ILLUSTRISSIMI

MELDENSIS EPISCOPI.

JACOBUS BENIGNUS BOSSUET, EPISCOPUS MELDENSIS : venerabilibus atque amplissimis viris ac dilectissimis fratribus Decano et Canonicis sanctæ Meldensis Ecclesiæ; Ecclesiarum Pastoribus, religiosis Cœtibus, universoque Clero Meldensi, salutem

in Domino.

AFFERIMUS ad vos, dilectissimi fratres, nostras in Psalmorum librum pii vestri studii adjutrices notas; ut qui tanto decore, tantâque diligentiâ Deo psallitis, datâ explanatione, psallere sapienter, eruditè scilicet atque intelligenter, magis magisque ediscatis. Pertinet ad commendationem exigui licet operis, quòd in eo accurando adjutores nacti sumus viros egregios, hebraïcè, græcè, latinè doctissimos, quorum pars ad meliorem præcessêre vitam, pars adhuc superstites, summâ cum pietatis ac doctrinæ opinione, etiam in episcopali sede, aliisque amplissimis muneribus collocati degunt. Nam dum in aulâ versamur, alii aliis de causis, ego, quod notum est, Ludovici Delphini augustissimi ac fortissimi principis adolescentiæ ac spei à magno Rege admotus, omnes quidem paribus florentes studiis, integrâ amicitiæ gratiâ ac fide, communibus curis cœpimus evolvere Scriptublanda inter et aspera, quæ multa in eam vitam

ras,

incidunt, solatio et consilio, quotidianæ verò nostræ consuetudini, ac familiaribus colloquiis, summo oblectamento atque emolumento futuras. Itaque iis exponendis multa perlegimus, pauca selegimus. Hinc Psalmi nostri prodeunt, imò verò vestri, quando et ego vester, omnia enim vestra sunt, sive Paulus, sive Apollo, sive Cephas:.... omnia enim vestra sunt; vos autem Christi, Christus autem Dei(1). Quare, dilectissimi, benevolis animis vestra hæc accipite; hæc, inquam, non abstrusa et recondita, hoc est, plerumque vana, sed apta atque accommodata ad simplicem litteralemque intelligentiam, atque omnino, utiliora quàm ornatiora aut ambitiosiora, æqui bonique consulite. Nos enim pro eo famulatu quem in Ecclesiâ Dei gerimus, non modò validioribus inter vos, verùm etiam infirmioribus servire oportebat. Sit ista testificatio publica, quanti ego vos faciam, quanti pietatem industriamque vestram, ac labores vestros nostris sociatos. Sic denique intelligent, quàm suaviter in domo Domini versemur unanimes. Sequentur autem posteà, nusquam interruptis operis, nostra in Prophetas ac totum Testamentum vetus: per hæc si vita, si mens bona adfuerit, Deo auctore ac duce, deveniemus ad novum. Certè in his consenescere, his immori, summa votorum est : id pium, id beatum, fateri enim libet, id omni ambitu expetendum ducimus; id vestris quoque precibus impetrandum, si qua est nostrî caritas, et speramus et poscimus valete. Datum Meldis, Iv nonas junii,

:

anno M. DC. XC.

(1) 1. Cor. 11. 22, 23.

DE PSALMIS.

2

ANTEAQUAM Singulos Psalmos aggredimur; ut nostra expeditior, neque ullis interrupta quæstionibus fluat explanatio; hæc quæ intelligentiæ aperirent viam totoque passim opere suborturas difficultates solverent, attento ac pio lectori universim proponi oportere duximus.

CAPUT I. De Psalmorum ratione et instituto.

CAPUT II. De grandiloquentiâ et suavitate Psalmorum. CAPUT III. De variis Psalmorum generibus.

CAPUT IV. De profunditate et obscuritate Psalmorum. CAPUT V. De textu ac versionibus. CAPUT VI. De titulis aliisque notis : ac de argumentis, auctoribus et ordine Psalmorum; deque choreis et piâ saltatione, ac metrorum ratione.

CAPUT VII. De ratione legendi et intelligendi Psalmos. CAPUT. VIII. De usu Psalmorum in quocumque vitæ

statu.

CAPUT I..

De Psalmorum ratione et instituto.

I.-Carminum vis: Psalmi in piorum cœtibus decantati.

OMNIS quidem Scriptura divinitùs inspirata est,

easque habet dotes

quas

Paulus commemorat; ut sit

utilis ad docendum, ad arguendum, ad corripiendum, ad erudiendum in justitia, ut perfectus sit homo Dei ad omne opus bonum instructus (1). Cæterùm Psalmorum liber cùm hæc universa complectitur, tum obtinet imprimis singularem mirificamque vim, quâ humanos affectus omnes in Deum transferat; ut quandoquidem animus corporeâ mole pressus languet ac deficit, modulatissimi, eruditissimique carminis potentiâ erigatur.

Est autem Psalmorum liber, ut vel inde ordiamur, vetustissimorum hymnorum et odarum vetustissima collectio, quibus prisci illi Hebræi, Dei laudes et à Deo traditæ legis veritatem sanctitatemque, ad hæc gesta majorum, divinaque beneficia privatim ac publicè, atque inter ipsa sacra solemnesque conventus, concinebant. Et horum quidem hymnorum cùm plurimi laudentur auctores, ut suo loco memorabimus, tum illud certissimum, à sancto Davide potissimum esse conscriptos. Antiquus enim et ab ipsius Davidis temporibus deductus usus obtinuit, ut quæ ipse psalleret, in sacris conventibus canerentur. Neque ipse David canebat sibi. Sed raptus in Deum, quò ipse trahebatur, cæteros pertrahebat, dicens: Magnificate Dominum mecum; et exaltemus nomen ejus pariter (2): Et illud, unde quotidie nocturnas ordimur laudes: Venite, exultemus Domino; jubilemus Deo salutari nostro (3). Quæ dum sancto Davide in verba præeunte canimus, quid aliud quàm priscis piorum choris, spiritu ac mente conjungimur?

(1) 2. Tim. 111. 16, 17.—(2) Ps. xxxiii. 4. — (3) xcIV. I.

II.-In Davide cura cantûs, sacræque musicæ.

Certè viro Dei præcipuam fuisse curam, de hymnis in domo Domini coram arcâ concinendis, sacra testatur historia: Constituit enim coram arca Domini de levitis, qui ministrarent, et recordarentur operum ejus, et glorificarent atque laudarent Dominum Deum Israel (1). Quem autem canebant Psalmum, sacro textu referente, divinorum operum beneficiorumque memorem, is ab ipso Davide compositus. Neque verò dubium est, quin alios benè multos instinctu divino ipse conscripserit : quo factum est, ut fidentissimè de se ipso diceret: Dixit David filius Isai..... egregius psaltes Israel: Spiritus Domini locutus est per me, et sermo ejus per linguam meam (2). Quod quidem de Psalmis dictum nemo non videt, cùm præsertim nullum aliud opus Davidis memoretur. Jam, Salomone rege, initiato templo, levitæ carmina Domini concinebant, quæ fecit David rex ad laudandum Dominum..... hymnos David canentes per manus suas (3): adhibitis scilicet organis musicis, et quidem illis quæ ipse comparaverat, vel etiam invenerat atque adornaverat, ut sacra refert historia. Quo ritu Ezechias jussit, ut levitæ laudarent Dominum sermonibus David, et Asaph videntis (4), ubi etiam disertè notatum, stetisse Levitas tenentes organa David: atque etiam clariùs, inter ipsa holocausta cecinisse Dei laudes tubis et diversis organis, quæ David rex Israel præ

(1) 1. Par. xv. 16. xv1.4. Ibid. 7. —(2) 2. Reg. xxI. I, 2. (3) 2. Par. vII. 6, 1. Par. xx11. 5. (4) 2. Par. xxix. 30.