viam justorum, et iter im- viam justorum: et iter impiorum peribit.

piorum peribit.

PSALMUS II. PROPHETICUS.

SINE TITULO.

Pilati, Herodis, Gentium et Judæorum conjuratio in Christum. Act. IV, 25, 26, 27. Christi deinde victoria, et imperium toto orbe propagatum.

VERSIO S. HIERONYMI.

QUARE turbabuntur gentes, et tribus meditabuntur inania?

Consurgent reges terræ, et principes tractabunt pariter adversùm Dominum, et adversùm Christum ejus. Dirumpamus vincula eorum, et projiciamus à nobis laqueos eorum.

Habitator cœli ridebit, Dominus subsannabit eos.

Tunc loquetur ad eos in irâ suâ, et in furore suo conturbabit eos.

VERSIO VULGATA.

1.QUARE fremuerunt gentes, et populi meditati sunt inania?

2. Astiterunt reges terræ, et principes convenerunt in unum, adversus Dominum, et adversùs Christum ejus. 3. Dirumpamus vincula eorum, et projiciamus à nobis jugum ipsorum.

4. Qui habitat in cœlis, irridebit eos, et Dominus subsannabit eos.

5. Tunc loquetur ad eos in irâ suâ, et in furore suo conturbabit eos.

1 Quare fremuerunt gentes, Romani: et populi, Judæi ; Spiritu sancto interprete. Act. iv.

25, 27.

1 Astiterunt reges... et principes... Herodes et Pontius Pilatus : ibid. unà cum principibus sacerdotum, et aliis Judæorum primoribus.

3 Dirumpamus. Ex personà impiorum, qui Dei et Christi jugum excutere conantur. Jugum: Laqueos. Hier. Funes. Heb. præcepta quibus nos obligant. Jugum Christi suave, durum impiis videtur.

Ego autem ordinavi regem meum super Sion mon

tem sanctum meum.

Annuntiabo Dei præceptum. Dominus dixit ad me : Filius meus es tu, ego hodie genui te.

Postula à me, et dabo tibi gentes hæreditatem tuam, et possessionem tuam terminos terræ.

Pasces eos in virgâ ferreâ; ut vas figuli conteres eos.

Nunc ergo, reges, intelligite; erudimini, judices ter

ræ.

Servite Domino in timore, et exultate in tremore.

Adorate purè, ne fortè

6 Ego autem constitutus : Christus loquitur. At in Heb. Deus : Ego autem ordinavi regem meum: ut apud Hier. Super Sion. Hæc quidem utcumque Davidi congruunt, sed meliùs Christo. De quo ipse David ait: Virgam virtutis tuæ emittet Dominus ex Sion: Ps. CIX. 2. et Isaias; De Sion exibit lex, 11. 3. Prædicans : Annuntiabo Dei præceptum. Heb. ex personâ Christi, ut statim Hier.

7 Filius meus es tu: Hic totus assurgit in Christum, ut Ps. LXXXVIII. 27. Ipse invocabit me; pater meus es tu, etc. et Ps. cix. 3. Ex utero ante luciferum genui te. Hodie : quam diem non modò ad æternam generationem, verùm etiam ad temporalem Christi manifestatiouem pertinere Patres docent. Etiam Paulus: Act. XIII. 33.

8 Gentes hæreditatem : congruit Ps. xx1. 29. Et ipse dominabitur gentium et Ps. LXXI. 11. Omnes gentes servient ei.

9 Reges eos : Pasces. Hier. et 70. alii ex Heb. conteres. Virgå ferrea: idem Christo tribuitur. Apoc. XIX. 15. imò et membris Christi in regni societatem assumptis. Apoc. 11. 27.

12 Apprehendite disciplinam. Adorate purè. Hier. Osculamini Fi

irascatur, et pereatis de viâ. nam,

Cùm exarserit post paululum furor ejus, beati omnes qui sperant in eum.

nam, nequando irascatur Dominus, et pereatis de viâ justâ.

13. Cùm exarserit in brevi ira ejus, beati omnes qui confidunt in eo.

lium. Ch. id est, adorate: ut etiam notat Hieronymus Comm. Ps. 2. (Edit. Bened. tom. 11. Append. p. 124) et 1. adv. Ruf. c. 5. (Edit. Bened. tom. IV. p. 2, p. 371.) quo sensu ordo sit: Adorate Filium, me fortè irascatur Dominus, hoc est, Pater. Hier. ibid. qui enim non honorificat Filium, non honorificat Patrem: ait ipse Filius. Joan. v. 23.

PSALMUS III.

HISTORICUS ET MORALIS.

VERSIO S. HIERONYMI.

Psalmus David, quando fugit à facie Absalomi filii sui.

DOMINE, quare multiplicati sunt hostes mei? multi consurgunt adversùm me.

Multi dicunt animæ meæ, non est salus huic in Deo. Semper.

2

VERSIO VULGATA.

1. Psalmus David, cùm fugeret à facie Absalom filii sui. Vide II. Reg. xv. 14.

2. DOMINE, quid multiplicati sunt qui tribulant me? multi insurgunt adversùm

me.

3. Multi dicunt anima meæ : Non est salus ipsi in Deo ejus.

Quid multiplicati sunt.... multi insurgunt. Populus enim concurrens augebatur cum Absalom. II. Reg. xv. 12.

3 Animæ meæ. Mihi. Notus hebraismus et in Psalmis frequens. In Deo ejus. Ejus, deest in Heb. sed habet vocem, Selah, quam.Hieronymus post Aquilam ubique vertit, Semper: voluntque esse firmantis in sempiternum. Vide Hier. Epistolam. 138 ad Marcellam. At 70. per sálasz, reddunt, voluntque Græci, post Origenem, esse

Tu autem, Domine, clypeus, circa me, gloria mea, et exaltans caput meum.

Voce meâ ad Dominum clamabo, et exaudiet me de monte sancto suo. Semper. Ego dormivi et soporatus sum, et vigilavi, quia Dominus sustentavit me.

Non timebo millia populi, qui circumdederunt me.

Surge, Domine, salvum me fac, Deus meus, quia percussisti omnium inimicorum meorum maxillam, dentes impiorum confregis

ti.

Domini est salus : super populum tuum benedictio tua. Semper.

4. Tu autem, Domine, susceptor meus es, gloria mea, et exaltans caput meum. 5. Voce meâ ad Dominum clamavi: et exaudivit me de monte sancto suo.

6. Ego dormivi, et soporatus sum : et exurrexi, quia Dominus suscepit me.

7. Non timebo millia populi circumdantis me : exurge, Domine, salvum me fac, Deus meus.

8. Quoniam tu percussisti omnes adversantes mihi sine causâ dentes peccatorum contrivisti.

:

9. Domini est salus, et super populum tuum benedictio tua.

notam inflectendæ vocis in cantu. Vulgata ubique omittit : nec immeritò, cùm nihil ad sensum pertineat.

4 Susceptor, Clypeus. Hier. et ita Heb. passim.

6 Exurrexi, evigilavi, te protegente securus. Hunc versum Ecclesia Christo resurgenti aptat.

7 Non timebo millia populi, cùm ad eum veniret nuntius dicens : Toto corde universus Israel sequitur Absalom. II. Reg. xv. 13.

& Percussisti... sine causa deest. Heb. Percussisti maxillam. Hier.

PSALMUS IV.

HISTORICUS ET MORALIS.

Ejusdem argumenti cum præcedente, sed rebus in melius versis. Ita Theodor. Hic porrò ad precem vespertinam pertinet, propter vers.9, Psalmus ad matutinam.

ut sequens

1 In finem. Victori. Hier. Præcentori, ut Hebræi exponunt. In carminibus, Neghinoth, instrumenti musici genus, à tangendo sic dictum. Quod autem habent 70. in finem, Patres interpretantur in Christum : Finis enim legis Christus. Rom. x. 4. Quoniam quidquid agimus, ad illum referimus, et cùm ad eum pervenerimus, ultrà, quod quæramus, non habebimus. Aug. in Ps. LIV.

Cùm invocarem, Invocantem me exaudisti. Hier. exaudi. Heb. Deus justitiæ meæ auctor et testis. In tribulatione. In angustià. Heb. in angustiis latam viam et facilem aperuisti. Miserere met. Rectè, quantumvis enim justus, tamen misericorditer exauditur. Chrys.

3 Filii hominum. Filii viri. Hier. id est, nobiles. Vide PS. XLVIII., 3. Usquequo, usquequo gloria mea in ignominiam? Diligitis vanitatem, et quæritis mendacium. Heb. id est, cur me contemnitis, et vana sequimini ? ad Principes loquitur Absalomum secutos. Præclaré Hier. Usquequo inclyti mei, etc. Vulgatæ sensus ortus est, alibi passim, ex alià lectione. Usquequo gravi corde, tardi ad intelligendum quæ sit voluntas Dei.

ut