>> que demain nous connoissions à qui elle est. » Sempad étoit cependant dans une grande ignorance sur tout ce qui se passoit on l'amena devant le roi, pour qu'il fît connoître quelle étoit cette lumière qui brilloit avec tant d'éclat chez lui. Quand Mangou le vit, « Il est donc encore ici, s'écria-t-il? >> Oui, lui répondit-on.-Quelle est, lui dit-il, cette lumière » que nous avons vue cette nuit au-dessus de ta tente? Je - » n'en sais rien, roi des rois, répondit Sempad effrayé. — Ne >> sais-tu pas, dit encore Mangou, pourquoi cet e apparition si » éclatante et si terrible a duré si long-temps! - Mon Dieu le » sait, lui répliqua Sempad, jamais je ne le connoîtrai. — As-tu » avec toi, ajouta le khan, quelque chose qui vienne de vos » saints! Je n'ai rien, dit Sempad, qu'une petite hostie.— » Apporte-la moi, pour que je la voie. » Sempad l'apporta aussitôt et la présenta au roi, qui descendit de son trône, fléchit les genoux, découvrit sa tête, embrassa Sempad, et lui dit : « C'est-là la grandeur et la forme de la croix lumineuse que » j'ai vue. » Depuis lors, Mangou aima et honora beaucoup Sempad; il eut tant de déférence pour ses avis, qu'il l'éleva au-dessus de tous les grands de sa cour, et qu'il ordonna qu'on lui accordât tout ce qu'il demanderoit. On lui donna encore un p'haïza (21) d'or, c'est-à-dire, une tablette avec le nom de Dieu, écrit par le grand khan lui-même, ce qui, chez les Mongols, est le plus grand honneur. De plus, on rédigea pour lui une sorte de patente, que les Mongols appellent iarlekh (22) et que nous nommons sidchil, et on lui céda tout ie pays conquis par l'épée d'Arslan; c'étoit Orodn et son territoire, dans le voisinage du pays occupé par Batchou et ses généraux; on y ajouta le fort de Porodn avec ses revenus, comme le prix du sang de son père Libarid, qui y avoit été tué. Sempad prouva ses droits par tous les livres կրկին Հաստատութի եղեւ Հայրենեաց նոցա • զ առաջինն՝ թրով առածն էր , որսլէս ծառայ՝ որ ՛ի ձեռն Ալան նոյինին: Էւ երկրորդս արքայատուր. որ եւ որպես բնոյ մեծագունի առեալ ընդ լու գոհվարին: Առեալնաեւ զՀրաման ազատել զամենայն եկեղեցիս Հայոց՝ եւ զքահանայս. եւ այնոլէս մեծաշուք Ճոխանայր յարքունի դրանէն: յւ եկեալ փութանակի՝ Հասան յաշխարհս յայս, եւ ծագեաց խաղաղութի. որպես արեգակն ՛ի մէջ գիշերի: Էւ նախ յանդիման լինի աչուին եւ այլ գլխաւորացն. եւ ի նոցանէ եւս առեալ զօզնու թիւն: առ՝ եւ թափեաց զերկին (Որոտնայ բովանդակ` մինչ ՛ի սահմանն որոտնայ եւ զենոյ, յորում` եւ կայր ընդ ածեր աթոռն Սիւնեաց ՏաԹե: առ եւ զիղեգիս եւ զամ` գաւառն լայոց ձորոյ, զոշաՀանմն, զՈւրծ, եւ զգետէ իւր ձորով` մինչեւ իրերունս, եւ ՚ի կոտայմն եւ մինչեւ ՛ի Գեղարքունի: Էառ նաեւ բզմ շէնս եւ աւանս. եւ ազատեաց ղեկղցիս եւ զքհյա` զիւրոյ իշխանութեն եւ զամ՝ Յիս Հայոց: ( ինեաց եւ վանորայս՝ եւ զամ ածերեալ եկղցիս. եւ զբզմ խնդութ արար րիստոնեից: ւ զն աԹոռն Սիւնեաց կայր յաւերակ ՚ի բզմ Ժկաց. եւ ծերացեալ էր եպմն էր ՅովՀանես, եւ եղբօրորդին նորա էր Հայրապետն Հրամանաւ կնոջ աչուին սկսեալ էր շինել զվանքն , եւ կայս ՛ի նմին աղքատութեամբ: ()ի այնքան ժառան դութեցն՝ որ լեալ էր, ոչ տուն մի կայր եկեղեցւոյն, զոր եւ սեպհականեալ Սմբատայ ինքեան, սկսան ամ ջանիւ տանիլ զհոգ շինութե եւ փարթամութեան եկեղեցւոյն, եւ զյափշտակեալ ժառանգութին դարձուցանել անդըն : Géorgiens et autres. Sempad fut ainsi rétabli deux fois dans son héritage. D'abord, il l'avoit été par l'épée; mais il étoit resté comme un esclave au pouvoir d'Arslan Nouïan. La seconde fois il le fut par un don royal, qui n'étoit que le prix de la pierre précieuse qu'il avoit donnée à Mangou. Il obtint aussi un ordre pour affranchir les églises et les prêtres de l'Arménie (23). Sempad, comblé d'honneurs à la cour, se hâta de revenir dans ce pays, et il y fit renaître la paix, qui fut comme un soleil qui paroîtroit au milieu de la nuit. Il alla aussitôt trouver Batchou et les autres généraux, et demanda leur assistance : puis il prit possession du territoire d'Orodn, qu'il occupa tout entier jusqu'aux frontières de Porodn et de Pzen, et dans lequel étoit Dathev, siége épiscopal de Siounie, alors en ruine. Il prit encore Eghékis et toute la province de Vaïotsdsor, P'hoschahan, Ourdz et Védé, avec la vallée qui en dépend, jusqu'à Éréroun, et aux pays de Godaïk'h et de Keghark'houni. Il occupa aussi plusieurs autres bourgs et villages, et affranchit les églises ainsi que les prêtres de sa souveraineté et de tout le pays des Arméniens; il fonda des monastères et il releva toutes les églises détruites; enfin, par tout ce qu'il fit, il fut la joie des chrétiens. Depuis longtemps la résidence des évêques de Siounie étoit ruinée: le prélat Jean, fort avancé en âge, et son neveu Haïrabied, avoient commencé à faire construire un monastère avec l'autorisation de la femme de Batchou, et ils n'avoient pu le continuer à cause de leur pauvreté, car de tous les biens que l'église avoit possédés, il ne lui restoit pas une seule maison. Quand Sempad fut devenu souverain de ce pays, il mit tous ses efforts pour faire construire ce monastère et rétablir l'église dans sa première splendeur, en lui rendant les possessions qu'on lui avoit enlevées. Գ1ԼՈ Ւ Խ Ը: Դալաս թէ ոյք եւ որպէս կամիս կորուսանել զՍմբատ. նրա Հարկեցեալ յորմ՝ երթայ անդրէն աու մեծ արքայն թաթարաց՝ Մանդու ղածն կոչեցեալն. եւ թէ զի արդ քան զառաջինն գտեալ շնորհս մեծամեծս` դաւնայ յաշխարհս. եւ զկնի բազմաց դործոյ բարեաց մեուանի խաղաղութբ : ակ մինչ այս այսպէս լինէր. ապա բարեատեացն Սատանայ սկսաւ նախանձ - արկանել եւ գրդռել զտունն ագին, եւ զեծամեծան վրաց: ()ֆ Հազն վախճանեալ էր ՛ի ռմծ. Թուի փրկչին. եւ կիննորա Դենցայն ուներ զդուստր մի` ոշա ք անուն, եւ իշխէր ամ` իշխանութե նր: վս որոյ ժողովեցան ՛ի Տփխիս առ լողումն, որ էր վազիր եւ պասխաղ կարգեցեալ ՛ի մեծ- ղանն ի վերայ ամ աշխարՀիս. այսինքն Հրամանատար ամնեցուն, եւ իշխօղ ար քունի Հարկացն եւ մեծ դիւանն. որ արար աշ– խարհագիր զաշխարհս ամենայն ի ռմծդ: Թուի փրկչին: ւ բազում` կաշառօք խնդրէին կորու սանել զՍմբատ. եւ ոչ ժառանգեցուցանել զերկիր նը զոր եւ ոչ Համարձակիւր առնել Արղունն. այլ առին ի Սմբատայ զբազում` տեղիս. եւ զմնացեալն կեղեքէին սաստկապէս: վե որոյ Հարկ եղեւ նմա վերստին գնալ առ լանգու ղան. եւ առեալ ի տանէ Ասլան նոյինին զիւր օգնականս. էանց` եւ գնաց յաջողմամբն ած: Րայց զի նախ քան զերթալն կոչեալ էին զկողումն վե մատնութե ինչ . CHAPITRE VIII. 'Efforts qu'on fait pour perdre Sempad. Il est contraint d'aller une seconde fois à la cour de Mangou-khan, où il est traité, comme la première fois, avec les plus grands honneurs. Il revient ensuit dans sa patrie, où il meurt en paix, après avoir fait beaucoup de bonnes actions. TOUT étoit à peine dans cet état, que Satan, l'éternel ennemi de tout ce qui est bon, anima de colère et de jalousie la famille d'Avak et les princes Géorgiens. Avak étoit mort en 1250; sa femme Kontsa, qui restoit avec une fille appelée Khoschak❜h, gouvernoit sa souveraineté. On se rassembla à cause de cet événement à Téffis, auprès d'Arghoun (1), qui étoit visir et lieutenant (2) du grand khan dans tous nos pays; il étoit aussi du conseil général (3) et administrateur des revenus royaux; en l'an 1254, il fit faire la description de tous les pays qu'il gouvernoit (4). Les princes Géorgiens lui deman dèrent la permission de faire périr Sempad, lui offrant pour cela de grands présens, et promettant même de ne point s'emparer de ses possessions. Arghoun n'osa leur accorder une pareille demande; mais malgré cela, ils n'en prirent pas moins beaucoup de villes à Sempad et dévastèrent celles qui lui restèrent. Ces vexations le contraignirent de retourner auprès de Mangou-khan après avoir demandé l'assistance d'Arslan Nouïan, il partit et fit son voyage avec la protection de Dieu. Avant son départ, Arghoun fut appelé à la cour pour cause de trahison; et à son arrivée, Sempad l'y trouva dans |