1

1

1

ari, ireos Florent., herba scordii, agrimoniæ, absinthii, pervincæ, fol. fabinæ, flor. hyperici etc. cum aqua simplici aut aqua calcis vivæ parato, nec minus ungventum fufcum commune et FEL. WURTZII, ungv. de minio, de lithargyrio etc., quibus, fufficienti facta depuratione, balsamica, nimirum balsamus Peruvianus, Tolutanus, pulvis myrrhæ etc. addi debent. Irritis hisce, vel malo etiam initio statim cancri naturam habente, fettio chirurgica tempestive instituenda est a).

RHAGADES seu Fissuræ labiorum ad affectus levissimos pertinent, et a fola epidermidis corrugatione et ficcitate nimia, quam ordinario aer afperior et fubinde etiam valde ficcus ac calidus inducunt, oriuntur. Vitata ulteriori aeris injuria, sponte utplurimum et intra breve tempus sanescunt, leniendi nihilominus doloris caussa demulcentia quædam, v. g. ungventum pomatum, mucilago tenuior sem, cydoniorum, pulpa cocti pomi Borsdorffiani, pulpa coctarum passularum majorum et minorum, sevum cervinum etc., illini poflunt.

CA

CAP. II.

DE

SPASMO CYNICO ET RISV SARDONIO.

S

§. I.

PASMVS CYNICVS sive Convulfio caninaet RISVS SARDONIVS a) five Tortura oris fymbolici quidem affectus spasmodici funt, quoad ambitum nihilominus formamque notabiliter distineti inveniuntur. In convulfione enim canina spasmus musculos oris in dextro faltim aut finistro latere, in risu Sardonio autem in latere utroque occupat; hinc in affectu priori os in obliquum versus aurem dextram aut finiftram trahitur, et correpti salivam, quæ identidem sponte effluit, expuere, aeremque efflare nequeunt, in posteriori contra os ita versus aurem utramque torquetur, ut patientes ridere videantur.

Ii 3

1

§. II.

a) Rifus Sardonius hæc affectio appellari creditur

A

ab herba Sardonia, secundum traditionem in
Sardinia primum inventa, Planta hæc vulgo
Apium rifus dicitur, ét ranunculi venenati spe.
cies est, quæ commesta spasmum hunc, mentis-
que alienationem producit.

1

4 1

§. 11.

In convulfione canina graviori spasmus memoratus non folos oris, fed cunctos pariter dimidiæ faciei musculos corripit, et oculus proinde, nasus, totaque faciei dimidiæ pars, quæ hinc inde utplurimum rugofa evadit, versus dextram aut finiftram aurem, non fine fœdo horrendoque aspectu, trahuntur. Discrepans etiam vehementia in oris tortura observatur; quippe quæ, fi gravior est, cum mentis alienatione, sin vero mitior, fine men-tis alienatione accidit.

§. III.

Affectus uterque modo idiopathicus ac solitarius eft, modo imminentem insultum apoplecticum aut epilepticum præcurrit, mo-do præsentibus pridem morbis memoratis,. aliisque, v. g. febribus gravioribus, præfertim exanthematicis, tanquam symptoma, jungitur, et plerumque materiam valde acrem, quæ, si morbus idiopathicus exiftit, partes mufculorum oris et faciei nervosas hoftilibus stimulis immediate adgreditur, cauffam agnofcit. In speciebus symptomaticis caussa materialis irritans non femper ipfos oris ac faciei muf

culos obfidet, fed hi ipfi interdum, corpore nimirum vellicante in cerebro, ventriculo aut intestinis latitante, folummodo consensualiter afficiuntur, nec vulgaris semper materia acris falina, fed aliæ etiam haud ignotæ et alibi a) pridem fufius relatæ spasmorum ac convulfionum caussæ, vermes v. g., venena cauftica et constrictoria, vehementiora animi pathemata etc., adcusari debent. Silentio præterea minime prætermittendum erit, convulfionem caninam fubinde apoplexiæ fuccedere, et unice a paralysi musculorum oris dextri aut finistri lateris derivandam esse. Sublata enim actione et resistentia musculorum lateris paralytici, foli musculi antagonistæ lateris fani ulteriorem actionem exercent, et os in obliquum trahunt.

§. IV.

Curandi fine interne generatim omnia conveniunt, quæ alias, observata tamen caufsarum differentia, contra apoplexiæ et maxime epilepfiæ infultus exhibentur; quare ista specialius hoc loco adducere supersedeo. Quod Quod externa vero attinet, illa unice ad roborantia nervina et difcutientia redeunt, et præ reliquis igitur facculi ex rad. cyperi, galangæ, zedoariæ, imperatoriæ, ireos Florent., herb. melissæ, basilici, majoranæ, thymi, ferpilli, abrotani, hb. et flor. rorismarini, flor. chamomillæ Rom., lavendulæ, baccis lauri, rafura ligni santali flavi et Rhodii, croco orientali, semine nigellæ Rom., camphora etc. nec minus linimenta ex spiritu liliorum convallium, rorismarini, lavendulæ, falis ammoniaci vinoso, aqua cephalica Imperat., apoplectica, Anhaltina, eff. castorei, balsamo vitæ etc., ut et friftiones leniores cum linteis mollibus calefactis, immo, præsente largo impuritatum acrium affluxu, veficatoria, brachiis adplicata, prodesse consveverunt.

a

RISMVS (& τίζω, firideo) est convul

sio maxillæ inferioris, cum dentium stri

T

dore contingens.

§. II.

4

cur

201

20