roode kleurstof wordt ook gebruikt om den schedel in te smeren ter beveiliging tegen de felle zon. De hoofden der kinderen worden totaal kaal geschoren met uitzondering soms van een enkel bosje haar in het midden. Het scheermes is ook zeer primitief. Ze nemen een stukje zink, dat gemakkelijk te krijgen is door de vele huizen met zinken daken aan de grenzen van Basoeto-land; ze slijpen dit stukje metaal zoo scherp mogelijk op een harden steen en klaar is hun werktuig. De vrouwen scheren zich vaak het haar geheel anders. Ze laten een vingerbreed haar staan en scheren dan weer een vingerbreed weg en zoo vervolgens. Op deze manier lijkt het van eenigen afstand gezien, of ze een kap met plooien op het hoofd dragen. Maar behalve deze roode kleurstof werd er vroeger een blauwe gebruikt. Dit is nu echter verboden door de kapiteins. Niet omdat het tegen hun schoonheidsgevoel indruischte, maar om een veel gewichtiger reden. Die blauwe kleurstof was namelijk niets meer of minder dan de bekende blauwe klei", waarin de diamanten worden gevonden. Dit trok de aandacht van Furopeanen, die hun uiterste best deden om te weten te komen, waar de vrouwen die klei vandaan haalden. Zoodra dit ter kennis van de kapiteins kwam, werd het bovengenoemde verbod uitgevaardigd. Ze wenschen onder geen voorwaarde prospecteerders in hun land te hebben, want ze weten, dat, wanneer er goud of diamanten worden ontdekt, de inboorling het kind van de rekening wordt. Het is beslist zeker, dat er mineralen in het land zijn; met name steenkolen moeten er volgens de geruchten in buitengewone hoeveelheden zijn. Maar de kapiteins zijn zeer wantrouwend en in een gesprek van meer dan een uur, dat ik met een van hen had, was ik een verbazend klein beetje wijzer geworden. Ze vermijden rechtstreeksche antwoorden of, geven ze een antwoord, dan is dit absoluut onbeteekend. Ze houden zich buitendien ook altijd buitengewoon dom. Dat is misschien nog de grootste slimheid van hen. Toch geloof ik niet, dat de tijd heel ver zal zijn, dat hun land op de een of andere slinksche manier door een der, beschaafde" volken zal worden ingepalmd. Zeker niet, als er diamanten mochten ontdekt worden. En waar met den dag het gebruik van steenkolen toeneemt, zal misschien ook dit artikel mettertijd zoo waardevol blijken, dat er een onrechtvaardige daad voor gewaagd kan worden. Dat de Basoeto's zelf in dit opzicht niet volkomen gerust zijn, is me tijdens mijn verblijf in hun land gebleken. Toen de bekende spoorwegstaking in den Vrijstaat en in Transvaal was uitgebroken in Januari 1914, gingen er hardnekkige geruchten door Basoeto-land, dat de blanken zouden komen om hun land in te nemen. Velen meenden dat de oorlog binnen een paar dagen in vollen gang zou wezen en stonden gereed om zich onder hun hoofdlieden te scharen. In zoo'n tijd komen de oude herinneringen aan vergane grootheid en aan Moshesh weer boven en, nu ze in 't bezit van geweren zijn, meenen ze heusch, dat de witmenschen een heelen toer zouden hebben om hen te overwinnen. Het is te hopen, dat ze de proef nooit zullen moeten wagen, want het is niet twijfelachtig, aan welken kant de overwinning zou wezen. En thans eindig ik mijn artikel met den wensch, dat ik een weinig mag hebben bijgedragen tot de kennis van een landstreek, die, zeker wat de Nederlanders betreft, nog weinig bezocht wordt en welks schoonheid daardoor niet voldoende wordt gewaardeerd. 1) Grahamstown, Mei 1914. F. C. DOMINICUS. 1) Ik had in Batoeso-land ook een der Kapiteins gefotografeerd met zijn raadsleden om zich heen. Nadat ik van mijn reis was teruggekeerd, zond ik hem zijn beeltenis. Hij bleek er zeer mee ingenomen, want door zijn zoon, die op Lovedale-school (een school voor kafferzonen) heeft leeren lezen en schrijven, liet hij me een brief zenden met hartelijke dankbetuigingen. Voor de curiositeit schrijf ik dezen brief hier over: F. C. ke ea o lumelisa ke se Fumane setsoantso sa hao samphuma ke saphetse leratong la Molimo ke tla thabela ha leka o Fumana o saphetse lengolo lena ha ke na li taba tsegata ke na li taba tsegata ke'na oa hao Morena Thaka-Banna Matela. De vertaling luidt ongeveer: Ik dank U zeer voor de foto van mezelf. En ik voel, dat ik me zeer in de gunst van den Hemel mag verheugen. Het zal mij genoegen doen te hooren of U dezen brief hebt ontvangen. Ik heb veel werk te doen. Ik groet U. THAKA-BANNA. De Klimatologie van Oost-Pruisen. Vervolg. Voor bovengenoemde waarnemingsstations heeft Prof. Dr. Hermann Kienast de temperaturen der waarnemingsjaren 1888-1902 aan een gelijktijdige vergelijking onderworpen en herleid op het tijdsverloop 1851-1902, waarbij Marggrabowa op Klaussen, Insterburg op Koningsbergen en Tilsit, Heilsberg op Koningsbergen, Altstadt bij Gilgeberg op Klaussen werden gecombineerd. Tegelijkertijd werd ook uit de gevonden resultaten de gemiddelde maanddag bepaald, daar de zoogenaamde gemiddelde maand waarden zonder meer niet den toestand van dezen dag voldoende aangeven 1). Monatsmittel der Temperatur für die Jahre 1851/1902, Reduziert auf den mittleren Monatstag 2). April -2.9-2.7 - 2.4-2.7-3.6-3.3 - 0.3 -0.6-0.1 5.6 4.9 5.4 - 3.9 - 3.7 - 3.4 - 3.6 - 4.5 -5.1-4.2 - - 3.8 5.9 5.8 - 3.4 — 4.3 — 4.9-3.8 0.2-0.8-1.6-0.7 5.8 5.0 4.9 5.3 17.2 15.6 16,2 12.7 12.5 11.3 12.0 12.4 7.3 7.3 7.0 6.2 6.7 7.2 0.9 0.4 - 3.9 0.9 1.4 Jaar 6.8 6.7 6.4 6.6 5.5 1) Ableitung der Normaltemperaturen der deutschen Stationen für die |