Images de page
PDF
ePub

δὲ κύβων τριάδος. Ξύμπας δὲ οὗτος ἀριθμὸς γεωμε τρικὸς, τοιούτου κύριος, ἀμεινόνων τε καὶ χειρόνων γενέσεων.

Ἂς ὅταν ἀγνοήσαντες ὑμῖν οἱ φύλακες ξυνοικίζωσιν νύμφας νυμφίοις παρὰ καιρὸν, οὐκ εὐφυεῖς οὐδ ̓ εὐτυχεῖς παῖδες ἔσονται. Ὧν καταστήσονται μὲν τοὺς ἀρίστους οἱ πρότεροι· ὅμως δὲ ὄντες ἀνάξιοι, εἰς τὰς τῶν πατέρων αὖ δυνάμεις ἐλθόντες, ἡμῶν πρῶτον ἄρξονται ἀμελεῖν, φύλακες ὄντες, παρ ̓ ἔλαττον τοῦ δέοντος ἡγησάμενοι τὰ μουσικῆς, δεύτερον δὲ τὰ γυμναστικῆς· ὅθεν ἀμουσότεροι γενήσονται ὑμῖν οἱ νέοι. Ἐκ δὲ τούτων ἄρχοντες οὐ πάνυ φυλακικοὶ καταστή σονται πρὸς τὸ δοκιμάζειν τὰ Ἡσιόδου τε καὶ τὰ παρ' ἡμῖν γένη, χρυσοῦν τε, καὶ ἀργυροῦν, καὶ χαλκοῦν, καὶ σιδηροῦν. Ὁμοῦ δὲ μιγέντος σιδήρου ἀργύρῳ, καὶ χαλκοῦ χρυσῷ, ἀνομοιότης ἐγγενήσεται καὶ ἀνωμαλία ἀνάρμοστος· ἃ γενόμενα, οὗ ἂν ἐγγένηται, ἀεὶ ἐντίκτει πόλεμον καὶ ἔχθραν.

Τί οὖν τὸ μετὰ τοῦτο; Στασέως γενομένης, είλ κέτην ἄρα ἑκατέρω τώ γένη, τὸ μὲν σιδηροῦν καὶ χαλκοῦν, ἐπὶ χρηματισμὸν καὶ γῆς κτῆσιν καὶ οἰ κίας, χρυσίου τε καὶ ἀργύρου· τὸ δ ̓ αὖ χρυσοῦν· τε καὶ ἀργυροῦν, ἅτε οὐ πενομένω, ἀλλὰ φύσει ὄντε πλουσίω, τὰς ψυχὰς ἐπὶ τὴν ἀρετὴν καὶ τὴν ἀρ χαίαν κατάστασιν ἡγέτην. Βιαζομένων δὲ καὶ ἀντιτεινόντων ἀλλήλοις, εἰς μέσον ὡμολόγησαν γῆν μὲν καὶ οἰκίας κατανειμαμένους ἰδιώσασθαι· τοὺς δὲ πρὶν

égaux, à l'unité près, et de deux inégaux; ensuite, cent cubes du ternaire. Voilà le nombre géométrique, dont le pouvoir préside au bonheur ou au malheur de la naissance.

» Tes magistrats, ignorant ces mystères, mettront à contre-temps les épouses dans les bras de leurs époux, et les enfans n'auront pour eux ni la nature ni la fortune. Il est vrai que leurs pères élèveront aux places les meilleurs d'entre eux; mais, indignes de cet héritage de gloire et de puissance, ces fils dégénérés n'en commenceront pas moins par négliger le culte des Muses, et tous les arts que nous enseignons, tous les exercices du corps et de l'esprit : vous n'aurez qu'une jeunesse indocile à notre voix. Les chefs qu'on y choisira ne veilleront plus à discerner les races d'or, d'argent, d'airain et de fer, chantées par Hésiode et par nous. Ce mélange du fer avec l'argent, et de l'airain avec l'or, produira bientôt une affreuse dissemblance, une irrégularité fatale; et de ces vices, en tout temps, en tout lieu, naissent la discorde et l'inimitié.

» La sédition une fois déclarée, les races de fer et d'airain céderont à leur penchant inné d'acquérir des richesses, des terres, des maisons, de l'argent et de l'or, tandis que les deux autres, libres de ces besoins et riches par elles-mêmes, trouveront toujours dans leur âme de quoi s'attacher à l'ancien ordre et à la vertu. Mais fatigués de leur résistance mutuelle, déjà ces chefs opiniâtres conviennent de se partager et de garder comme un bien domestique les terres et les domaines de la patrie; déjà les citoyens, ces hommes

φυλαττομένους ὑπ ̓ αὐτῶν, ὡς ἐλευθέρους, φίλους τε καὶ τροφέας, δουλωσάμενοι τότε, περιοίκους τε καὶ οἰκέτας ἔχοντες, αὐτοὶ πολέμου τε καὶ φυλακῆς αὐτῶν ἐπιμελεῖσθαι.

DE REPUBLICA, VIII.

AKOYE

ATLANTIS.

ΚΟΥΕ δή, ὦ Σώκρατες, λόγου μάλα μὲν αποτόμου, παντάπασί γε μὴν ἀληθοῦς, ὡς δὴ τῶν ἑπτὰ σοφῶν σου. φώτατος Σόλων ποτ ̓ ἔφη. Ἦν μὲν οὖν οἰκεῖος καὶ σφόδρα φίλος ἡμῖν Δρωπίδου τοῦ προπάππου, καθάπερ λέγει πολλαχοῦ καὶ αὐτὸς ἐν τῇ ποιήσει· πρὸς δὲ Κριτίαν τὸν ἡμέτερον πάππον εἶπεν, ὡς ἀπεμνημόνευεν αὖ προς ἡμᾶς ὁ γέρων, ὅτι μεγάλα καὶ θαυμαστὰ τῆςδ ̓ εἴη παλαιὰ ἔργα τῆς πόλεως, ὑπὸ χρόνου καὶ φθορᾶς ἀνθρώ πων ἠφανισμένα· πάντων δὲ ἓν μέγιστον, οὗ νῦν ἐπιμνησθεῖσι πρέπον ἂν ἡμῖν εἴη, σοί τε ἀποδοῦναι χάριν, καὶ τὴν θεὸν ἅμα ἐν τῇ πανηγύρει δικαίως καὶ ἀληθῶς οἷόνπερ ὑμνοῦντας ἐγκωμιάζειν.

Ἐγὼ φράσω παλαιὸν ἀκηκοὼς λόγον οὐ νέου ανδρός" ἦν μὲν γὰρ δὴ τότε Κριτίας, ὡς ἔφη, σχεδὸν ἐγγὺς ἤδη τῶν ἐννενήκοντα ἐτῶν, ἐγὼ δέ τη μάλιστα δεκέτης. Ἡ δὲ Κουρεῶτις ἡμῖν οὖσα ἐτύγχανεν ̓Απατουρίων· τὸ δὲ τῆς ἑορτῆς ξύνηθες ἑκάστοτε, καὶ τότε ξυνέβη τοῖς παισίν. Αθλα γὰρ ἡμῖν οἱ πατέρες ἔθεσαν ῥαψῳδίας. Πολλῶν μὲν οὖν δὴ καὶ πολλὰ ἐλέχθη ποιητῶν ποιήματα· ἄτε δὲ

libres, ces amis, ces nourriciers fidèles, qu'ils avaient jusqu'alors défendus, ne sont plus pour eux que des sujets, des esclaves, forcés d'être leurs satellites et de mourir à leur place dans les combats. »

RÉPUBLIQUE, LIV. VIII.

L'ATLANTIDE.

ECOUTE, ô Socrate, dit Critias, une histoire merveilleuse, mais véritable, racontée jadis par Solon, le plus sage des sept sages. Frère de Dropides, notre bisaïeul, qu'il nomme souvent avec affection dans ses poésies, il disait à notre aïeul Critias, comme nous l'a redit ce vieillard, que l'antiquité dérobait au souvenir les actions les plus admirables de notre patrie, effacées par le temps et par les malheurs de l'humanité; mais surtout un grand événement, dont tu regarderas le récit et comme une dette que je paie à ton amitié, et comme un hymne de reconnaissance que nous adressons à la déesse dans cette fête des Panathénées.

Lorsque notre aïeul nous rapporta ce fait des premiers siècles, il approchait de quatre-vingt-dix ans, et moi, j'en avais dix: c'était le troisième jour des Apaturies, que les enfans célèbrent encore aujourd'hui en répétant des chants poétiques. Nos parens avaient proposé des récompenses aux vainqueurs; et parmi les vers de ce concours, nous PENSÉES DE PLATON.

25

νέα κατ ̓ ἐκεῖνον τὸν χρόνον ὄντα τὰ Σόλωνος, πολλοί τῶν παίδων ᾔσαμεν. Εἶπεν οὖν τὶς τῶν φρατόρων, εἴτε δὴ δοκοῦν αὐτῷ τότε, εἴτε καὶ χάριν τινὰ τῷ Κριτίᾳ φέρων, δοκεῖν οἱ τά τε ἄλλα σοφώτατον γεγονέναι Σόλωνα, καὶ κατὰ τὴν ποίησιν αὖ, τῶν ποιητῶν πάντων ἐλευθεριώτατον. Ὁ δὲ γέρων, σφόδρα γὰρ οὖν μέμνημαι, μάλα τε ἦσθη καὶ διαμειδιάσας εἶπεν· Εἴ γε, ὦ Αμύνανδρε, μὴ παρέργῳ τῇ ποιήσει κατεχρήσατο, ἀλλ ̓ ἐσπουδάκει καθάπερ ἄλλοι, τόν τε λόγον, ὃν ἀπ ̓ Αἰγύπτου δεῦρο ἐνέγκατο, ἀπετέλεσε, καὶ μὴ διὰ τὰς στάσεις, ὑπὸ κακῶν τε ἄλλων ὅσα εὗρεν ἐνθάδε ἥκων, ἠναγκάσθη καταμελῆσαι, κατὰ τὴν ἐμὴν δόξαν, οὔτε Ἡσίοδος, οὔτε Ὅμηρος, οὔτε ἄλλος οὐδεὶς τῶν ποιητῶν, εὐδοκιμώτερος ἐγένετο ἄν ποτε αὐτοῦ. Τίς δ ̓ οὖν ὁ λόγος, ᾗ δ ̓ ὃς, ὦ Κριτία; Περὶ μεγίστης, ἔφη, καὶ ὀνομαστοτάτης πασῶν δικαιότατ ̓ ἂν πράξεως οὔσης, ὧν ὧδε ἡ πόλις ἔπραξε μὲν, διὰ δὲ χρόνον καὶ φθορὰν τῶν ἐργασαμένων οὐ διήρκεσε δεῦρο ὁ λόγος. Λέγε ἐξ ἀρχῆς, ᾗ δ ̓ ὃς, τί τε, καὶ πῶς, καὶ περὶ τίνων ὡς ἀληθῆ διακη κοὼς ἔλεγεν ὁ Σόλων.

Ἔστι τις κατ' Αἴγυπτον, ἦ δ' ὃς, ἐν τῷ Δέλτα, περί ὃ κατὰ κορυφὴν σχίζεται τὸ τοῦ Νείλου ῥεῦμα, Σαϊτικὸς ἐπικαλούμενος νομός· τούτου δὲ τοῦ νομοῦ μεγίστη πόλις Σάϊς· ὅθεν δὴ καὶ Ἄμασις ἦν ὁ βασιλεύς. Οἱ τῆς πόλεως θεὸς ἀρχηγός ἐστιν, Αἰγυπτιστὶ μὲν τοὔνομα Νηΐθ, Ἑλλη νιστὶ δὲ, ὡς ὁ ἐκείνων λόγος, Ἀθηνᾶ. Μάλα δὲ φιλαθή ναιοι καὶ τινὰ τρόπον οἰκεῖοι τῶνδ ̓ εἶναι φασίν. Οἱ δὴ Σόλων ἔφη πορευθεὶς σφόδρα τε γενέσθαι παρ ̓ αὐτοῖς ἔντιμος· καὶ δὴ καὶ τὰ παλαιὰ ἀνερωτῶν τοὺς μάλιστα περὶ ταῦτα τῶν ἱερέων ἐμπείρους, σχεδὸν οὔτε αὑτὸν, οὔτε

« PrécédentContinuer »