>> destinauit Natura. Præterea Spleniticorum omnia fymptomata, color >> liuidus, fudor fœtidus, pediculorum prouentus, pedum inflatio, Cordis >> palmos, caloris languidi, & exfoluti ac impuri spiritus figna funt certif» Lima. دو Hæc probabilia multis fortaffe videri poterunt, quæ tamen, si ad veri>> tatis libellam reuocentur, falfa, & erroris plena, æquus veritatis æstimaConuellitur toriudicabit. Námque, vt rem in pauca contraham, quomodo præparaVlmi opinio. tus in Lienis plexibus vitalis ille spiritus per Arteriam magnam ad fini Arteriarum vlus. Rationibus " strum Cordis sinum ferri poterit, cùm in Aortæ orificio tria adfint >> ostiola intus hiantia, foris autem clausa, ne quid per Arteriam hanc >> Cor ingrediatur? Hoc ipfum apertiffimè docuit Hippocrates libello » απεὶ καρδίας; cuius verba, quia funt quouis nectare fuauiora, quouis so" le illuftriora, libenter adfcribam: Ofculis Arteriarum tres pellicula " fubernate funt rotunde, in summo velut circulus semisectus; & qui rerum " periti funt, mirantur, quomodo ofcula & Aortarum fines clandunt, & " fi quis Corde exemplo aliam auferat, aliam reclinet, neque aqua, neque " flatus immissus in Cor penetrarit; atque be magis in finistri Ventriculi " ofculis exaltius, & merito fanè subornata funt. Hæc Hippocrates. Ex " quibus hoc colligo, si nihil per Arteriain Cor ingredi poteft, quo" modo fanguis ille in Lienis plexibus attenuatus Cor ingredietur, vt دو putat Vlmus? Scio, quid refpondeat quidam, membranulas illas con"structas esse, non vt nihil omnino intret egrediaturve, sed ne simul ac " semel & tumultuose quidpiam ingrediatur egrediaturve. Sed diuerti"cula sunt hæc, debet enim copiosus sanguis confertim in Cor ferri ad "vitalis spiritus generationem, quod femicirculares impediunt membranæ. Verùm contra hunc libro 8. fusiùs difputabitur, dum nobilem de præparatione vitalis spiritus quæftionem agitabimus : hæc obiter hoc >> loco dixiffe fufficiat. رو دو در Ceterum, quod obijcit, ingentes & numerofas Arterias in Liene fruftra non effe conditas, fed ad nouam sanguinis elaborationem, dico Arteriarum Lienis quatuor esse vsus. Primus, vt pulsatione sua Vlmi fatisfit. fæculentum expurgent, attenuéntque sanguinem; fecundus, vt craf>> fum hunc fanguinem ex Venis in substantiam Lienis excidere follici>> tent; tertius, vt Lienis natiuum calorem impuro eo fanguine inqui» natum & pene obrutum, ventilent, ne languescat; poftremus, vt >> vitalem facultatem Lieni impertiant: ita inutiles non funt tam infi>> gnes Arteriæ. Quæ autem Spleniticis contingunt symptomata, sanguinis fua fa>> ce non expurgati impuritate contingunt, & αἱματώσιως potiùs, quàm >> spirituum officinæ vitiata βλαςήματα funt, id eft, germina. Sed etfi Lien >> præparando vitali spiritui effet dicatus, cùm illius maxima fit ad vitam >> neceffitas, in omnibus perfectis animalibus reperiretur; at multa fine >>>> Liene viuunt, & vitales conficiunt spiritus. Superioribus annis diffectum fuit Lutetiæ cadauer iuuenis bene habiti, ne viuunt. & fine Liene inuentum: Splenicus aderat ramus infignis in exiguum cor- Animalia perpus glandofum definens, & venæ duæ Hæmorrhoidales fæculentum fan- fecta finelieguinem expurgantes. Tradit Plinius libro undecimo naturalis hiftoria, pe- Hitount culiare cursus impedimentum in Liene effe; quamobrem inuritur quibufdam, & per vulnus etiam exempto viuere animalia tradunt. Quæ animalia parum habent fæculenti sanguinis, ea Liene carent, vitales tamen generant spiritus. Id testatur Ariftoteles cap. 15. libri 2. de historia animal. Lien (inquit) magna ex parte omnibus, quibus & fanguis, fed magnæ parti eorum, quæ non animal, sed oua pariunt, Lien vfque adeo exiguus eft, vt fere sensum effugiat, quod in auibus experimur, vt columbis, miluis, accipitribus, noctuis. دو ود دو دو دو Opinio Gale دو در در His ita conftitutis, iam de Lienis vsu sententiam nostram aperiamus. Volumus cum Galeno, 1. defanitate tuenda', lib. de formatione falus, 6. de locis affectis, 2. de natural, faculi, libro de atra bile, Lienem ad fæculenti leni, & vera. fanguinis expurgationem constructum: propterea huncexaduerfo Hepatis locauit Natura, vt craffa ac lutulenta fuccorum illuuie hausta, purior reddatur sanguis. Hunc autem melancholicum fuccum mira prouidentia aut familiaritate nobis incognita allicit Lien, non purum & impermistum, vt Vesicula bilem, fed multo benigno fucco, & laudabili " languine perfufum: quia, quæ perampla orificia succum trahunt, eum nunquam fincerum, fed alio humore adulteratum trahunt. Haustú hunc fanguinem, & delatum per Splenicum ramum copia Arteriarum attenuat, fubigit, excoquit, fibi fimilem reddit, tandémque puriore eius portione alitur. Hoc indicauit Galenus, dum scripfit, Lienem fanguinem trahere craffiorem, qua Hepar, fed nutriri tenuiore: impurioremque ac squalidiorem sanguinis portionem nunc in fundum Ventriculi, " nuncin Venas Hæmorrhoidales eructare. Hæc vera eft de Lienis vsu Ga- " leni & Medicorum fere omnium fententia, quam rationum aliquot momentis confirmare lubet. دو دو در دو در دد Confirmatur ده Certiffimum est, in Hepate vnà cum fanguine generari tria excremen->> ta; vnum tenue, magisque aereum, per summa innatans, bilem vocant: Galeniopi. alterum craffius magifque terrenum, fæci refpondens: tertium aqueum, nio. & ferofum. Bilis sua acrimonia magis proritans primuin amandatur; Ratio 1. melancholicus succus lutulentus & impurus, expurgatione indiget: ad expurgationem opus eft conceptaculo, quod à coctionis officina non, plurimum distet. Conceptaculum hoc necest Ventriculus, nec Intestina, nec Renes, nec Venæ Cauæ rami: solus itaque relinquitur Lien, qui, infignem ramum Splenicum à Portæ trunco & cauis Hepatis excipit. Id indicant Lienis color in omnibus fere animalibus, ater aut fubliuidus,,, necnon saporacidus: at qualis in aliqua parte color efflorefcit, talis dominatur humor. دو دو در دو Præterea Lienem trahendæ expurgandæque fæci dicatum effe hæc do- Secunda. cent: quod Lien obstructionibus & fcirrhosis tumoribus maximè fit op-,, portunus; non ratione substantiæ; rara enim eft, & fungofa, inftar fo دو lidioris fpongiæ, aut læuioris pumicis; non ratione vaforum, ampliffi>> ma enim funt: ergo ratione humoris contenti : qui si tenuis effet, ob"structiones & fcirrhos non pareret. Hoc docuit Galenus 13. Methodi:Ie" coris (inquit) substantia scirrhis maximè est obnoxia, vtpote quæ na>> turaliter lutosum quidpiam continet: Lienis verò rarior est substantia, در quàm Iecoris, sed scirrhosis tumoribus fæpius affligitur ob alimenti spe"ciem, & s. de fimplicium medicament, facultat. Lien meatus amplos ha" bet: vnde igitur obstructio tam frequens nifi à craffo & fæculento sanguine? Ratione huius crassi humoris, scribit Galenus s. defanitate tuenda, Lienem iuuari exercitatione superiorum & inferiorum, vt attenuetur. Et apud Plutarchum, Orchomenes Lacedæmonius Lienosus, ita " cursu sese exercuit, vt tandem inter pedites palmam obtinuerit. دو در دو Quinetiam Lienem fæculenti sanguinis conceptaculum esse ita demőTertia. stratur. Obstructo Liene, statim refluit ad Hepar lutulentus sanguis, qui laudabilem & purum suo colore inficit: hinc totus corporis habitus melancholicus euadit, & Icterus fit niger: non secus atque obstructo canaliculo Felleo fluente bile ad Hepar, flauefcit totum corpus, fitque Icterus flauus. Hac ratione existimo veteres risus sedem in Liene ftatuifle: دو دو دو در دو دو دو دو دو دو دو vulgatum eft enim: Cor fapit & Pulmo loquitur; Fel continet iras, Et diuinus Plato ad id alludens, proximum Iecori locatum Liene scribit, vt purum hoc semper clarúmque reddat, & modo speculi nitens atque perfpicum ad imagines exprimendas accommodatum. Obiectiones. Sed contra huius fententiæ veritatem obiici multa solent; quæ diffol دو uenda funt. Si Lien trahendo expurgandóque fæculento succo effet dica,, tus, essent ductus quidam ab Hepate succum hunc deferentes: effet cauitas quædam excipiens: eflent & meatus detrudentes. Sic ductus funt Fellei bilem ab Hepate deferētes per vniuerfum Hepatis corpus sparsi, Arteriarum modo caui: est confpicua Vesiculæ cauitas bilem excipiens: funt & canales bilem in Duodenum trudentes. Sic vehendo sero, Emulgentia vasa; excipiendo, Renum sinus membranosos; expellendo, Vreteres & Veficam destinauit Natura. Sed nulli funt proprij & peculiares ductus lutulentum hunc fuccum deferétes ad Lienem: nulla in Liene ca uitas, quæ continere & excipere poffit, nulli ductus eum pellentes. Non ,, ergo humori illi trahendo expurgandóque dicatus est Lien. Quod nullus sit canalis asportandæ fæci dicatus, doceo. Naturæ hæc est prouidentia, vt statim perfecta hæmatosi expurgentur & feparentur à laudabili fangui, ne quæ noxia funt & heterogenea, ne eorum contagio, & permiftione ,, impurus reddatur sanguis. At si per Splenicum ramum feratur melancholicus succus, Naturæ hæc lex funditus euertetur: quia totum Venæ Portæ truncum peruadet, & conspurcabit melancholicus sanguis, om, nésque Ventriculi, Epiploi & vicinarum partium ramos inquinabit. „Neque verò Lien idoneu melancholici succi conceptaculum esse potest: quia nulla in Liene cauitas, nulli sinus, craflum autem excrementum plus loci occupat quàm tenue. دو در ود د Poftremò nulli funt ductus hunc fuccum extrudentes: non enim in Hæmorrhoidales Venas, necin Ventriculi fundum relegatur: quia fi in" Hæmorrhoidales Venas pelleretur, laborarent omnes Hæmorrhoidibus, cùm omnes fæculentum eum fanguinem gignant: adde quod, qui per Hæmorrhoidas fluit sanguis, tenuis eft & purpureus, non ater nec craffus. Quod fi in Ventriculi fundu reliquias fæculenti sanguinis Lien eructaret, vomitu tandem aut deie&ione excluderentur; ita & acidum vomeremus continuò, & deiectiones nigræ secederent. His argumentis pungunt, quafi aculeis, qui Galeni de Lienis vsusen- Refponfio ad tentiam oppugnare contendunt. Sed vulnera hæc persanare non erit dif- fingula. ficile. Splenicum ramum idoneum esse deducendo melancholico fucco,,, vasculum dicimus, à quo, licèt Ventriculi & Epiploi Venæ fere omnes oriantur, non tamen impurum hunc fanguinem partes illas prolectare,,, fed folum Lienem insita familiaritate volumus. Sic ferum sanguini per- » mixtum, non purum, soli prolectant Renes per vasa ampliffima. دو دو 22 در Cauitatem verò in Liene neceffariam non effe putamus; quia Venarum & Arteriarum plexus adfunt innumeri, in quibus coquitur, attenua-,, tur lutulentus sanguis: fic in Hepate plexus multi, cauitas nulla; in Mãmis & Testibus plexus multi, cauitas nulla. Quærit Galenus cap. 6. lib. 4. De usu partium, cur Renes duo, vnica Vesicula, vnicus Lien. Refpondet, quia plurimum adest seri, minus bilis, minimum melancholici fucci: ferum tenuiffimum est, melancholica fex crassissima, bilis media. Pauco igitur, craffo & difficulter mobili humori maximum & rariffimum organum fuffecit: cauum autem efle non debuit, quia non erat subitò excreturum melancholicum fuccum, fed immutaturum. Quod fi melancholici sanguinis superfint reliquiæ, quis neget per Hamorrhoidales Venas in sedem, per Vas Verofum in Ventriculi fundum relegari ? Neque tamen perpetuò deiectiones erunt nigræ, aut vomitus acidi, quia perexigua fæculenti sanguinis portio internarum partium calore per halitum digeri poteft, vt Offium, Cartilaginum & reliquarum partium excrementa. At fi quantitate & nimia copia luxuriet, vt melancholicis contingit, quæ per Anum, per Vrinas, & per Hæmorrhoidas deiicientur, nigra apparebunt. در در در در دو ود Fluit aliquando per Hæmorrhoidas tenuis & purpureus sanguis: quia admotione hirudinum trahitur quod tenue est: quod craffius ob vulnerisinflicti anguftiam subsidet: vel dicimus, Hæmorrhoidas quafdam Hemorrhoi effe externas, alias internas: hæ à ramo Splenico, illæ ab Iliaco oriuntur: des interna, hæ cacochymiæ, & fæculenti fanguinis sunt vacuatrices; illæ plethoræ externe. depletrices; fanguinem itaque purum & laudabilem fundunt. 1 دو دو Per quas vias à Liene ad Ventriculi fundum feratur melancholicus fuccus, & in quem ufum? F [QUAST. XXVI.] Erri ad Ventriculum humoris melancholici portionem, Medici fere omnes statuunt, fed per quos ductus & cur, non fatis inter eos con Auicennæ uenit. Auicenna per Venam Stephanizam feu Coronariam dictam, ad opinio. os Ventriculi ferri melancholicum fuccum, priufquam Lienem ingre>> diatur, exiftimauit. Mirum est (inquit) leuiffimum bilis excrementum >> infernè ad Intestina, ne Ventriculum læderet, relegatum fuiffe: grauif>> fimum verò & melancholicum, furfum ad Ventriculi os afcendere spe>> ratæ commoditatis gratiâ. دو Galenus varia & diuerfa hac de re fentire videtur. Tertio de naturalibus Galeni sen- facultatibus, à Liene in Omentum, ab hoc, in Lactes & tenuia Intesti tentia. Quid sentia mus. na; per hæc, ad Pylorum, tandémque ipsum Ventriculi fundum pelli "melancholicum fuccum fcribit. Libris de usu partium, breuiorem aperit viam, Vas scilicet Breue seu Venosum à summo prope Lienem ramo ad Ventriculi fundum protenfum. Libello de venarum & arteriarum diffectione, Vas Breuein quibufdam tantùm, non in omnibus reperiri affir دو در دو دو دو mat. Ego, vtingenuè dicam quod sentio, Vas illud Venosum perpetuò obferuaui. Itaque cùm breuiffimus fit ille ductus maximéque confpicuus, verifimilius eft ab hoc in Ventriculi fundum relegari portionem illam melancholici fucci fæci vinaceæ æmulam, quæ Lienis vi fubigi & attenuari non potuit quàm per distantissimas illas vias. Non negarim tamen obstructo illo canali remeazein Splenicum ramum, & ab hoc nunc in Coronariam Ventriculi; nunc in Hæmorrhoidalem; nunc in Mesente,, ricas venas. دو دو دو دو دو Curinventri- Cur auten in Ventriculi fundum effundatur melancholicus succus, culifundum vulgaris & vera opinio eft, ad excitandam appetentiam id fieri: frigidus effundatur melancholi. enim eft & austerus: at frigida omnia quia aftringunt & corrugant Vencus humor. triculi os, appetentiam excitant. Sicaqua vorax apud Hippocr. in Epidem. & melancholici omnes voraces. Putat Auicenna melancholicum fuccum aftrictione fua non appetentiamodò, fed etiam retentionem & coctionem iuuare; & id voluit etiam Galenus s. de vfu partium. Ventriculum intendit & contrahit ad feipfum, cogitque cibos ad vnguem amplecti & retinere quoufque fuerint concocti. Obiicies, fiexcitat appetentiam melancholicus humor, cur Venosum >> Vas in os Ventriculi, quod sedem statuimus appetentiæ, non implantauit Natura? Refponde, id factum, ne Ventriculios continuò mordens > & vellicans famem perpetuam excitaret. Huius rami beneficio fit vt Quar |