S. Grégoire, et l'on y transporta Sempad. Que Jésus notre Dieu, selon l'espoir de tout le monde, augmente son repos et sa miséricorde ! qu'il purifie l'impureté de son fils (39)! qu'il le place avec les autres saints et glorieux princes de l'Arménie! que sa mémoire soit bénie!

Pendant que Sempad rendoit ces importans services à sa famille, le royaume de Géorgie étoit au pouvoir d'une femme appelée Rhousoutan (40). Il existoit aussi un certain David, fils de Lascha George, fils de Savslan, mari de Thamar, fille du roi George, que Rhousoutan s'efforçoit de faire périr par toute sorte de ruses. Une fois elle le fit mettre dans un coffre (41) et jeter dans la mer; une autre fois elle ordonna aux grands de le tuer, mais ceux-ci le gardèrent enfermé dans un souterrain; enfin elle le fit conduire dans une contrée éloignée (42) pour qu'il y pérît; mais par la protection de Dieu il échappa à tout et il se sauva auprès du grand roi Mangou-khan. Quand il revint de sa cour, il fut fait roi de sa patrie (43), et il parvint à faire périr Rhousoutan. Ce prince avoit d'abord épousé Khoïant, fille d'Esougan de Nakhidchevan (44); il se maria ensuite avec Kontsa, dont il eut un fils appelé Démétrius. Sempad lui fut soumis avec fidélité et lui rendit de grands services auprès d'Houlagou, des autres grands, et bien plus encore à la cour impériale (45). Aussi David l'aima-t-il tellement, qu'il le regardoit comme son égal, et qu'il remit entre ses mains son jeune enfant Démétrius, pour qu'il le traitât comme son propre fils. Sempad fit aussi périr à la cour beaucoup de nobles ambitieux, qui vouloient faire détrôner David; car la confiance qu'Houlagou avoit en Sempad étoit telle, qu'il ôtoit ou accordoit la vie à qui il vouloit : aussi tout le monde le redoutoit et avoit les yeux fixés sur

ככ

«

նր ՛ի մեծ-ամեծ- գոռոզացն տայր սպանանել ՚ի դրան արքունի: ()ի այնքան լսօղ էր Հուլաւոյննմա՝ մինչ զի ում՝ կամէր, տայր ածել զմահ եւ ում կամեր կեանս շնորչեր: վե որոյ ամ ոք դողայր ՛ի նմանէ եւ ամենեցուն ակն ՚ի նա Հայէին: Ապա կոչէ Թագաւորն զՍմբատ ՛ի Տփխիս, եւ կամը մեծամեծպարգեւօք երախտահատոյց լինիլ նմա : Հարց ցնա՝ եւ ասէ « Ո՞րպիսի կամք են քո. զի պարգեւեցից » քեզ պարգեւս մեծ-աՌեծս. զի զոր կամիս՝ եւ Հաճոյ » է քեզ յիմ` թագաւորութէս անխնայ է քեզ: » ոտն կացեալ Սմբատայ՝ երկրպլագեալնմա, ասէ, Ո՞վ թագաոր, զոր ունիմք ամ` քո է եւ նախնեացն եւ այն մեզ բաճական է. այլ խնդիր է իմ ՚ի քեն բան մի՝ եթէ կացիս : » Եւ ասէ Թագաւորն « Էրդուեալ եմ, զի զոր ինչ խնդրիցես, այ քեզ: » սէ մբատ • « Րարձ զչար յիշատակն մեր՝ զոր զրպարտեաց նախնին քո գեորգէ. վե »նախնեաց իմոց ետ գել, եւ վնզովս կարգել, զի » մի թողցեն զմեզ ՚ի Հայրենիս մեր. եւ պահեաց՚ի » տան գանձի իւրում` տուր զայն ՛ի ձեռս իմ: » Եւ զարմացեալ Թագաւորին՝ նախատեր զհաւն իւր թէ ընդեր զայսպիսի այս զօրեղս եւ յաջողակս եՀան ՚ի տանես եր » լւ Հրամայեաց սպա, մերմէ սաւորացն յոյզ առնել, եւ գտանել զգիրն • որբ երթեալ գտին վաղվաղակի, եւ բերն : լռեալ թա գաւորին ՚ի ձեռն իւր, յոն եկաց, եւ ասե. « }չա Սմբատ, առ զգիրմն՝ զոր խնդրելը. » Յարուցեալ Սմբատայ՝ երկիրպադաներ, եւ ասեր. « Ո՞վ արքայ մինչ այդչափ ողորմեցար, զկատարեալն ցոյց » իս բարիս : Այդ գիրքդ գրեցեալ է ձեռամբ թա գաւորի, պարտ է եւ ջնջիլ ձեռամբ թագաւորի,

כל

ec

כן

כ

c

.

כל

ככ

lui. Le roi David, qui vouloit lui marquer sa reconnoissance par de très-grands honneurs, l'appela à Téflis auprès de lui, et lui adressa la parole en ces termes : « Dis-moi » quels sont tes desirs; je veux te récompenser par les plus grands honneurs. S'il est dans mon royaume quelque chose » que tu desires, il est juste qu'elle soit à toi. » Sempad se' jeta à ses pieds, et se prosterna devant lui`en lui disant : » O roi, tout ce que nous tenons de toi et de tes ancêtres, » nous suffit. Cependant, si tu le permets, il est une chose >> que je veux te demander.-Je jure, continua le roi, de t'ac-. >> corder ce que tu demanderas.-Eh bien, poursuivit Sempad, » fais apporter l'odieux décret que George, l'un de tes an» cêtres, fit pour calomnier mes aïeux, quand il nous fit charger d'une excommunication, pour que nous ne pus>>sions plus rester dans nos possessions. On le gårde dans » les archives royales; remets-le dans mes mains. » Le roi étonné blâma fortement son aïeul. « Comment, disoit-il, a-t on » pu éloigner du royaume des hommes aussi vaillans et aussi >> habiles! » Il donna ensuite l'ordre à ses serviteurs de faire des recherches et de rapporter ce décret. Quand ceux-ci l'eurent trouvé, ils l'apportèrent promptement; David le prit alors, le mit sous ses pieds et dit : « Tiens, Sempad, prends le » décret que tu demandois. » Celui-ci, qui s'étoit prosterné devant lui, se releva et lui dit : « Ó roi, puisque tu as tant de » bienveillance pour moi, mets le comble à tes bontés. Ce » décret a été signé par la main d'un roi; il faut aussi qu'il » soit détruit par la main d'un roi; ordonne donc qu'on allume » du feu devant toi, et jette-l'y de ta main. » Le roi donna aussitôt ses ordres: on alluma du feu; il tira son épée, s'en servit pour déchirer le décret, et le jeta ensuite dans les flammes, qui le consumèrent. Cette action causa beaucoup de

כל

Հրամայեա լուցանել առաջի քոյ զկրակ ե »ձեռամբդ ընկեա ՛ի նա զզերբդ զայդ: » ւ առ Ժաման հրամայեաց թագաւոն, եւ լուցին զկրակ, եւ հանեալ` զսուն կոտորեաց զթուղթն, եւ ընկեաց ՛ի կրակն՝ եւ այրեաց : Ընդ- որ յոյժ խնդացեալ Սմբատայ՝ մեծապես շնորհակալ լինէր նմա : Յետ որոյ եւ այլ բզմ մեծամեծ պարգեւօբ եւ Օզրական զգեստուք պատուէր եւ խիլայէր զնա թգմն. եւ այն պէս դարձուցաներ ՚ի տուն իւր : ԱՀա այսու օրի նակաւ եբարձ Սմբատ նախնեաց իւրոց նախատինս. եւ արար ղի եկելոցն զյիշատակ բարի :

իսկ զկնի սրտիրեալ ամ իշխանութեանց նը եղբայրն իւր Տարսայիճն • պատուեցեալ եւ սիրեցեալ եղե յաշխարհակալացն եւ յամ` մեծածացն, վարէր Եշխանութի իւր բարի եւ շքեղաշուք կառավարութբ. եւ ահարկու յոյժ երեւիւր ի վը ամ Օնամեայն: ՙյաեւ այնքան յարգեցեալ լիներ

ջի պազանին մնչ ղի բազում` անգամ` զարքայա կան Հանդերձն իւր մերկացեալ յանձնէն` ագուցա նեը Տարսայիճին՝ տտից մինչեւ ցզդլուխ եւ զկամարն ֆւը համակ յոսկւոյ՝ բազմագին ակամբք, եւ մար գարտօք նանեցեալ՝ տայր ածել ընդ մեջ նե : ւ զի այր ուժեղ` սրտեայ, եւ պատերազմօղ էր. ե Հասակաւ ահարկու յամ պատերազմունս: որ եւ երթայր մեծամեծ յաղթութիս առնեը. եւ ան պարտելի զօրութիս ցուցանէր ՛ի խորասան, ի ( ամ, ի Հոռոմս, ՚ի Համ, ՚ի Համայ՝ ընդ իսրացւոցն՝ եւ ՚ի Դարբանդ: ինն անգամ վանեալ անձամբ զպատերազմն՝ եւ մղեալ զմարտս : վս որոյ մեծ-ամեծպարդեօք պատուեցեալ լիներ յարքայից արքայն. եւ առեալ զոսկի բալիչն՝ որ է ի տափարակաձե

joie à Sempad, qui en fut toujours reconnoissant. David, après cela, lui accorda encore de très-grands honneurs, le décora de vêtemens royaux dont il le revêtit lui-même, et le renvoya ensuite dans sa demeure. C'est de cette manière que Sempad parvint à faire détruire l'acte qui avoit fait le malheur de ses ancêtres, et qu'il eut le bonheur de rendre un très-grand service à ses descendans.

Après la mort de Sempad, son frère Darsaïdj fut le maître de toutes ses possessions. Tous les gouverneurs (Mongols) et les grands l'aimèrent et l'honorèrent. Il gouverna sa souveraineté avec beaucoup de gloire et de bonté, et se montra terrible à tous ses ennemis. Abaka-khan avoit tant d'estime pour lui, que très-souvent il le fit dépouiller de ses vêtemens pour le faire ensuite revêtir de ses propres ornemens royaux; il le ceignit même de sa ceinture d'or, revêtue de perles et de pierres précieuses d'un très-grand prix. Darsaïdj étoit encore un homme robuste, intrépide, belliqueux, d'une stature formidable, et toujours victorieux dans les combats. Aussi remporta-t-il beaucoup de victoires, et montra-t-il un courage héroïque dans le Khorasan (46), en Syrie [Scham] (47), dans l'Asie mineure [Horhom] (48), à Emesse, à Hamah contre les Égyptiens (49), et enfin à Derbend (50). Neuf fois il livra bataille en personne, et ce fut à son courage que l'on dut le succès: aussi, pour ces exploits, il fut honoré de très-grands présens par le roi des rois, qui lui donna un balisch (51) ou tablette d'or pesant une livre et représentant un champ de bataille, qui avoit la longueur d'un palme;