quod nos in terragiis de infula quæ vocatur Terignac, perci piebamus & habebamus, in perpetuam elemofynam contulimus Deo & Conventui Ecclefiæ Beati Martini Majoris Monafterii. Ita tamen quod mater noftra tertiam partem in fupradicto fexto, quamdiu vixerit, nomine dotis percipiet & habebit. Et ut hoc firmum & ftabile permaneret, dicto Conventui præfentes litteras dedimus figilli nostri munimine roboratas. Actum anno Dom. MCCXXXVII. menfe Decembri. Pris fur l'original à Marmoutiers,

Lettre de Pierre Mauclerc, qui ratifie la ceffion qu'il avoit faite au Roi en 1234. de S. Jacques de Beuvron & autres terres.

EGo Petrus de Brenna miles notum facio omnibus tam præfentibus quam futuris præfentes litteras infpecturis, quod cum pro pace quam cum cariffimo meo Ludovico Rege Francorum illuftri & cum cariffima Domina mea Blancha Regina Francorum illuftri matre ejus feci Parifiis anno Domini millefimo ducentefimo trigefimo quarto menfe Novembri, eidem Domino Regi reddiderim Caftrum fan&ti Jacobi de Beuvron, quod mihi & hæredibus meis Dominus Rex dederat, & ipfi & hæ redibus fuis in perpetuum quitaverim : & præterea quidquid idem Dominus Rex mihi ad tempus dederat in Comitatibus Cenomani & Andegavi & intra Belismum & Petrariam cum pertinentiis eorumdem, cum omnibus quæ de dono ipfius in partibus illis habebam, quæ mihi & hæredibus meis dederat, eidem fæpedicto Regi & hæredibus ejus quitaverim in perpetuum & ipfi promiferim me litteras illas quas fuper donationibus prædictorum habebam ab ipfo infra certum tempus & declaratum quod jam elapfum eft, redditurum eidem, nec dictas litteras adhuc invenire potuerim, licet ad hoc laboraverim diligenter, ad fecuritatem majorem per præfentes recognofco litteras me prædictarum omnium rerum quitationem feciffe & adhuc pro me & hæredi bus meis prædicta quitto omnia. Itaque ego vel hæredes mei in prædictis nihil omnino de cætero reclamabimus nec poffumus reclamare; promittens infuper eidem Domino Regi tanquam Domino fuq ligio quod pro poffe meo bona fide ad litteras prædictas inveniendas laborabo diligenter, & fi inveniri poterunt, eidem Domino Řegi vel Doming meæ matri ejus, vel Domini Regis hæredibus fine

omni difficultate & dilatione reftituam eafdem. Volo etiam & concedo, ut fi forte tempore aliquo prædictæ litteræ inventæ fuerint vel alicubi aliquando exhibitæ, nullius virtutis fint vel vigoris & penitus fint irritæ & inanes & mihi vel hæredibus meis vel fuccefforibus meis nihil poffint afferre commodi, nec eidem Domino Regi vel hæredibus vel fuccefforibus fuis afferre valeant nocumentum. Ego autem in præfentia fupradicti Domini mei Regis fuper facro-fancta juravi me omnia fupradicta integre & firmiter fervaturum, nec contra per me venturum. Quod ut firmum fit & ftabile in perpetuum præfentem paginam figilli mei munimine roboravi. Actum apud Pontifaram anno Dom. 1238. menfe Aprili. Chamb. des Comp. de Paris. On trouve au même lieu une femblable Lettr du Duc Jean le Roux.

III. Accord entre Raoul de Fougeres & Gui Mau_
voifin fur le partage des Biens d'Eudon
III. Comte de Porhoet.

1238. EGo Guido dictus Malufvicinus, notum facio

univerfis præfentibus & futuris, quod cum inter me ex una parte, & nobilem virum Radulphum Dominum Fouger. ex altera, fub totis terra & jure quæcunque Eudo quondam Comes, & Eudo filius ejus habuerunt & tenuerunt in Caftro Joffelini, & Vicecomitatu & terra de Poorhet & pertinentibus ad prædicta, fulcitata effet materia quæftionis, tandem inter nos facta eft amicabiliter compofitio in hunc modum, fcilicet quod dictus Radulphus dedit mihi duo millia & quingentas libras Turonenfes, de quibus eft mihi plenarie fatisfactum, & præterea ducentas libratas terræ Turonenfes à me & meis hæredibus in perpetuum percipiendas, fcilicet centum libratas minus quinquaginta folidis, quas Dominus Fulco Paganellus percipit de terra, quæ eft apud Abricum & Pontem urfionis & montem San&ti Michaelis. Pro refiduo vero dictarum ducentarum libratarum terræ dedit mihi & omnibus meis hæredibus in perpetuum quæcunque habebat, & quæcunque ad ipfum pertinebant per Heduin Mefnil, quod eft de feodo de Mortol,à me & hæred. meis in perpetuum poffidenda, & per affignamentum prædictum ego Guido de ducentis libratis terræ prædictis me teneo pro pagato. Ego vero Guido quitavi ei & omnibus ejus heredibus in perpetuum quidquid habebam vel habere poteram in Caftro Joffelini & Vicecomitatu & terra de Poorhet fupradictis. Si vero uxor dicti Radulphi ratione dotalitii vel alio modo aliquid peteret in prædictis, idem Radulphus pro fe & omnibus heredibus fuis voluit quod omnes heredes fui firmiter fint aftricti ad garantifandum vel ad escambiandum omnia & fingula fupradicta fi garentifare non poflint. In cujus rei teftimonium præfentes litteras figilli mei munimine roboravi. Actum anno Domini millefimo ducentefimo tricefimo octavo menfe Julio. Cartulaire d'Alençon.

per

in hæc verba: Ego Guillermus de Guerchia Fundator fratrum de Fonte-Haruys dedi eis ufagium & chauffagium de mortuo nemore fine monftra totam foreftam meam de Guerchia & de Radanea; preterea dedi eis magnum nemus viride ad ediffi cia & ad vineas fuas & ad alias neceffitates per totam foreftam in omnibus arboribus cum monftra famuli mei, qui requifitus ab eis nifi infra tres dies venerit, poffunt fratres colligere nemus & fecum ducere & neceffitatem fuam adimplere. Dedi etiam eis parvum nemus viride ad faciendum parva fine monftra & letherias per totam foreftam predictam & cetera ad eorum ufum pertinentia fine monftra. Et ut ratum habeatur, figillo meo feci confirmari teftibus his Hammone de Belleria, Jacobo Delale, Guillermo Cappellano, Magiftro Roberto...... & multis aliis. Pris fur une copie collationnée,

Autre faite au même lieu par Geoffroi de

U Nara venerit UNi

Pouence.

Niverfis Chrifti fidelibus, ad quos prefens carta venerit Johannes Dei gratia Redonenfis Epifcopus falutem in Domino. Noverit univerfitas veftra nos vidiffe & legiffe & diligenter infpexiffe quandam çartam, quam nobilis vir Gaufridus de Pouenceio Dominus de Guerchia dedit fratribus de Fonte-haruys in hæc verba : Sciant prefentes & futuri, quod ego Gaufridus Dominus de Guerchia & de Pouenceio pro falute anime meæ & heredum meorum & pro augmento cujufdam Capellaniæ, quam feci apud fratres de Fonte-haruys pro Gaufrido de Monteforti, dedi & concefli Deo & Beatæ Mariæ & fratri Stephano de Marando amico meo & aliis fratribus de Fonte-haruys in perpetuam elemofinam pafturagium per totam foreftam meam de Radanea omnibus animalibus. Preterea quietavi dictis fratribus pleffam fuam, quæ eft circa ambitum domus de Fonte-haruys, ad omnem voluntatem fuam faciendam ufque ad magnam meam foreftam. Conceffi etiam eis couftumas fuas & elemofinas quas habent vel habebunt in feodo meo. In cujus rei teftimonium dedi dictis fratribus hanc cartam figilli mei munimine roboratam. Datum anne Domini millefimo CC. XXXVIII. in Parafceve, in quo dedi fratribus viginti folidos annuatim reddendos in die obitus mei in cohua mea de Guerchia per manum Couftumarii mei libere & quiete in perpetuum. Donné par coppie par la Court de la Guierche tefmoin le fceau des contracts d'icelle ; Collation faicte à l'original par Maiftre Pierre Affe, Guillaume Des Pins, Jahot de Saint Aulbin Seneschal dud. lieu, le Dimanche après Saint Marc Apoftre XXIIII. jour du mois de Septembre l'an mil ccc. XCVI. En prefence & par moy Raoullet Mauhugeon, & figné R. Mauhugeon paffe de la coppie de ces lettres. Pris fur une copie collationnée.

כל

Gregorius Epifcopus fervus fervorum Dei ve

כג

nerabilibus fratribus Nannet. & Maclov.Epif copis fal. & Ap. bened. Veftris devotis precibus inclinati provifionis formam que olim fuper diverfis articulis inter quofdam Britannie Epifcopos ac nobilem virum P. quondam loci ejufdem Comitem, &c. emanavit à nobis, vobis de verbo ad verbum fecimus annotari cujus tenor fequitur: »> Grego» rius Ep. S. S. D. dilectis filiis Magiftro Jacobo de » Caftro Arquet & W. de S. Laudo Ordinis fra>>trum predicatorum, & Vernacio Canonico Tar» vifino Parifius commoranti, fal. & Ap. benedict. » Cum venerabiles fratres noftri Redon. Maclov. » Dolen. Brioc. Venet. Trecor. & Leon Epifcopi » olim in nobilem virum Comitem Britannie ex» communicationis, & in terram ejus interdicti fen» tentias, auctoritate propria promulgaffent, pro»pter graves injurias, &c. nos ad conqueftionem ipforum Ven. fratri noftro Epifcopo & dilectis fi»liis G. de Lavalle Decano, & R. de Dunfort Ca»nonico Cenom. fuper hiis direximus fcripta no» ftra. Quibus, ex parte, juxta mandatum Apofto>> licum procedentibus, nuntii Comitis ad excufa» tionem ejus contra proceffum, predicti vero Re» don. & Brioc. fuo & aliorum Epifcoporum no» mine, pro proceffu, ad Sedem Apoft. acceffe»runt. Sed quia memorati nuntii mandatum fuffi»ciens non habebant, nequivimus tunc finaliter » procedere ad negotium terminandum. Verumta» men iidem nuntii quedam ex parte ipfius Comi» tis, voluntate libera, obtulerant, que tunc in lit» teris noftris ad Ven. fratrem noftrum 1 uron. Ar>> chiepifcopum & ejus collegas directis fecimus an» notari, & nunc etiam, cum quibufdam à nobis » adjectis, presentibus duximus annotanda : vide» licet quod Comes jurabit Ecclefie parere manda» tis, & omnia occupata & ablata, tam occafione » emende exercitus, quam fibi deberi afferit,quam » occafione defectus parendi, ut dicit, judicio cu» rie fue, per ipfum five per Ballivos, aut Senescal» los vel fatellites fuos, plenarie reftituet cum fru» &ibus inde perceptis, falvo jure utriufque partis, » fi confimilis cafus in pofterum eveniret; & Ec»clefias & decimas à fe vel à fuis invafas reftituet. » Obtulerunt etiam iidem nuntii quod Comes, pro » cimiteriis & aliis poffeffionibus occafione muni» tionis ablatis, ad extimationem boni viri concam

» bium bonum reddet, &c. & reedificabit Ecclefias » dirutas, &c. fuper vitandis autem & compellendis » excommunicatis, fuit oblatum quod fi qua con» ftitutio, affifia, vel preceptum facta funt &c. ut » & fuper tertia judicii mortuorum, & fuper deci» mis, vel legatis, tam de terris gentilibus, quam » fervilibus faciendis, &c. ejufmodi affifia vel pre

ceptum caffa fint & irrita ; & Comes precipiet » fubditis fuis, fub banno ut ea non fervent ; & ju» ramentum quod factum fuit apud Rotonum, vel » alibi, abjurabit, & à fuis fubditis fub banno precipiet abjurari. Circa vitandos autem & compel» lendos excommunicatos fibi annum petiit indulgeri, infra quem talem fe in hiis & aliis exhibe» bit & fuos Balivos faciet exhiberi, quod in illis » partibus claves Ecclefie fervabuntur, &c. Salvis

כל

כב

»> nichilominus Epifcopis litteris omnibus fuper » hoc negotio à Sede Apoftolica impetratis, & pro» ceffu fuper hiis habito ad hoc in fuo robore du

כל

fe

raturo, Super hiis autem omnibus Comes paten»tes litteras dabit figillo fuo munitas. Cæterum » licet premiffa, & à nobis adjecta, nequaquam » fuerint adimpleta, nuper tamen idem Comes » ad cor rediens, ut fperatur, dilecto filio Magiftro » Petro Mauban procuratore fuo & venerab. fra» tribus noftris Brioc. & Trecor. Epifcopis pro » & antedictis Epifcopis propter hoc apud Sedem Apoftolicam comparentibus coram nobis, pre» miffa omnia fe iterum obtulit impleturum : nos военно » autem aliqua addidimus que inferius annotanхновлен вашия » tur. Quocirca discretioni veftre per Apoftolica Telves Donne's pav fcripta mandamus quatinus ad locum utrique par- e paper a pecove » ti fecurum perfonaliter accedentes, litteris ab ip »fo Comite oblatis prius Epifcopis datis, & relle dvouxe prince tutionibus factis, & ab eodem Comite de ftandon yang Irelang Defrance » mandatis Ecclefie juramento recepto, eidem ab- chy Devanne Comte » & Provincias in quibus excommunicatus denun- e denun- De shvelague

כב

» folutionis beneficium impendatis, & per Ecclefias

» tiatus extitit, abfolutum publice nuntietis; in»terdicti fententias revocantes ; &c. fuper violata » immunitate Ecclefiarum injuncturi fibi peniten» tiam congruentem, & interdicturi ei ne de ufuris » vel violatione fidei, feu de aliis fpiritualibus vel "Ecclefiafticis caufis fe ulterius intromittat. Quoad » excommunicatorum autem compulfionem, an» num petitum prius, fibi volumus indulgeri; eo » falvo, quod in illis partibus Comitatus ipfius qui» bus eft confuetum excommunicatos compelli, » confuetudinem volumus obfervari. Volumus au» tem ut in juramenti virtute ei injungatis, ut illos qui adhuc in excommunicatione perdurant, quan» do hoc ei & Ballivis fuis per litteras Epifcopo» rum vel alias legitime conftiterit, in judiciis agen» do, teftificando, & aliis judiciorum actious & » aliis officiis publicis, evitabit, & à Ballivis uis » faciet, & fubditis precipiet evitari; moneatis au» tem & propenfius inducatis eumdem, firmiter » precipientes eidem, licet non fub debito jura»menti, ut tanquam Princeps Catholicus, in futu>> rum, tales devitet, &c. Quod fi forte predictus » Comes oblata, cum adjectis à nobis, noluerit

כל

adimplere, volumus ut diétus Cenom. Epiícopus » cum primis collegis fuis procedat contra eum le» cundum tenorem precedentium litterarum, &c. Datum Laterani 111. Kal. Junii Pontificatus noftri anno IV. Datum Laterani vIII. Id. Junii. Pontificatus noftri anno XIII. Tit. de l'Eglife de Nantes.

Traite du Duc Jean le Roux avec Raoul de Fougeres.

12398

Ꮺ

Hmitem Britanniæ & Radulfum Dominum Fouforma pacis factæ inter Johannem Cofacda lfum Dominum Coger. Conceffit idem Comes predicto Radulpho in fidelitate & homagio quod recepit à dicto Radulpho, quod ipfe Comes tenebit firmam juftitiam & fidelem dicto Rad. de Domino Petro de Chemilleio, & de aliis, quos dicit, five dicet, tenere jura ipfius Rad. de feodo de Porrehoet, de qu bus dictus Rad. conqueretur. De ballis autem & rachatis conExemptions wer ceffit idem Comes quod terræ ipfius Rad. & hære-roul de vachape dum fuorum quitæ erunt & immunes, falva affifia Comitis Gauffredi quondam Comitis Britannia. De pour Carleure DN Judæis autem conceffit prædictus Comes quod u'u-roboch moyennant ræ effent à tempore principii guerrarum. Quantum hommage au vero ad juftitiam debitorum Judæorum, quæ ipft den trelague Дик Judæi fibi dicent deberi, conceffit idem Comes

we

quod prædictus Radul. eamdem jurisdictionem habeat omnino quam habet Dominus Vitreii. De firmatura autem Caftri de Marcilleio conceffit prædictus Comes quod ipfe Rad. firmet ipfum Caftrum, fecundum quod fibi melius placuerit. Hæc autem pax facta eft, falvis aliis juribus ipfius Comitis & ipfius Rad. Promifit autem dictus Rad. quod ipfe veniet ad homagium ipfius Comitis de feodo de Fouger. ex quo licentiam Domini Regis Franciæ, ore ad os, vel per litteras pendentes habebit. In cujus rei teftimonium & firmitatem perpetuam nos dictus Johannes Dux Britanniæ & Comes Richem. præfens fcriptum figillavimus. A&tum apud Andeganno gratiæ MCCXXXIX. menfe Martio. Ch. de Nantes. Arm. L. caffette A. n. 23.

quod cum contentio verteretur inter me ex una parte, & nobilem virum Johannem Ducem Brit. & Com. Richem. ex altera, tandem Compofitum fuit inter

Bervé Vrconilé Delson quod villa de Breft, & Caftrum & portus, remane

a Hervé

Vicomte de
Leon.

b Le Duc

Jean.

rent dicto Comiti & hæredibus fuis in feodo & hæreditate, faciendo mihi excambium c. lib. annui redditus; & ego feci homagium Domino Comiti de feodis meis. Omnes milites & alii homines qui de me tenebant in villa de Breft, dicto Comiti remanent ; & feoda fua que habent in terra mea & hominum meorum extra villam de Breft, de me & hæredibus meis tenebuntur, ficut antea tenebant, legitimos redditus fuos mihi & hominibus meis perfolvendo ; & homines qui extra villam de Breft ante guerram manebunt in feodis meis & hominum meorum, & habebant plateas & grangias in dicta villa, mihi & hominibus meis remanent, & plateæ & grangiæ dicto Comiti & hæredibus fuis remanent ad voluntatem fuam plenarie faciendam. Hæc omnia ego juravi quod fideliter obfervabo. In cujus rei teftimonium præfentes litteras figillo meo figillavi. Actum apud Kemperlé anno Dom. мCCXXXIX. menfe Martii. Ch. de Nantes. Arm. L. cassette F. n. 6.

Tantus honor patriæ, te præfule, contigit urbi, Olim quantus honor illuftri, quantaque crevit Laus Conanigena a, cum fancte Ronane lutofo Ponte-trio Britonumb Ducis,inclytus ille, phalangas

Fregit; & obtinuit, gladio mediante, triumphum

Ex Coll. mff. Ecclefia Nannet.

Accord entre Raoul de Fougeres & Alain d'Acigné.

UNive

.

Donation faite à Blancheccuronne par Joffelin de la Rochebernard, Croifé.

Niverfis Chrifti fidelibus prefentes litteras infpecturis Jofcelinus Dominus de Rocha-Bernardi, falutem in Domino J. C. Noveritis pro certo quod ego dedi Deo & B. M. de Alba-corona & fratribus ibidem Deo fervientibus falinam meam quam habebam in marefiis de Trevali, in ipfo videlicet introitu marefiorum, coram molendinis dictorum fratrum, que etiam vocatur proprio nomine falina Jofcelini. Hoc donum feci in manu Johannis Abbatiæ fupradicte tunc Abbatis, tam pro falute anime mee, quam Stephane uxoris mee, que x111. Kal. Junii viam univerfe carnis eft ingreffa, & in Ecclefia ipfius Abbatie tumulata, tempore videlicet & anno quando ipfe cruce fignatus in transmarinis partibus iter arripui. Volo autem & precipio ut dicta falina ab omnibus fervitiis & cofdumis mihi vel heredibus meis pertinentibus, eifdem fratribus libera de cetero remaneat & immunis. Conceffi etiam & proprio dono confirmavi ut dicti Abbas & fratres molendina fua & alias falinas, antiquitus, five de novo in feodo acquifitas, ita libere poffideant ut in tempore nobilis viri Jofcelini Domini de RochaBernardi bone memorie attavi mei retroactis temporibus poffidebant, reddendo videlicet hominibus meis jura & cenfus fuos terminis affignatis. Abbas autem & fratres concefferunt mihi unam Capellaniam, & de novo conftruxerunt altare in ipfa Ecclefia Albe-Corone ad honorem B. Georgii Martyris, & tradiderunt mihi quemdam Monachum fuum Sacerdotem nomine Vincentium per quem, quamdiu ipfe vixerit in dicto altare ipfa Capellania de cetero fervietur; poft deceffum vero ipfius, Abbas & fratres loci illius Sacerdotem alium mihi vel heredibus meis tradere tenebuntur. Ad majorem autem hujus rei firmitatem ego Jofcelinus & Johannes Abbas fupradictus prefentem cartulam figillorum noftrorum munimine unanimiter roboravimus. Datum anno Dom. MCC XXXIX. Pris fur l'original

à Blanche-Couronne.

Accord entre le Prieur de Lehon & Olivier de Guité.

Edo de Plomaudan, E. de Vitreio Decani, &

Alanus de Houffaia miles, &c. Noveritis quod cum contentio effet inter Priorem de Lehon & Oliverium de Guiteio militem fuper feodo de la Brehefeie in parochia de Ploafne, &c. dictus miles fecit homagium Priori, &c. Actum de confenfu partium coram nobis in quibus compromiferant partes fide præftita corporali, anno Dom. MCC XXXIX. Pris fur l'original à Marmoutiers.

Partage entre les enfans d'Eudon III. Comte de Porhoet.

UN

Dave is præfentes litteras audituris. Joannes

falu

Niverfis Dux Lritanniæ, Comes Richemondiæ, tem in Domino. Noveritis quod in noftra constituti præ.entia Radulphus Dominus Filgeriarum ex una parte, & cariffimus avunculus nofter Petrus de Chemilly ex altera, paci devenerunt fub hac forma; prædictus Dominus Filgeriarum in præfenti habebat parrochiam de Lannoez in faifina, & in parte sua habebit caftrum Joffelini & foreftam de Lannoez adpræfiagium & eftimationem militum fubfcribendorum, ita quod prædictus Petrus nihil ibi

dem