14 QVID DIRECTIO Quotuplex; qui Significatores, & qui Pro- IRECTIO, feù Dirigere eft inquirere arcum Æquatoris interceptum inter duo loca in Colo; artificiofa nempè menfura itineris, quod motu. Primi Mobilis abfoluit Promiffor, & locus infe-' rior quoufque ad Significatorem perueniat,& lo-, cum fuperiorem;hinc duo loca in Cœlo funt concipienda, quæ ab Aftronomis Significator (fiue Planeta, fiuè alius Eclipticæ locus is fit) qui aliquid in Cælo fignificet, vt Vitam, mores, fortunas, vel alia; & Promiffor qui decernat, & polliceatur bona,vel mala in illa re denotata à fignificatore, quandò ad eumdé fignificatorem peruenerit; fic fignificator geret (exempli gratia ) vicem Creditoris recepturi aliquid à Promiffore, certo, & determinato tempore,cuius fpatium Directione metimur; vt in Vitæ fpatio adfunt Apheta,Hylech, feù fignificator Vitæ, & Anæreta,feù abfciffor, quandò Anæreta peruenerit ad Aphetam mala decernet in Vita. Duplex ftatuitur ab Antiquis Directio;Directa, qua promiffor ducitur ad fignificatorem per Afcenfiones ipfius fignificatoris;& Conuerfa,qua fignificator deuoluitur ad promifforem per Afcenfiones eiufdem promifforis, quàm directionem tribuerunt Parti fortunæ, & Planetis retrogradis, & Ptolemæus Aphetæ conftituto inter feptimam domum, & Medium Cali,cap. de Vitæ fpatio; quæ poftrema (pace omnium) commentitia eft, & falsò excogitata: cum enim directio fit deuolutio promifforis motu Primi Mobilis ad fignificatorem conftitutum immobilem, ridiculum eft imaginari, poffe fignificatorem, & locum fuperiorem duci contra motum Primi Mobilis ad promifforem, & locum inferiorem; Cæterùm vanum eft afferere Ptolemæum hoc non cognouiffe,quod ex eo confpicitur, quòd pofito Apheta inter Cali medium, & Occidenté vnicum tantum ftatuit Anæretam, fcilicet Occidentalem angulum,fciens eandem effe hanc directionem Aphetæ ad gradum Occidentis (quam placuit conuerfam appellare)& directionem iunca Orien-: talis, & Afcendentis ad oppofitum loci Aphetæ quorsùm enim fi hæc directio effet realis,alios occurfus maleficos radiorum, & corporuin Planetarum pro Anæ-· retis, & abfcifforibus non conftituiffet? de quibus proferens ea verba, non impingunt in locum Apheticum, ideft non poffunt duci ad Aphetam motu Primi Mobilis; monere nos voluit vnicam tantùm effe veram directionem, eamque directam cum vnus fit motus Primi Mobilis, quo componitur; in qua locus inferior ducitur ad fu- : periorem, & promiffor ad fignificatorem ; abolendum eft ergò hoc in pofterum directionis conuerfæ nomen, vt fictitium, & fine fundamento vfurpatum. Notandum circa hoc, quod quamuis clarum fit, & notiffimum in directionibus promiffores deduci ad fignificatorem, & Saturnum (verbi gratia,) eiufque radios deuolui ad Solem, vel alium fignificatorem;: communiter nihilominus dicimus. directiones Solis ad corpus, & radios Saturni, ficut Medium Cæli ad radios. . A Martis, Martis, & fimilias quod loquendi genus inueteratæ confuetudin i relinquimus; fcientes promiffores deuolui ad fignificatores, non è contrà,vt diximus. Ptolemæus 3. Quadripart, cum perpenderet fumma induftria, omnia, ac fingula, quæ Natis accidere poterant circa corporis affectiones, animi mores, fortunas, & reliqua intrinfecus,vel extrinfecus aduenienua, poffè aquiri ex Sole, Luna, Parte fortune, Afcendente, Medio Cali, hos quinque tantummodò ftatuit fignificatores, ex quorum directionibus accidentia omnia tàm profpera, quàm aduerfa cffent euentura, prout maleficis vel beneficis occurriffent; quam Ptolemai fententiam, et conftitutionem omnes fectati funts addiderunt aliqui pro fignificato- ! ribus reliquos Planetas quinque etiam, Saturnum, Iouem, Martem, Venerem, et Mercurium, qui mala, vel bona decernerent in fuis fignificatis; nec non cufpides omnium domorum cæleftium pro fua fignificatione, vt fecundam domum pro diuitijs, et fic de reliquis: nec credimus omninò abfquè fundamento, cũ ex his(experientia duce) plurima confpiciamuss Sectatores Arabum (præter Partem fortuna) alias innumeras partes dirigunt, quas tamquam falfo commentas omnino reijcimus ab hoc munere. Promiffores ponit Ptolemæus cum Antiquis corpora Planetarum, et eorum radios quofcunque, eorum Antifcia, Imperantia, et Obedientia; addunt alij recentiores teruinos Planetarum, Stellas fixas, Nodofque Lunares, videlicet Caput,et Cauda Draconis, vt cum experientia optimè confentientes,& aliqui etiam cufpides Dome rum. DE MOTV REALI IN DIRECTIONIB VS, & duplici via eas componendi. Cap. II. ETERNA Dei Optimi Maximi prouidentia Inferiorem. hanc machinam tradidit fecundis caufis gubernandam, interioraque omnia, et exteriora ad vfum hominis venientia à Deo mediantibus Angelis, et corporibus cæleftibus difpenfantur, quorum ferè omnia oftendit nobis (vt benè Albert. Mag. in fpeculo) in libro vniuerfitatis, qui eft pellis Cæli; in qua fummo ordine iuffu tanti Opificis non folum delineati apparent influxus finguli; fed tempora, et termini, qui præteriri non poffunt ; qui habentur ope directionum, quæ funt exequtrices dictorum influxum, et diuinæ Voluntatis; hinc apparet quàm perbellè inferiora Deus condiderit, et fuperiora, quantumque hallucinentur contendentes motum in directionibus effe fictitium, nec verum cum realis fit,et primus Primi Mobilis (vt diximus) ex Oriente in Occidenté concitatiffimus, patratus tempore emerfionis cuiufuis in hanc Mundi lucem, quamuis de nouo tempore euentus idem non abfoluatur: nàm ficut in Ortu Nati ex fitu, et afpectibus Planetarum, repertoque figno in Horizonte in circumuolutione tunc temporis Primi Mobilis,remanferunt impreffæ in Nati corpore actiuæ, ac paffiue qualitates elementorum, nec non difpofitiones diuerfæ ex Aftris producte, quæ rarò, vel nufquam delentur nifi poft mortem ; fic etiam motus ille, ortus, et deuo. lutio promifforis ad locum fignificatoris eodem tempore realiter abfolutus eft, et remanfit etiam impreffus in nato, effectum fignificatum producturus pro diftantia graduum æquatoris inter fignificatorem, et promifforem, ac itineris Primi Mobilis ab vno loco ad alium tribuendo pro quolibet gradu certum temporis fpatium expe experientia comprobatum; fed de his, alijfque permultis circa hanc materiam à nemine confideratis alibi agemus cum hic folùm compendio fam tractationem abfoluere intendamus. Reiectis omnibus directionum modis ab antiquis excogitatis, vt à ratione, et experientia latè diffonis, duplex relicta eft Aftronnmis via, qua directiones componere,et futurorum accidentium tempora prædicere profefi funt; Ptolemæi vna, quam 3. Quadripart.ægrè,ac confufiffimè docuit, et quam aliqui pauci fectati funt; altera Aftronomorum aliorum, quam primo redegit in Tabulas Joannes Regio montanus Germanus Rationalem appellatam; et nos in noftris Tabulis ita expli cauimus, vt nil aliud in pofterum defiderari poffit; extant in opere noftro Tabula Declinationum, Afcenfionum Rectarum,et Obliquarum ab 1. grad. Altitudinis Poli, vfque ad 60. cum latitudine 8. grad. tàm Septemtrionali, quàm Meridiana, necnon Circulorum pofitionis pro tota Europa infervientium, quibus mira facilitate directiones componuntur vtramque viam in hoc tractatu docebimus, difficultatefque omnes circa hanc materiam contingentes diffoluemus, reiectis aliorum philateriis, et verbofa petulantia; vt cuilibet liberum fit alteram viarum fequi, quam libuerit. Cæterum viam poftremam Regiomontani, èt in noftris Tabulis expreffam fectantur infigniores Aftronomi, et Mathematici noftri temporis, fectatus eft Tycho, Ioannes Keplerus, Schola Danica,Ioannes Antonius Maginus, alijque; et nos fc. ab hinc annis, quibus has materias exantlauimus, eamdem profeili, nunquam quidquam fcrupuli reperimus, quo animus ad fententiam mutandam ftimularetur, cognofcentes veris fundamentis,rationibus Mathematicis, et demonftrationibus conftructam.Deumque teftamur hæc veritatis ftimulo folummodò admonuiffe, non autem, vt noftras Tabulas magnificantes, ab aliorú fcriptis aliquid detrahamus, quod experientia elucefcet:nam rectificata optimè genitura, temporum diuifiones cum euentibus apprimè congruentes confpicientur.f DE LATITVDINE SERVANDA in Directionibus. Cap. 111. OTENTIORES Radij ftellarum quatuor reperti funt, quibus inuicem lumen, & qualitates fibi communicant,Sextilis videlicet, Quadratus, Trinus,& Oppofitus:Coniunctio enim impropriè dici tur afpectus. Sextilis dictus aliquandò fexangularis,aliquando he xagonus, eft diftantia duorum locorum per circuli fextantem, ideft grad. 60. indicatur hoc cahracter. Quadratus quadragularis, & tetragonus notatur hoc figno eft diftantia per quartam partem circuli, fiue gr. 90. Trinus,trigonus,& triangularis, eft diftantia per tertiam partem circuli, ideft grad. 120, fic fignatur A. Oppofitio ett diftantia ftellarum per medietatem circuli, fiue gr. 18c. fic defcribitur P. Coniunctio vero σ. Propter perperam interpetrantes Ptolemæi fcripta (etiam fi inter Mathematicos hæc hærefis nunquàm viguerit) orta eft controuerfia, an in directionibus abfoluendis fit feruanda latitudo promifforum,et fignificatorum, an abolenda › Omnes qui Mathefeos gnari, artem veris fundamentis profitentut primæ fententiæ funt addicti, latitudinem effe omnimodo feruandam, vt neceffariam euidentiffimè; A 2 aliqui |