՛ի չափ թզոյ միոյ` եւ ի կշիռ լտեր միոյ. զի այն իսկ էր յաղթութե պատիւն : uw առեալ զթագաւորն վրաց զԴաւիթ, գնայը ՚ի տուն Խաչենոյ առ որդի մեծի իշխանին Ջ ալան Աթաբակ, եւ առնոյր զքոյրնր ՛ի կնութի զի ինա խաթունն առ կենօքն առաջին ամումնոյ : Րնդ որ ոչ Հաճեցան օրէնքն եւ վարդապետք եկե ղեցւոյ. եւ բերեալ նա ՚ի տուն իւր՝ ստացան ի նմանէ զորդի մի գեղեցկուղէշ, եւ անուանեաց զնա 9 ալալ եւ դստերս երկուս: Զորոց զածագն ետ ՛ի կութի մեծի եւ փառաորեալ իշխանին Խաչենոյ Գրիգորին՝ որդւոյ Հասանայ՝ որդւոյ մեծի Գրիգո րին, որ էր քեռ որդի Թաբակ |Éանեին: ւզմումն յետ Հօրն ետուն եղբարքն ՚ի Հարմնութի՚ի տուն վրաց թգրին՝ ի կնութի եղբօրն դաւթի թդրին յանուէլի՝ որդւոյ Դեմետրէ Օդրին, որ էր որդի դաւթի թզրին, եւ այս էր յամի տն` ռմչ: Սա շինեաց զեկղցիս. եւ արար զբզմ՝ արդիւնս ՚ի վանորայս. ետ ՚ի վանմն Ցաղաց քարոյ, զգիւղ, ՚ի Գեղարքունի, զգառնա կելն, եւ զայգի միջի վաճառակաձորի: Լիւ գրէ նքե ան զարձան ՚ի վր սբյ կարապետին. եւ կարգէ պա տարագս երիս ամ` յամէ. եւ փակէ ահագիննզովիւք, զի մի խախտեսցեն զՀոգեցատուր զայն: որոդինան զբզմ զեկղցիս խախտեալսեւ Հնացեալս. վախճանի եւ յաւուրմն յայնոսիկ բարեպաշտուհի կին սը յուզ խաթունն, եւ դնի ՛ի տապանի ի դրան սբ Առաքե լոցն ՛ի Տաթեւ: Րայց յետ թգրութե դաւթի, զորդի նորին զԴեմետրէ բերեալ Տարսայիճի ՚ի տուն իւր՝ մնուցաներ ըստ պատուիրելոյ Հօրն. եւ ապա բզմ ջանիեւ եւ օժանդակութբ նստուցանէ յաթոռ Հօը իւրոյ թգր վրաց ՚ի ռմšբ թուի փրկչին : ce qui étoit chez les Mongols la récompense d'une victoire. Darsaïdj alla avec le roi David dans le pays de Khatchen, chez Athapag, fils du grand prince Dchalal, dont il épousa la sœur Mina - Khathoun, du vivant de sa première femme. Quoique les lois et les docteurs de l'église désapprouvassent cette action, il conduisit cette femme dans sa maison, et il en eut un fils d'une rare beauté, nommé Dchalal, ainsi que deux filles. Il donna l'aînée en mariage au grand et illustre prince de Khatchen, Grégoire, fils de Hasan, fils du grand Grégoire, fils d'une sœur de l'atabek Ivané. L'autre, après la mort de son père, fut fiancée par ses frères dans la famille royale de Géorgie, et elle se maria avec Manouel, frère du roi David, fils du roi Démétrius. Ce fut en l'an 1270 que Darsaïdj épousa Mina-Khathoun. Darsaïdj. fit bâtir des églises et fit beaucoup de bien dans les monastères; il donna au couvent de Tsaghats - K'har, le bourg de Karhnager dans le pays de Kéghark'houni, et une vigne dans le canton de Madjarhagadsor. Il fit inscrire cette donation sur une colonne dédiée à S. Garabied, à la charge que l'on diroit trois messes tous les ans, et il menaça d'une terrible excommunication quiconque violeroit cette pieuse donation. Il fit aussi restaurer beaucoup d'églises ruinées ou qui tomboient de vétusté. Dans le même temps, sa pieuse épouse Arouz-Khathoun mourut, et on l'ensevelit dans l'église des Apôtres, de Dathev. Après la mort du roi David, Darsaïdj (52) fit sortir de sa maison son fils Démétrius, qu'il y avoit élevé par l'ordre de son père, et, après beau coup de peines et de travaux, il parvint à le placer sur le trône de Géorgie, en l'an 1272 (53)... .. Tome II. L ԳԼՈՒԽ Թ: Յաղադս թէ ՞վ՝ զի արդ, եւ երբ ՛ի յաշխարհակալացն բունացեալ խորհէր խափանել զօրէնս քրիստոնէից, եւ, զամենեսեան դարձուցանել յօրէնս ՄաՀմտին. եւ ինքն այնու ըստ իւր անօրէն խորհրդոցն սատակի ՛ի թշնամեաց : Նաեւ թէ որպէս եւ յորմէ կալնու կողմա փաւթի աշխարհիս Հայոց Տարսային Օրբէլնան, եւ վարէ յոյժ աորմածութբ մինչ ՚ի վախծան խաղաղական կենօք : Եւ այլ գործոց ս ղուտք, եւ բանք ինչ իսկ յետ պաղանին՝ որ մեռա ի ռմբ ու փրկչին , նստի Թագուդան՝ եղբօրորդի նորին դան ամ` աշխարհի. որ եւ չմատ անուանեաց զինքն • եւ խորհեցաւ քակել զօրէնս րիսանեից, եւ առնել Սալման՝ զամ` ազգ: ւ յերրորդում ամի տէրութե իւրոյ եսպան ՚ի յուղան զմիւս եղբայրն - ոնղոԹայն, եւ զաուլանն Հուոմոց զծադին, ն- զեր կու որդիս ագանին: ւ ՚ի գանանային Ժամա նակի գնաց անհուն հեծելով ՚ի խորասան ն վե Արղունին՝ որդւոյ ալաղանին, զի սպանցէ զժա ումնգ թագաւորութե. եւ կալեալ վնա՝ դառնալ այարեն իսկ ածն փրիստոնէից՝ յամ` գիշերի դարձոյց զսիրա մեծամեծացն ա րղունն՝ զոր Հանեալ ՚ի բանաէ կապանացն՝ թագաĆորեցին, եւ զսուր ՛ի վր եդեալ կոտորեցին զամ` թշնամի նր . Հասեալզկնի սատակեցին զմատն եւ զհամախոհս իւր, զՀասան Սանալի լինին, զՍահիպ դիճանն է զինախ, եւ զայլ բազումս: լւ եր ընդնե թագա CHAPITRE IX. Comment le tyran des maîtres du monde (les Mongols) voulut détruire la religion chrétienne, en faisant embrasser à tout le monde la loi de Mahomet, et comment il périt par la main de ses ennemis, avec ses conseillers infidèles, Gouvernement de Darsaïdj Orpélian en Arménie, où il règne en paix et avec piété jusqu'à la fin de sa vie ; avec le récit de plusieurs autres événemens. APRÈS la mort d'Abaka-khan, qui arriva en l'an 9282, son neveu Thakondar (1) lui succéda dans le rang de roi du monde : il prit le nom d'Ahmed, et songea à détruire la religion des Chrétiens en faisant embrasser la loi Musulmane à toute sa nation. Dans la troisième année de son règne, il fit massacrer dans le pays de Moughan, son frère Ghongherthaï (2), le sulthan de Roum Ghaïath-eddin [Khiatin] (3) et les deux fils de Tsakan. Au printemps de la même année, il marcha du côté du Khorasan, avec une nombreuse cavalerie, contre Arghoun, fils d'Abaka, héritier de l'empire; il le vainquit et l'emmena prisonnier. Mais dans la même nuit le dieu des Chrétiens tourna lẻ ceeur des grands vers Arghoun; ils le tirèrent de sa prison, le placèrent sur le trône, tirèrent l'épée pour lui et détruisirent ses ennemis (4). Ahmed djant été pris, ils le firent mourir avec tous ses partisans, Hasan-Mankli-Scheikh, Sahib-divan (5), Alinakh et beaucoup d'autres. Démétrius, roi de Géorgie, étoit du nombre des partisans d'Arghoun; aussi celui-ci eut pour lui beaucoup Հողն Դեմետրէ` զոր սիրեաց ողուն, եւ ետ նմա զամ աշխարՀս Հայոց, զտուն ճագեան, զտուն (Շահնշահեան, զագեցին եւ զորդին Սադուն Աթաբակին : Եւ ինքն էր յոյժ սիրօղ փրիստոնեից եւ եկեղեցեաց : Էր եւ ընդ նս Տարսայիճն՝ զոր յոյժ Ռծարեաց եւ սիրեաց Արղուն : Ապա դարձաւ դեմետրէ մեծաւ խնդութբ եւ ամ եւ մեծամեծք վրաց եւ Հայոց ընդ նմա. ազատք եւ եկեալ ՚ի (ալյուր. գնաց ընդ առաջ Տարսայիճն, Ռծ-ամեծ- պատուով եւ արքունական - ընծայիւք մեծարեաց զթագաւորն : էւ նա առեալ տարան վնա ընդ իւր յերկին ագեան յԱյրարատ, եւ բազում թախանձանօք բռնազբօսեաց վնա , եւ եդ Թաբակ 'ի վր ամ տէրութե իւրոյ` մինչեւ ի Տփխիս՝ յԱնի, եւ ՚ի կարս : Եւ ետ ի ձեռս նր զտղայմն իւր՝ զԴաճիթ եւ զանուէն, մնուցանել վնս՝ ե պահել: Եւ յայնմ` Հետէ առներ Տարսայիճն զա թաբակութի աշխարհիս Հայոց. եւ զբազում՝ դիւ րութի եւ ողոսմութի առներ նեղեալ ազգիս Հայոց: ւ գնացեալ ՚ի Տփխիս՝ ետ բերել զդիճանն ար քունի, եւ ընթերցաւ զամ դաւթայն՝ եւ զի էր գրեցեալ ՚ի դաթարմն զանուանք վանորէից Հայոց. զի ՛ի ներքոյ հարկի եւ դիճանի կացցեն : Ապա ետ բերել զծ-ինօպար աւագ դիւանադպրութե, եւ փո խեաց զդաճթան, եւ էհան զանուանս վանորէից առա‘ել քան զՀարիւր եւ յիսուն եւ զՀինն այրեաց Հրով, եւ այնալէս ազատեաց զամ` եկեղեցիս: ՙլյան այն քան ողորմած եւ գթած եղեւ առ ամնեսեան, մինչ զի ի ՙլետիս գիւղ` որ է ՛ի վը Հուրաստան գետոյ` զխաչ կանգնէին՝ եւ անուամբնը կոչէին զնա: Սա արար զժողով բազում` եպիսկոսլոսաց՝ վար |