ἐλάττονι ἀπιστήσας, εὐθύνας εισπράττει μοι δὲ τὸν nem de qua Isaias multis ante seculis prophetavit A Ἐκεῖνος πιστεύσας τὸ μεῖζον ἐκήρυξε· σὺ δὲ τῷ dicens Ecce virgo in utero habebit, et pariet fiLium s ? lle fidem habens, id quod majus est prædicavit, tu vero, in re leviori incredulus, a ne rationes exigis, qui ad te propter te e cœlis missus sum! Sed quoniam tibi cordi est signum aliquod accipere, (id enim petiisti, atque utinam non petiisses !) gignendle prolis pignus habe tibi loquelæe im pedimentum : mutus eris, donec sermones meos facta confirmaverint. Transeant a generandi organis ad organa vocis sterilitatis vincula : voce impeditus, gigne mihi eum qui vox futurus est. Illi enim soli patris peccatum condonabo. Amicus est Domini : quæcunque vult, tanquam amicus petit. IX. Sexto enim a conceptione Joannis mense, Gabriel in urbem Nazareth venit, ut faustas a Patre annuntiationes ad Virginem deferret. Quam cum domi visisset, prior salutavit (dicens) : Ave, ο gratia plena, Dominus tecum. Ave, inquiens, que prima et sola paris infantem a maledictione liberum, Ave, quae mundo gignis originem vitæ. Ave, quæ incorrupta, sed non expers es prolis. Ave, que innupta manes, sed non infecunda. Ave, quae satu, sed non fructu cares. Ave, quam acerbissimi dolores manent, et partus tamen dolores nescies. Ave, que printo tuo parenti Adæ defensorem profers. Ave, quæ sine lassitudine geris totius creatæ naturæ fundamentum. Ave, quæ facile humanitati mediatrix intercedis. Ave, quæ Deum sed non nudum, et hominem sed non merum hominem paris. Ave, gratia plena, Dominus tecum. X. Illa vero etsi gaudium nuntiari audiret, non arrexit aures, sed sermonem perpendebat, secum inquiens: Qualis est ista salutatio? Quis iste est (inquit) qui non vocatus nostram ingressus est domunculam ? non familiaris, non cognatus, non genus ducens ab Adamo; ex ipsa forma id arguo. s Isa. vi, 14. t Luc. 1, 28. * ibil 29. 89 D 66 81 Η ́. Τούτων ἔνδον τελουμένων ἢ λεγομένων, ὁ και ρὸς συστελλόμενος σε εἰς θαῦμα ἦγε σὲ τὴν πληθύν ἥ τε 67 ὑπόνοια εἰς πολλὰ μεριζομένη, ἑκάστῳ τὸ δοκοῦν ὑπηγόρευσε ", μέχρις οὗ Ζαχαρίας φανείς, ἐδίδαξε σιγῶν ἃ πέπονθε λαθών. Τὰς δὲ τῆς λειτουρ γίας ἡμέρας ἀποδοῦς, ἀπῆλθεν * οἴκαδε ἔχων ἐν τοῖς σπλάγχνοις τὸ εὐαγγέλιον, καὶ ἐν τῷ στόματι χαλι νόν. Καὶ αὕτη μὲν, ὡς ἂν εἴποι 70 τις, τῆς τοῦ Προ δρόμου συλλήψεως ἡ ἀρχή· οὗ τὸν τόκον κηρύττειν ἐθέλοντας τι, ἀνάγκη πᾶσα τῆς γείτονος ἑορτῆς ἐπισ μνησθῆναι. 71 Θ'. Εκτῳ γὰρ μηνὶ τῆς συλλήψεως τῇ Ναζαρέτ τα ἐπεδήμησε Γαβριήλ Παρθένω κομίζων Πατρὸς εὐαγ γέλια· ἣν ἐπὶ οἴκου θεασάμενος, ἡσπάζετο πρότερος Χαίρε, κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ. Χαῖρε, λέγων, ἡ πρώτη καὶ μόνη τ8 τίκτουσα βρέφος κατά ἆρας ἐλεύθερον. Χαῖρε, ἡ κόσμῳ γεννῶσα ζωῆς ἀφορ μήν. Χαῖρε, ἡ ἄφθορος, ἀλλ ̓ οὐκ ἄτεκνος. Χαῖρε, ἡ ἄγαμος, ἀλλ' οὐκ ἄγονος 14. Χαῖρε, ἡ ἄσπορος, ἀλλ ̓ οὐκ ἄκαρπος. Χαῖρε, ἡ ὀδύνας τὸ ἀναμένουσα, ὡδι νας οὐκ ἔχουσα. Χαῖρε, ἡ τῷ σῷ προπάτορι Αδάμ προστάτην φέρουσα. Χαῖρε, ἡ ἀκόπως βαστάζουσα τῆς κτίσεως τὸν θεμέλιον. Χαῖρε, ἡ ἀπόνως μεσι· τεύουσα τῇ θνητότητα. Χαῖρε, ἡ τίκτουσα Θεὸν οὐ γυμνὸν, καὶ ἄνθρωπον οὐ ψιλόν. Χαῖρε, κεχαριτω· μένη, ὁ Κύριος μετὰ σοῦ. 75 VARIE LECTIONES. Εἰσπράττει Attic. pro εισπράττῃ · μοι autem vel redundare videtur, vel legendum μέ. ὄφελες. μεν. €3 60 C. Vat. 64 G. Barb. θέλῃ. 65 Apud Nic. παρελκόμενος. 66 Apud Nic. ήγον ἔξω ἑστῶσαν. 67 C. Barb. ἦτε. 68 C. Vat. ὑπηγόρευσεν. Apud Νic. υπηγόρευε. 69 C. Barb. ἀπῆλθε. 7ο C. Barb. εἴπῃ. 7 G. Vai, εἰ κηρύττειν ἐθέλοι το G. Barb. Ναζαρήτ. το G. Vat. χαῖρε, ἡ πρώτη και μόνη, λέγων. 7 C. Barb hic repetit ἅτε ένος, Surius vero hanc pericopen penitus omisit. In propatulo antem causa est omissionis, vox nempe χαῖρε swpins repetita. ** C. Vat. ὠδῖνας, et secundum hanc lectionem Surius, Ave, quæ partus doleres exspecias, qua te minime invadent. 76 C. Vat. αὐτοκλήτως. * G. Vat. φωνῇ. 78 Abest ὡς a C. Barb. σήφ· οὐκ ἀπάγομαι τῇ φωνῇ · μόνῃ γὰρ, ὥς φασι, A Quam nova hæc salutatio! Non adest Joseph ; verλελάληκεν ὁ ἀρχέκακος τῇ πρωτοπλάστῳ. Πῶς ἔσται τοῦτο ; τὸ πῶς οἶδεν αὐτὸς ὁ παρών ὅτι μὲν γὰρ πάρεστιν, ἐπίσταμαι· προπηδᾷ γὰρ ἐν σοὶ τὸ ἔνδοθεν τεκμήριον· τὸν δὲ τρόπον λέγειν, οὐ δύναμαι. Ὅτι δὲ οὐ ψευδολόγος ἐγώ, Ελισάβετ μαρ- C τυρήσει μοι, ἐν στειρώσει καὶ γήρᾳ τοῦ ἐν σοὶ 84 κυοφοροῦσα τὸν Πρόδρομον. Εἰ δὲ ἐν στειρώσει καὶ γήρα κυοφόρον τ8 εἴρηκα, οὐ μικρὸν τὸ ἐνέχυρον. Στεί ρας γὰρ πρεσβύτιδος καὶ παρθένου ἐς τὸ τεκεῖν μέσ σον οὐδέν. 85 87 ΙΒ ́. Ταῦτα ἡ Παρθένος ἀκούσασα, Ζαχαρίου κατά ἔλαβε τὸ δωμάτιον, καὶ τὴν Ἐλισάβετ εὑροῦσα κυοφό ρον, ἡσπάζετο. Μαρία την Ελισάβετ ήσπάζετο 86 καὶ τὸ βρέφος ἔνδοθεν ἀπεκρίνατο· τῷ γὰρ ἐμβρύῳ γέγονεν ἀκοὴ ἡ τῆς μητρὸς ἀκοὴ· καὶ ἐπειδήπερ φύσεως ὅροις Ἰωάννης εἰργμένος οὐκ ἴσχυς 88 λαλεῖν, ἀλλόμενος ἔλεγε τῇ οἰκείᾳ μητρὶ διὰ τῶν σκιρτημάτων φθεγγόμενος, τῇ δὲ τοῦ Σωτῆρος μητρὶ διὰ τῆς μητρικῆς γλώσσης ἀποκρινόμενος. D bis me abduci haud committo. Primam a Deo conditam mulierem, ut narrant, cum sola esset, allocutus est primus malorum auctor. Angelus vero ad eam : Ne timeas, Maria; invenisti gratiam × (4) quam perdidit quæ primo condita est. Ipsa, cum sola esset, deceptionem admisit ; tu vero, dum sola manes, deceptionis solutionem obtinuisti: Paries filium, et hunc vocabis Jesum I. Ipsa autem cum partum audiret et filium, Quomodo, inquit s, erit hoc mihi, quoniam virum non cognosco? Non ut contradiceret, sed ut sciscitando edoceretur (respondit) : Quomodo erit hoc mihi? Egone, inquit, sola naturæ leges iunovo ? Num in me liberorum procreationis evertentur rationes ? Expone mihi, peregrine, modum : peregrinum enim est, quod alfers, nuntium. XI. Spiritus sanctus, ait Gabriel, superveniet in te, et virtus Altissimi obumbrabit tibi z. Tene, inquit, o Virgo, quod dictum est; et ne sis sollicita de eo quod silentio occultum manet. Certum de partu testimonium fero; modum docere, hoc facultates meas excedit. Nuntius enim mysticæ dispensationis ad te veni, non ejusdem interpres missus fui ut Dominicum manifestarem adventum, non ut rationem explicarem. : Quomodo (inquis) hoc erit? quomodo, novit ipse qui adest; adesse enim eum scio; nam certum in te signum ab intrinseco se prodit : at modum dicere in mea non est potestate. Quod vero falsa non loquar, testimonium mihi feret Elisabeth, quæ, sterilis licet et senex, illius, qui in te est, Praecursorem gestat. Quod si habentem in utero memoravi sterilem et senescentem, jam haud levis momenti pignus habes. Quod enim ad giguendum attinet, nibil a sterili anu ca demum distat, quæ virgo esse perseveret. XII. Hæc cum Virgo audiisset, ad Zachariæ domunculam se contulit, cumque Elisabeth prægnantem reperisset, eam salutavit. Maria salutavit Elisabetham, et infans intrinsecus respondit. Auris fœtui exstitit matris auris; et quoniam naturæ fi nibus constrictus Joannes lingua uti non poterat, locutus est, matrem quidem propriam per saltationes affatus, Salvatoris vero matri per maternam linguam respondens. Cum autem Elisabeth filii saltationes jam ferre non posset, repleta Spiritu sancto exclamavit, dicens: Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tuis. Tu, inquit, benedicta, quae 55. ibid. 42. Οὐκ ἐνέγκασα δὲ ἡ Ἐλισάβετ τὰ τοῦ τέκνου σκιρτήματα, Πνεύματος ἁγίου πλησθεῖσα ἀνεφώνησε, λέγουσα τῇ Παρθένῳ· Εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξί, καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου. Σύ, ▾ Luc. 1, 30. x ibid. 31. y ibid. 54. * ibid. VARIA LECTIONES. et Absunt a 86 το C. Vat. καλέσεις τοῦτον. 80 Verba, Η δὲ τόκον ἀκούσασα καὶ υἱόν, a C. Barb. absunt. C. Barb. verba, Ἔφησεν ὁ Γαβριήλ. * Cod. Barb. τρόπω παραχωρῷ. 3 Abest a C. Vat. incisum, πῶς ἔστα: τοῦτο; 8: Voces τοῦ ἐν σοὶ a codice Surii abfuisse videntur. 85 Abest a C. Barb. κυοφόρον. Pericope, Μαρία τὴν Ἐλισάβετ ἡ σπάζετο, abest a C. Vat. et a versione Surii. * C. Barb. ἐπηδήπερ. 88 C. Barb. ἴσχυσε. ΝΟΤΑ. (4) Gratiam scilicet originalem. maledictionis portas solutionem. Tu benedicta, quae A φησίν, εὐλογημένη, ἡ τῆς κατάρας τὴν λύσιν βαστά donum sapientiæ affers. Tu benedicta, quæ illum in utere gestas, qui in paradiso deambulavit. Τu beredicta, cujus venter sanctum templum evasit. Benedicta tu in mulieribus, et benedictus fructus ventris tui, e quo cum Adam comederit, inimicum superabit. Benedictus fructus, qui mundi factus est alimentum et indumentum. Et unde hoc mihi, ut veniat mater Domini mei ad me b? Hæc, o Virgo, intus me docuit infans, ad salutationem tuam supra naturæ ordinem exsiliens. Hæc inspirata divinitus fuere Elisabeth verba. XIII. Zacharias autem, prout dixi, constrictus freno, quod incredulitas ipsi imposuerat, domo non secesserat, utpote qui vocem ab eo tempore amise- B rat, quo Joannes conceptus est, nec ante pueri nativitatem finem pœnæ inflictæ vidit. Sed postquam e solitaria matricis sede in lucem prodiit solitudinis incola, pater, pugillarem postulans, scripsit fideliter que incredulus audierat, et cum infanti nomen imposuisset, vocem recepit. C ζουσα. Σὺ εὐλογημένη, ἡ τὴν τῆς σοφίας κομίζουσα δωρεάν. Σὺ εὐλογημένη, ἡ κυοφοροῦσα τὸν ἐν παραδείσῳ περιπατήσαντα. Σὺ εὐλογημένη, ἧς ἱερὸν ὅσιον ὑπῆρξεν ἡ γαστήρ. Ευλογημένη σὺ ἐν γυναιξί, καὶ εὐλογημένος ὁ καρπὸς τῆς κοιλίας σου, ἐξ οὗ φαγὼν ὁ Ἀδὰμ νικήσει τὸν ἐχθρόν. Εὐλογημένος ὁ καρπὸς, ὁ κόσμου γενόμενος τροφὴ καὶ στολή. Καὶ πόθεν μοι τοῦτο, ἵνα ἔλθῃ ἡ μήτηρ τοῦ Κυρίου μου πρός με; Ταῦτά με 8, Παρθένε, τὸ ἔμβρυον ἐδίδαξεν ἔνδοθεν, ἐπὶ τῷ σῷ ἀσπασμῷ ὑπὲρ φύσιν ἀλλόμενον. Ταῦτα τῆς Ἐλισάβετ τὰ θεόπνευστα βήματα. 89 97 Τοιαῦτά σου, Πρόδρομε και ο Βαπτιστά, τὰ πρὸ τοῦ τόκου μυστήρια, τοιαύτην σοι ὁ Θεὸς πρὸ τῆς συλλήψεως ἀξίαν κεχάρισται. Γαβριὴλ γὰρ οἱ τὸν Δε σποτικὸν τόκον καὶ τὴν σὴν εὐηγγελίσατο σύλληψιν, ἐν τῷ ναῷ καθάπερ ἐν νυμφῶνι τὴν σὴν ὑπηγόρευσε κύησιν. Δῶρον τῷ ναῷ 15 ἐν πανηγύρει θεοφιλὲς τὸν σὸν τόκον ἤγαγεν ὁ ἀρχάγγελος - Πνευματοφόρος γέγονας, προφητείας χάρισμα ἐν μήτρα λαβὼν και ἀλλόμενος ἔλεγες ἐν γαστρὶ, ἃ γεγηρακότι Μωσεί ἐδήλωσεν οτ ὁ Θεός· διό σε μείζονα προφητῶν ὁ τῆς Ἐκκλησίας νυμφίος εκάλεσε. Τίς γὰρ προφητῶν ἐκ μήτρας μυστήριον υπηγόρευσε; Τίς δικαίων 98 τε χθείς, ξένιον φωνήν προσήνεγκε * πατρί; σὺ δὲ ἐν ταυτῷ τὸν γεγεννηκότα ἀφωνίας απήλλαξας, καὶ προ φητείας ἠξίωσας. Ὁ γὰρ πρὸ βραχέος ἄφωνος, ἁγίου Πνεύματος πλησθεὶς, ᾠδὴν ἡμῖν ὑπηγόρευσεν, ἣν μικρὸν ὑπαλλάξας εἰς εὔκαιρον ἀνακρούσομαι. Ο μὲν γάρ φησιν· Εὐλογητὸς Κύριος ὁ Θεὸς τοῦ Ισραήλ· ἐγὼ δέ φημι · Εὐλογητὸς ὁ Θεὸς τῶν Χρι στιανῶν. Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων Αμήν. Talia sunt, o Præcursor et Baptista, mysteria tua, antequam nascereris; talem tibi Deus vel ante conceptionem honorem largitus est. Idem enim et Dominicam nativitatem, et tuam conceptionem Gabriel annuntiavit, et in templo, veluti in thalamo, conceptum tuum prædicavit. Ortum tuum, tanquam donum Deo acceptum, per solemnem festivitatem archangelus templò detulit: in utero degens divino afilatus fuisti spiritu, prophetia dono exornatus, et saliens in ventre materno ea prædicasti quæ Deus Moysi jam seni manifestavit : ideo majorem prophetis te Sponsus Ecclesiæ appellavit. Quis enim inter prophetas ex utero mysteria matri suæ revelavit? Quisnam e justis in ortu suo vocem parenti tanquam xenium obtulit ? Tu vero eum qui te genuerat, a linguae impedimento liberasti, et simul prophetiæ munere dignum effecisti. Qui enim paulo ante mutus erat, repletus Spiritu sancto, canticum nobis modulatus est, quod paululum immutans, opportune recantabo. Ille enim dicit : Be nedictus Dominus Deus Israeld; ego autem dico: Benedictus Deus Christianorum ipsi gloria in sæcula sæculorum. Amen. Π. IN SANCTISSIMÆ DEIPARE ANNUNTIA TIONEM (a) I. Anteacta die Dominica interpretatio præces B'. 99 TE ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ. Εὐλόγησον, Πάτερ. Α ́. Προέδραμεν ἐν τῇ προτέρᾳ Κυριακῇ ἡ ἐξήγη b Luc. 1, 45. ο Luc. vn, 28. In Ecclesiæ hymnis Maximus vatum appellatur. d Luc. 1, 68. 92 93 VARIA LECTIONES. 39 C. Vat. Ταῦτά μοι. 90 C. Vat. καθά προείπον. 91 Apud Nicet. additur : καὶ ἡ χεὶρ ἔλυς της γλώττης τὴν σιωπήν. " Α C. Vat. abest καί. * Abest της a Vatic. C. Abest γάρ α G. Vat. C. Vat. λαῷ, et cum eo Suri versio legit, populo. 96 Abest a C. Val. καί. 97 C. Barb. ἔλεγεν. 9 C. Barb. δικαίος. ** C. Barb. προσήνεγγα. NOTÆ. a) Brevis hæc homilia et simplicitate et elegantia præstans, ejusdem est auctoris ac præcedens, uti siylus aperte demonstrat. E codice Augustano, Dune Monachensi, deducta est, a doctissimo viro 98 Andrea Steinhuber, sacræ theologiæ in collegic Romano doctore, Greece propria manu transcripta, et ab illustrissimo Georgio Krabingero com prototypo collata. Uterque de nobis bene meritus. σις ἡ περὶ τοῦ Προδρόμου· ἄγει δὲ νῦν ἡμᾶς ὁ Πρό- A sit, quæ circa Præcursorem versatur; nunc vero δρομος εἰς τὸν κηρυττόμενον. Εἰ δὲ εὔφρανεν ἡ γέννησις τοῦ Προδρόμου, εὐφρανάτω πλέον ἡμᾶς ἡ γέννησις τοῦ κοινοῦ Σωτῆρος. Ἐκεῖνος μὲν γὰρ προέδραμεν μόνον εἰς τὸ κηρύξαι· οὗτος δὲ ἐλήλυθεν εἰς τὸ σῶσαι. Καὶ διὰ Χριστὸν Ἰωάννης· ὁ δὲ Χριστὸς οὐ διὰ Ἰωάννην, ἀλλὰ διὰ τὸν Πατέρα. Β'. Ἔλθωμεν τοίνυν εἰς τὴν ἐξήγησιν τῶν εὐαγγε λικῶν ῥημάτων. Ο γὰρ αὐτὸς ἀρχάγγελος διακονεῖ, καὶ Ἰωάννου γεννωμένου · καὶ τοῦ Σωτῆρος συλλαμβανομένου. Ἐκεῖ μὲν οὖν στείρας ὁ ἀνὴρ εὐαγγελί ζεται· ἐνταῦθα δὲ Παρθένος διδάσκεται. ̓Αποστέλλεται γοῦν ὁ ἀρχάγγελος οὐκ ἔτι εἰς ναὸν, ὡς ἐπὶ Ἰωάννου, ἀλλ' ἐπὶ τὸν ἔμψυχον ναὸν τὴν Παρθένον. Ἐκεῖ Ζαχαρίας ὁ ἱερεὺς εἰσῆλθεν θυμιᾶσαι, καὶ ἤκουσεν τοὺς εὐώδεις λόγους τοὺς παρὰ τοῦ ἀρχαγγέλου· ἐνταῦθα δὲ οὐκ ἔτι ναὸς, ἀλλὰ ναὸς ἡ Παρθένος. Οὐκ ἔρχεται ὁ ἄγγελος πρὸς τὸν ἀρχιερέα· ἀλλ' ἔρχεται πρὸς τὴν τίκτουσαν τὸν οὐράνιον ἀρχιερέα. Ἐκεῖ ἦλθεν ὁ ἀρχάγγελος ἐν καιρῷ λειτουργίας· ἐνταῦθα οὐκ ἐν καιρῷ λειτουργίας· ἔμελλεν γὰρ ὁ τικτόμενος παύειν τὴν σωματικὴν λατρείαν. Ἐκεῖ ἔρχεται ὁ ἀρχ ἄγγελος πρὸς τὸν πατέρα· ἐνταῦθα δὲ οὐκ ἔρχεται πρὸς τὸν μὴ γενόμενον πατέρα Ἰωσήφ, ἀλλ' ἔρχεται πρὸς τὴν Παρθένον τὴν γενομένην ἄνευ πατρὸς μητέρα. Ἐκεῖ ἦν Ἐλισάβετ καὶ Ζαχαρίας· ἐνταῦθα δὲ μόνη Μαρία. Ην γὰρ ὁ Ἰωσὴφ ὡς μνηστὴρ ἀνήρ εἶχε δὲ τὴν παρθένον παρθένον. Οὐκ ἔρχεται τοίνυν πρὸς αὐτὸν ὁ ἀρχάγγελος· ἀλλ' ἔρχεται πρὸς τὴν Παρθένον. ctus erat; verum quam virginem habuit virginem archangelus; sed ad Virginem se contulit. Γ ́. Καὶ τί λέγει αὐτῇ; Χαῖρε, κεχαριτωμένη ἐπειδὴ εἶπεν ὁ Θεὸς τῇ Εὐμ· Ἐν λύπαις τέξῃ τέκνα. Χαῖρε, κεχαριτωμένη· λύεται γὰρ ἡ λύπη τῆς Εὔας. Ἡ Εὐα ἐν λύπαις ἔτικτεν· αὕτη τοίνυν ἡ χαρὰ λύει ἐκείνην τὴν λύπην. Διὰ τοῦτο ἔλεγεν· Χαῖρε, κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ. Ἦν γὰρ μετ' αυ τῆς ὁ μικρὸν ὕστερον ἐξ αὐτῆς. Δ'. Ἡ δὲ ἐπὶ τῷ λόγῳ διεταράχθη· οὐ γὰρ ἡσπάν σατο γυνή γυναῖκα, ἀλλ' οὐράνιος πολίτης τὴν ἐπὶ γῆς προσηγόρευσεν. Ἡ δὲ ἐπὶ τῷ λόγῳ διεταράχθη. Τάχα δὲ καὶ ὡς πρὸς ἀνδρὸς φωνήν· ἀήθης γὰρ ἦν ἡ ἁγία ὡς πρὸς ἀνδρῶν ἀσπασμόν. Μένει τοίνυν πτή ξασα τὴν φωνὴν, καὶ διελογίζετο ἐν αὐτῇ, ποταπός e Luc. 1, 28. f Gen. 11, 16. * Luc. 1, 29. 1 Col. γεννομένου. B Præcursor ad eum quem prædicavit, nos adducit. Porro, si fausta illuxit Præcursoris nativitas, multo magis opus est ut nos nativitas Salvatoris communis exhilaret. Ille enim tantummodo præcurrit, ut hunc annuntiaret; hic vero ut salutem afferret, advenit. Εt Joannes quidem propter Christum : Christus vero, non propter Joannem, sed propter Patrem. sum II. Veniamus itaque ad evangelicorum verborum explanationem. Atque idem sane archangelus fungitur ministri munere tum in natalitio Joannis, tum in Servatoris conceptione. Illic igitur nuntiun viro sterilis uxoris defertur; hic vero res Virgini aperitur. Idcirco archangelus non jam ad templum, quemadmodum cum de Joanne agebatur, sed ad templum animatum, ad Virginem nempe, mittitur. Ibi Zacharias sacerdos ad thymiama adolendum ingressus est, et ab archangelo suaves sermones audivit : hic vero non jam templum oculis objicitur, sed templum (5) ipsa est Virgo. Non ad s mum illum sacerdotem angelus venit, sed ad eam pergit, quæ coelestem summum Sacerdotem generat. Ibi archangelus venit tempore sacrificii; hic autem non apparet hora sacrificii, quoniam qui nascebatur, cultui illi materiali fiuem impositurus erat. Ibi archangelus se confert ad genitorem; hic vero non se Josepho sistit, quippe qui nullatenus pater fuit, sed Virginem adit, quæ semoto genitore mater evasit. Ibi locum habuere Elisabeth et Zacharias : hic vero sola Maria (6). Nam utique Josephus ei, utpote sponsus, connubii jure conjunservavit. Hac igitur de causa non cum convenit III. Quid porro dicit Virgini? Ave, gratia plena €, quandoquidem Deus Evæ dixerat: In doloribus paries filios f (7). Ave, gratia plena; solvitur enim Evæ dolor. Eva in doloribus pariebat; hoc igitur gaudium dolorem illum abigit. Propterea dixit (an gelus): Ave, gratia plena, Dominus tecum. Erat enim cum ea, qui paulo post ab ipsa oriturus erat. IV. Illa vero turbata est in sermone 5; non enim mulier mulierem salutaverat, sed cœlestis civis in terris degentem allocutus fuerat. Ipsa autem in sermone turbata est. Fortassis porro expavit etiam ad vocem quasi virilem; quod enim ad virorum salutationes attinet, nullatenus sancta illa his erat VARIÆ LECTIONES. NOTE. (5) In oficio Conceptionis immaculate dicitur : Beata Dei Genitrix Maria Virgo, templum Domini. Liturgia Græca de conceptu in utero Anna hanc laudem pradicat: Templum divinum ac salutare in utero concipitur ac construitur; in matris visceribus plantatur scala, quæ mortales omnes ad cœlestia reducit; fideliter conceptionem ejus summis laudibus celebremus : γαστρὶ χωρεῖται καὶ πλάττεται ναὸς ὁ θεϊκὸς καὶ σωτήριος· ἡ πρὸς τὰ ἄνω πάντας βροτούς ἐπαναγαγοῦσα· ἧς τὴν σύλληψιν πιστῶς πανηγυρί σωμεν. (6) Græci beatam Virginem ut solam Dei matrem frequenter salutant. (7) Frequentissima apud Patres Mariam inter ac Evam antithesis. Posterior Eva in medelam malis prioris cessit. assueta Barret igitur vocis illius timore perculsa, Α εἴη ' ὁ ἀσπασμὸς οὗτος· τί θέλει αὕτη εἶναι ἡ et intra se cogitat, qualis sit ista salutatio ; quid nempe sibi vult iste sermo? V. Porro ad eam angelus : Ne timeas, inquit, Maria; invenisti enim gratiam apud Deum: el ecce in utero concipies i. Illud, invenisti gratiam, commune aliis fuit; nam et alii ante eam gratiam invenerunt. Quod vero additur, concipies, non jam commune erat, sed prorsus singulare ratione promissionis i ; et ecce in utero concipies virgo : novun: sane ac mirabile! Invenisti gratiam apud Deum; cum enim prorsus necesse sit ut ex virgine prodeat qui nasciturus est, præ omnibus virginibus tibi hic honor delatus est. B C προσηγορία ; Ε ́. Καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος αὐτῇ· Μὴ φοβοῦ, Μαριάμ· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ· καὶ ἰδοὺ ἐν γαστρὶ συλλήψη 3. Τὸ, εὗρες χάριν, κοινὸν ἦν εὗρον γὰρ ἄλλοι πρὸ αὐτῆς χάριν. Τὸ δὲ εἰπεῖν, συλλήψῃ, οὐκ ἔτι κοινὸν ἦν, ἀλλ' ἰδιάζον εἰς ἐπαγγελίαν· καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ παρθένος ξένον τὸ πρᾶγμα *! Εὗρες χάριν παρὰ τῷ Θεῷ δεῖ μὲν γὰρ τοῦ τικτομένου ἀναγκαίως ἐκ παρθένου· σὺ δὲ τῶν ἄλλων παρθένων προτετίμησαι. 5 Γ'. Εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ, καὶ τέξῃ υἱόν· καὶ καλέσεις * τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν. Οτε μὲν οὖν ἐδέξατο τὴν ἀγγελικήν προσηγορίαν, ἡγωνία 6 καὶ διελογίζετο ή παρθένος· ὅτε δὲ ἀκούει τὸν εὐαγγελικὸν λόγον, οὐκ ἔτι ἀγωνιᾷ πρὸς τὸν λόγον· ἀλλ' ἐπαπορεῖ πρὸς τὴν ἐπαγγελίαν. Καὶ λέγει πρὸς τὸν ἄγγελον· Πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω; Οὐκ ἀπιστεῖ πρὸς τὸν λόγον· ἀλλ' ἀπαιτεῖ τὸν τρόπον. Ὁ μὲν οὖν Ζαχαρίας ἠπίστης σεν · ἡ δὲ παρθένος οὐκ ἀπιστεῖ. Ἐκεῖνος γοῦν ἔλε γεν· Κατὰ τί γνώσομαι τοῦτο; Εζήτει γὰρ σημείον λαβεῖν, ἵνα πιστεύσῃ. Ἡ δὲ παρθένος ἔλεγεν· Πῶς ἔσται τοῦτο; Ὁ μὲν λόγος ἀξιόπιστος· ὁ δὲ τρόπος ἄπορος· οὐκ οἶδεν ἡ φύσις, ἃ λέγεις· τὸ γὰρ, ἰδοὺ συλλήψῃ, τὸ παρὸν ἐσήμανεν, οὐκ ἄνδρα ἐξεδέχετο. Πῶς ἔσται τοῦτο; Εὔα συνέλαβεν οὐ πρὶν ἢ συνελθεῖν τὸν ̓Αδάμ· οὗτος ὁ βαθμὸς τῆς φύσεως· αὕτη ἡ κάθοδος τῆς παιδοποιίας· οὗτος ὁ θεσμὸς τῆς διαδο χῆς. Πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκως suscipienle; hæc lex in propaganda sobole. VI. Invenisti enim gratiam apud Deum, et paries flium, et vocabis nomen ejus Jesum. Virgo itaque cum ab angelo salutata esset, angebatur animo, et rem secum ipsa perpendebat; ubi vero persentit quo spectet fausta illa annuntiatio, non amplius adversus sermonem obnititur, verum de re quæ sibi proponitur anceps hæret. Hinc dicit angelo : Quomodo erit hoc mihi, quoniam virum non cognoscok? Fidem dictis non negat; sed de modo inquirit. Incredulum ergo utique se Zacharias præbuit; non autem Virgo pariter incredula exsistit. Idcirco ille sciscitatus est : Unde hoc sciam 1 ? Ut enim crederet, signum sibi exhiberi postulabat. Virgo vero inquit: Quomodo hoc erit? Nempe, sermo quidem fide dignus est; at modus menti impervius: naturalis intellectus nequaquam assequitur, quæ dicis : mam illud, ecce concipies, ad presentem mei conditionem spectat, neque locum viro præbet. Quomodo hoc erit? Eva non prius concepit quam cum Adam congrederetur : talis est ordo naturae; hac ratio prolis Quomodo erit hoc mihi, quoniam virum non cognosco? VII. Quandoquidem Virgo sapienter interrogabat, angelus ipsi reponit : Quod ambigas, facilis tibi venia. Zachariæ quidem non parcit (angelus); verum male fidem abnuenti os obstruxit; at Virgini ignoscit : neque enim Virginis (quae genuisset) exemplum praecesserat. Venia (inquit) tibi, quod addubites, tribuitur; quoniam nunquam antea id factum est; imo hoc idem et initium abs te et finem in te habebit. Modum autem ipse tibi promo; ne suspiceris accessurum ad te virum ne timeas de viri consuetudine: sine carnis opera caro prodibit; sine viri conversatione erit partus. Quo tandem pacto? Spiritus sanctus superveniet in te m. Spiritualiter accipe, quae sunt Spiritus. Sine semine Dei enim voluntate formatur quod nascitur. VIII. Spiritus sanctus superveniet in te. Quomodo superveniet ? Dum superveniet, oculis eum non videbis; sed, utcunque invisibilis, operabitur. Spiritus sanctus superveniet in te. Quorsum supervenit Ζ'. Ἐπειδὴ καλῶς ἠρώτα, ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτήν· Συγγνώμη σοι ἀπορούσῃ '· τῷ μὲν Ζαχαρία οὐ συγκ γινώσκει· ἀλλ' ἐπεστόμισεν αὐτὸν κακῶς ἀπιστήσαντα· τῇ δὲ Παρθένω συγγινώσκει· οὐ γὰρ ἦν ὑπό δειγμα Παρθένου. Συγγνώμη σοι ἀπορούσῃ, ἐπειδὴ οὐ γέγονε πρότερον· ἀλλ' ἀπὸ σοῦ καὶ ἕως σοῦ στή σεται τὸ πρᾶγμα. Ἐγὼ δέ σοι λέγω καὶ τὸν τρόπον μὴ ἐκδέχου ἄνδρα· μὴ ἀνάμενε ἀνδρὸς κοινωνίαν· ἄνευ σαρκὸς ἡ σάρξ· ἄνευ κοινωνίας τὸ τικτόμενον. Τίνα δὴ τρόπον; Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ. Πνευματικῶς ἄκουε περὶ Πνεύματος. "Ανευ σπέρματος, καταβολῇ Πνεύματος· βουλήματι γάρ Θεοῦ συνίσταται τὸ γινόμενον. (gignes), descendente (in te) sancto Spiritu : Η ́. Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ. Πῶς ἐπ ελεύσεται; Οὐκ ὄψει τὸ ἐπερχόμενον· ἐνεργήσει δὲ μὴ φαινόμενον. Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ. Ἵνα τί 8 ἐπέρχεται Πνεῦμα ἅγιον; Ἐπειδὴ ἁγία μὲν h Luc. 1, 29. i ibid. 50. i Isa. vi, 14. k Luc. 1, 54. 1 ibid. 18. mn ibid. 55. VABLE LECTIONES. 8 Εἴη cum testa L. Lucae ; nam codex habet εἴ. * Col. hie et paulo post, συλλήψει: communem alltem sacri textus lectionem sequendam duxi. * Cod. hic et alibi, πράγμα. * Cod, καλλσείς. at in mar gine corrigitur eadem manu καλέσεις. • Cod. ηγονία. * Cod. ἀπορούση. * Cod, ίνατί. |