et trois fleuves: cette île produit le ladanum, qui tombe avec la rosée, s'attache à l'herbe, et teint les poils et la barbe des boucs; elle a, dans sa plus petite étendue, en longueur trois cent trente milles, et en largeur un degré (54).

La troisième Arménie est à l'orient de la Cilicie, auprès du mont Taurus, et l'on y trouve trois montagnes, quatre fleuves et deux défilés pour entrer en Syrie.

La première Arménie est à l'orient de la première Cappadoce, et voisine de la troisième Arménie; l'Euphrate la borne du côté de l'orient; on y trouve le mont Argéus, le fleuve Halys et plusieurs autres plus petits.

La seconde Arménie est à l'orient de la Cappadoce, s'étendant en longueur jusqu'à l'Euphrate; on y trouve deux autres fleuves, beaucoup de très-grandes montagnes, dont le nombre s'élève jusqu'à vingt-deux.

Le Pont de Cappadoce est à l'orient du Pont Polémoniaque, s'étendant depuis la mer jusqu'aux terres montagneuses qui le séparent de la grande Arménie; on y trouve trois monts et quatre fleuves. Telle est la description de la région méditerranée.

La portion de la Sarmatie qui s'étend vers l'orient, est bornée par les monts Rhiphées, le Tanaïs et les Palus-Méotides, d'où elle s'avance vers le mont Caucase, du côté des Ibériens et des Albaniens, et jusqu'à la mer Caspienne; elle contient les monts Cérauniens et les monts Hippiques (55), avec d'autres encore; on y trouve beaucoup de fleuves, parmi lesquels est l'Éthil, qui se divise en soixante-dix bras qui défendent la nation des Barséliens. Les peuples qui habitent la Sarmatie sont en très-grand nombre, comme les Khazirs, les Boulkh, les Barséliens, les Apsiliens (56), les Abkhaz, les Sarmates

որական Սարմատք, Ձիակերքՙ ախճամասեանք, Ոլջակերք, Սիւռիկացիք, Սիւթռիգացիք, մազունք, Աղուանք, յեբուրք, ուգետք, Սկիւմիք, ԱրգաĆետք, Մարգոյլք, Թակռիք, Արգոզք, Դաճանք, փինչք, Դոալք, Հնք, Ոսփուրք, անարք, յորում` ղուան դուռն, եւ ()րաքան դուռն, Թուշք, ուշք, ուստք, Մարդակերք, խաատք, Գուդամակարք, Դուիճակք, Դիգայք, Ղեկք, կատապաստականք » - լուտականք , յենօթք, ( ղայք, իւղայք , եղայք » կասբք, ուխք, ( րուանք, յարանք, աասպարոյք, Հեմա տակք, իժմաղք, ասխք, ուխս, իքոնաք, այս քանք, Մազքութք, մինչեւ ցկասբից ծով, յորս բազումն կովկասու Հպի, ուր ածեալ է պարիսպն Դարբանդայ, աշտարակ ահագինի ծ-ովուն կացեալ, իսկ ի հիւսիսոյնը՝ Հոնք, եւ քաղաքնց առաչան՝, եւ այլք ընդ նմա: ւԹագաւոլն Հիւսիսոյ է յականն, որ է ազրաց տէր, եւ դշխոյն թագուՀի է աթումն, որ է կինն ականայ ի այսղաց ազգէն :

է

կողքիս, այսինքն է գեր, յելից կալով Iոնտոսի ծովու՝ առ երի Սարմատիոյ : Էւ ունի իգեր փոքր Յս չորս, զյառնեղիտ, զդռիւիկէ, զՂազի, զՃանիւ, որք են Խաղտիք: Ունի լերինս բազումս, եւ գետս, եւ գաճառս, եւ քաղաքս՝, եւ բերդս, եւ այլ գիւղաքաղաքս՝, եւ այլ վաճառատեղիս :

wn

վեռիա, այսինքն է ] իրք, յելից կալով իգերայ, երի Սարմատիոյ` առ կովկասու, մինչեւ ցու անից սահման առ կուր գետով: Եւ գաւառք են ի lլ իրս այսոքիկ, կղարջք, Արտահան, (անշեթ, § աճախ, Սամցխէ, լնարա, Թուրգա, | աթիսխ, Տառնեասխ, Սանկղեաց փոր, ասէ, փոր, ող

royaux (57), les Hippophages, les Nakhdjamasians (58), les Phthirophages, les Siourhigatsi (59), les Sythrhikatsi, les Amazones, les Albaniens, les Khebour, les K'houked, les Sgioumi (60), les Arkaved, les Markouil, les Thagrhi, les Arkoz, les Tadjan, les Phintch, les Toval, les Huns, les Osphourk'h (61), les Dzanariens, chez lesquels on trouve les pyles Albaniennes et la porte de Dzak'han, les Thousch (62), les Khousch, les. K'housd, les Anthropophages, les Tskhavad, les Koudamagar, les Tovidjag, les Tikaï, les Lek (63), les Gadabasdagan, les Aghoudagan, les Khenoth, les Schighaï, les Djioughaï, les Kheghaï, les Caspiens, les Phoukh, les peuples du Scherwan, les Kharan, les Thavasbaroï, les Hedjmadag, les Ijmal (64), les Phaskh, les Khoukhs, les Phik'honak'h, les Baik'han, les Massagètes, jusqu'à la mer Caspienne, où est la branche du mont Caucase qui contient le rempart de Tarpant, et une tour. admirable, bâtie dans la mer; au nord sont les Huns avec leur ville de Varhatchan, et d'autres encore. Le roi du nord, ou le khagan, est le prince des Khazirs; la reine, ou la khathoun, femme du khagan, est de la nation des Barséliens.

La Colchide, ou le pays d'Éger, est à l'orient de la mer de Pont, et dans le voisinage de la Sarmatie; elle est divisée en quatre petits pays, nommés Maghneghid (65), Akriougé, Ghaziv et Djaniv, qui sont les Chaldéens. La Colchide contient une grande quantité de montagnes, de fleuves, de cantons, de villes, de forteresses, de bourgs et de ports.

2

L'Ibérie est à l'orient de la Colchide, dans le voisinage de la Sarmatie, près du Caucase, s'étendant jusqu'à l'Albanie et jusqu'au fleuve Cyrus. Les provinces de l'Ibérie sont Geghardch, Ardahan, Schauscheth, Dchavakh, Samtskhé, Adjara, Thourka, Vathiskh, Darhnéaskh, Mankliats-p'hor, K'havesch-p'hor, P'hoghnap'hor, Thregh, Gankar, Daschir,

նափոր, Օրեղք, կանգարք, Տաշիր, խաչա, եւ Դուան, Էտիմ, օդիլ, կիզխ, լոսխ, յածխութ, կռուեթ, էրծայ, լերկ, Թիանեթ, կանիսխ, խնաս մայ, ազալէթ, ափան, փեթ, Ձելը, գելիցխէ, փուշեդա, (ալք, Պարուար, որբախոր, Ձորափոր, անցիխ, եւ քաղաք վրաց Տիխիս, ( ամշողդէ, ]]ցխիթա, ուր սբ խաչն է : Ունի եւ բերդս՝, եւ գետս, եւ ծովս լի ձկամբք :

Աղբանիա, այսինքն ղուանք յելից կալով վ րաց, առ երի Սարմատիոյ` կովկասաւ, մինչեւ ցկաս բից ծով՝, եւ ցՀայոց սահման առ կուր գետով: Է ունի Աղուանք դաշտս արգաւանդս, եւ գետս բան զումս, եւ եղեգունս հզօրս, եւ քաղաքս՝, եւ բերդս . , եւ ն գահաւք են այսոքիկ • ՙլ,իբուխ, անբիծան, ղմաղ, ( աքեդ, ռոռ, ( աքեոստան ), Համբասի, Մարծպանան, աղադաշտ, բաղական, եւ այլք գաճառք, զորս ի Հայոց Հանեալ են, ( իկաշէն, Դարդաման, կողը, ուստի, փառնեզ, կաղթա զուռէ, ( աե, թուքատակ, Ուռուստակ, օ ապայնակ, Մեծ- կափանք, Մեծ- իրանք, արծ կանք » Մոխանք, Պիանք, Հարջլանք, լակունիք, փոքր Հաբանդ, Ըստիսական, աոաստաոռի, երդաձորս, Ստասուուս, մինչեւ ցխառնում էրասխայ ի կուր գետ :

Մեծ- Հայք յելից կալով կապադովկիոյ, եւ փոքուն Հայոց, առ Եփրատ գետով, մերձ ՛ի Տաւրոս լեառն, որ բաժանե զնա ՛ի Միջագետաց, եւ ՛ի Հարաւոյ սահմանի առ լսորեստանիւ, եւ դառնայ առ

պատականաւ ընդ արս, մինչեւ ՚ի մուտա րասխայ ի կասբից ծով: Իսկ ըստ Հիւսիսոյ առւ` երի կալով ղուանից, եւ լ րաց, եւ Եգերայ՝, մինչեւ ցնոյն դար

Khatchav et Tovan, Édimkh, K'hotith, Grizkh, Goskh, Sadzkhoumeth, Grhoveth, Erdzaï, Kherg, Thianeth, Ganiskh, Tskhnasdsmaï, Pazaleth, Dzap'han, K'heth, Dselth, Velitskhe, K'houscheta, Schal, Barovar, Dzorpap'hor, Dsorap'hor, Khantsikh, et la ville des Ibériens Dep'hkhis, avec Schamschoghté et Mtskhitha, où est la sainte croix (66). L'Ibérie contient des forteresses, des fleuves, et des lacs très-poissonneux.

L'Albanie, ou le pays des Aghovans, est à l'orient de l'Ibérie, s'étendant de la Sarmatie près du mont Caucase, jusqu'à la mer Caspienne et jusqu'aux frontières de l'Arménie, près du Cyrus. L'Albanie contient des plaines fertiles, beaucoup de fleuves, et elle produit de très-grands roseaux: ce pays contient encore des villes et des forteresses: ses provinces sont Nipoukh, K'hanpidjan, Hoghmagh, Schak'het (67), Erhorh, Schak❜heosdan (68), Hampasi, Mardzbanan, K'haghataschd, Ipaghagan (69), et d'autres qu'ils ont enlevées à F'Arménie, comme Schigaschen, Kartaman, Goghth, K’housdi, P'harhnez, Gaghthazourhé, Zavé, Thougk'hadag, Oudrhousdag, Rhodbaïag, Gap'han-la-Grande, Iran-la-Grande, Bardzgan, Mokhan, Bian, Hardchlan, Vagouni, Hapant-la-Petite, Esdisagan, Rhaodasdaorhi (70), Pertadsor (71), Sdasdrhous, jusqu'au confluent de l'Araxes et du Cyrus.

La grande Arménie est à l'orient de la Cappadoce et de la petite Arménie, sur le bord de l'Euphrate, et près du mont Taurus, qui la sépare de la Mésopotamie : du côté du midi, elle est limitrophe de l'Assyrie; en allant par l'Aderbadagan vers la Médie, elle s'étend jusqu'à l'embouchure de l'Araxes dans la mer Caspienne : au nord, elle est bornée par l'Albanie, l'Ibérie et la Colchide, ou Éger, jusqu'au lieu où l'Euphrate se dirige