nec fentiat, nec moueatur (quod in fubterraneis & latentibus animalibus
contingit) nihilominus viuere ipfum poffe, quoad Cor manferitilhæfum,
certiffimum eft; at si Cor refpiratione priuetur, hominem illico interire

Refponfio. necefle eft. Refpondemus, Cerebri & Hepatis actionem in fanguineis,

دو

در

در

& perfectis animalibus neceffariam omnino efle; at quæ per hyemein in
latibulis degunt exanguia funt, quinimo etiam abfque refpiratione vi-
uunt quædam ad tempus, vt hystericæ mulieres.

Altera partis
Est altera principij apud Galenum definitio perelegans, cap.10.16.6.de
principis defi- placitis. Princeps pars ea dicitur, quæ vel facultatem toti largitur, vel ma-
nitio, teriam faltem. Hac ratione tres etiam erunt principes partes. Cerebruin

" animalem facultatem, Cor vitalem diffundit, de Hepate ambigi poteft,
" nulla enim videtur naturalis influens cùm omnibus infita fit, fed finon
facultatem, faltem materiam toti mandat, quod fatis eft ad principis
partis naturam.

دو

دد

دو

Auicennæde

finitio.

Auicenna fen prima, doctrina quinta cap. primo partem principem defi-
nit, quæ habet in se principium primarium facultatum corporis, velin
,, qua vis aliqua carum quibus corpus difpenfatur, vt in præcipua fede vi-
„ get maximè.

Juniorum de- Recentiores quidam partem principem definiunt, quæ instrumentuin
haitio.
aliquod actiuum ex se promit, & alijs partibus communicat, inftrumen-
>> tum eiufmodi spiritus est. Itaque tres crunt perpetuò principes partes,
>> Cerebrum, Cor, Hepar. Nam fineceffitatem spectes, hæ tantum ne
>> ceflariæ funt: fi facultatum principia, in Cerebro animalis, in Corde
>>> vitalis, in Hepate naturalis maxime lucent; si instrumenta, à Cerebro
>> animalis spiritus per neruos influit ; à Corde vitalis per arterias; ab He-
Testes quo- patenaturalis per venas diffunditur. Addit Galenus, in arte parua, Te-
modo fint
partes princi-

pes.

دو

در

دو

stes, non ratione indiuidui, fed ob fobolis & fpeciei conferuationem.Te-
stes enim nec materiam præstant toti corpori, nec facultatem, nec fpiri-
tum, fed qualitatem folum cum tenuiffima aura, vnde conciliatur carni-
bus feminalis nidor, & fapor, & ad actiones robur.

Quæ parsinter principes nobilior statui debeat.

VÆST. IV.

Is ita de principum partium numero conftitutis, ne quid intactum & quafi prætermiflum defiderari poffit, quod adrei huius perfecta cognitionem spectet, quænam harum partium nobilior flatui descat, Testes Corde breuiter inquirendum. Galenus primo de semine, Testes Cordi videtur præstantiores prætuliffe. Cor (inquit) viuendi quidem est auctor; vr bene tamen aniesse docet Ga- mantia viuant Testes concedunt. Præcifis enim Testibus, omnis libidilenus proba nis vfus, amorque exftinguitur, nec feminam profequuntur mares, nec bili ratione. latitudo venarum amplius ineft, nec pulfus validi funt, fed marcidi, victi

/

در

دو

دو

Sophistica

در

در

بود.

د

ac veternosi, glabreta funt omnia, perit denique virilitas omnis: hîcalterum innati caloris fontem statuit Galenus, hic velut lares focúmquecotineri vult, quo vniuerfum corpus incalefcat:maxima denique & pene in- » credibilis teftium eft vis, non modò ad fœcunditatem, fed etiam ad temperamenti, habitus, substantiæ propriæ & morum alterationem: Quanto " igitur ipfa fimplici vita bene pulcréque viuere præstantius eft, tanto in animalibus Testes Corde ipfo funt præftantiores. Verùm sophistica eft Galeni ratio. Galeni argumentatio; Tostes enim non dant viuere, vt Cor, sed vitam beatiorem reddunt, vt oculi:at quod dat viuere, & bene, præstantius quidem est quàm quod dat viuere fimpliciter: Testes ad vitam fimpliciter nihil, quia fine his viuit animal, quod de Corde nemo sentiet; vnde conficitur, Cor Testibus effe præftantius. Magis ambiguo certamine cum An Cerebrum Corde Cerebrum videtur contendere. Peripatetici, quorum princeps Corde precreditur Ariftoteles & Stoici fere omnes, maximè verò Chryfippus, Cor- ftantius. di principatum hunc deferendum putant, tum quia digniorem fedem ob- » tineat, eam fcilicet quæ media eft, tum quod natiui caloris fons fit vber-> rimus, tum denique quia præcipuum sit animæ domicilium;nam & Hippocrates ipselibello de Corde, animam in finistro Cordis sinu locat; pro- Stoici Cor pterea Cor xepdiar vocant, quasi xpalar, quod principatum denotat, κράles præftantius enim imperium eft, & κρατέω impero. Nos Cerebrum Corde præftantius Cerebro effe effe volumus, quia diuiniores funt & nobiliores Cerebri functiones: fen- volunt. fus námque omnis & voluntarius motus à Cerebro eft; eft hoc fapientiæ Corde prædomicilium, memoriæ,iudicij & cogitationum officina. Sed & Cerebro stantius effe omnia famulantur, eiúsque folius gratiâ totum corpus constructum eft. exiftimamus. Nam cùm intelligentis facultatis fit sedes, & intelligentem phantafmata Flegans de. fpeculari deccat, nó fiat autem idolorum perceptio nifi externorú fenfuŭ monftratio minifterio, fenfuum organa noceffariò creari oportuit: ad fenfuum porrò " perfectione locali eguit motu animal, hinc organa motus cóftructa funt, " mufculi,tendines, nerui: quę offibus fulcienda & cartilaginibus, ne vermi- "» culorú more reperet:hæc rurfum vinculis colliganda: omnia verò caloris > & alimenti influxum, qui ab Hepate per venas, à Corde per arterias perfi-> citur, poftulabant, adeo vt Cerebri gratiâ videantur omnia constructa.

Peripatetici &

Nos Cerebrú

دو

Obiectio

در

Obijcies, fine fpiritu Cordis & caloris influxu non poffe functiones fuas" obire Cerebrum. Refponde, id Cerebri præftantiam inagis indicare, finis Refponfio. enim nobilior eft ijs quæ ad finé: vita igitur & Cor Cerebro ancillantur. Addamus & hocnon inelegans argumentum, quod Cerebrum figuram Altera demodet vniuerfo corpori: nam Caput folius Cerebri gratiâ conftructum est, stratio pro at ex Capitis magnitudine reliquorum offium natura putat pendere Hip- Cerebri dipocrates, non quod oriantur offa à Capite, fed quia olla omnia, proportio- gnitate. ne, offibus, quibus articulantur, refpondent:fcilicet brachij offå humero: Peripatetico coxendicis facro: facrum vertebris: vertebræ spinali medullæ: medulla rum & StoiCerebro. Quæ de Cordis etymo afferri folent, ridicula funt. Quæ verò corum argude ciufdem fitu nugantur Peripatetici, nufquam proveris admittenda mentarefelg putamus. Corporis enim totius centrum agnofcimus Vmbilicum, luntur.

Partium di

ceffitas con. feruntur.

trunci verò medium nunquam Cor ab Anatomicis statuetur.

Quod fi à fitu aliquod dignitatis argumentum peti debeat, Cerebrum " Corde præftantius iudicabitur, quia editiffimum locum occupauit:ficin

دو

دو

ter elementa ignis, inter cælos empyreum, beatorum sedes, principatum " obtinent. Dum Hippocrates animam in finiftro Cordis sinu locat, aut loquitur more vulgi, aut per animam calidum intelligit, vt fufiùs suo foco "declarabitur. Statuatur ergo Cerebrum nobilius, dein Cor, tandem Hepar. Nam & in ceconomia partium corporis hic ordo feruatur, vt quæ naturæ ordine prima funt, dignitate fint postrema. Primùm viuit fœtus vitâ plantæ, mox sentit, tandem rationis fit capax: imperat ergo Cerebrum, Cor obfequitur.

دو

دد

در

دو

در

Galenus capiteultimo libri feptimi methodi, trium partium principum gnitas & ne- dignitatem & neceffitatem inter fe confert his verbis. Maxima fanè eft Cordis dignitas, & ægrotantibus eius actio omnino neceffaria: Cerebri verò, ad vitam quidem, par est momentum, non tamen par robur in æ" grotantibus requiritur: at Iecinoris opus omnibus partibus perneceíla>> rium eft, non tamen parem habet necessitatem vt Cordis.

tio.

دو

Sunt qui quæftionem hanc ita dirimendam putant, vt triplex fit prinQuæftionis totius diffolu- cipium, vnum exortus, alterum dignitatis, tertium neceffitatis: exortu quoad parenchyma primum eft Hepar, nobilitate præftantius eft CereTriplex prin- brum, neceffitate primum Corstatuitur:hæ tamen partes tanta confpicipium. ratione inter se apte & connexæ funt, vt mutuis egeant auxiliis, mutuaf>> que requirant operas, & earum vna intercidente reliquæ pariter emo>> riantur, non fecus ac in bene instituta ciuitate videmus & fapientiffimum " fenatum, & fortiffimam militum potentiam, & multiplicem artificum " varietatem, licèt officiis & locis distinguantur, inuicem confentire. Hæc >> apertiffimis verbis expressit Galenus lib. de formatione fœtus cap. 5. Cor, >> inquit, vbi refpiratione priuatum fuerit, moueri definit, hincmors: pri>> uatur autem refpiratione præcisis, obftru&is & interceptis neruis: vt ergo >> Cor Cerebri indiget operâ, ita Cerebro vfum quendam Cor præftat, at>> que his vtrifque Iecur.

Obiectio.

Solutio.

دد

Videtur tamen huic nostræ fententiæ aduerfari Galeni quidam locus, cap.4.lib.2.deplacitis. Sicuti (ait) motus diuersi sunt generis, pulfatio & " voluntarius motus, ita principiorum neutrum alterius eget opera. Sed " ita interpretandus Galenus: Cor Cerebro animalem facultatem non transmittere, nec Cerebrum Cordi pulsificam, quia diuersa est earum temperies, diuersa forma: atque ita, ad idçam motus voluntarij, nihil "conferre Cor: vt nec Cerebrum ad vim illam pulsatilem : non tamen " propterea exiftimanduım Cordis operâ Cerebrum non egere,

دو

De

De partibus fimilaribus & dissimilaribus : ac
primùm de earum numero.

VÆST. У.

D E partium fimilarium natura & numero in scholis fatis euulgatam Obiectio. litem in rudiorum gratiam dirimere placet. Sunt, qui fimilares nullas dari particulas contendant, cùm earum multiplex fit compofitio.Sim- „ plices enim, inquit Galenus cap. octano, libri primi de elementis, ex humo-, ribus fiunt, humores ex alimentis, alimenta ex elementis, & lib. 1. de femi-,, : ex femine & fanguine generantur omnes. Sed facilis & expedita ref

milarium

ورد

ponfio eft. Similares dicuntur hæ partes, non quod omnino fimplices Solutio fint & incompofitæ, fed quod in partes diuerfæ speciei secari non poffint, » & ex aliis partibus non componantur. Sic Philosophus elementa simpli- » cia appellat corpora, quod ex aliis corporibus non componantur, licèt » materia constent & forma. Harum similarium particularum numerus Numerus fi maximè controuerfus eft. Galenus commentariisin librum Hippocratis de partium. natura hominis, septem enumerat, offa, cartilagines, ligamenta, membranas, fibras, adipem, carnem. Ceterùm cùm triplex fit caro: mufculorum, quæ vera est caro : viscerum, quæ σαρέγχυμα dicitur : & fingularum par-,, tium: triplicem hanc carnem similarem esse vult, ita enim loquitur capize fexto libri primi de naturalibus facultatibus. Inter similaria funt Iecoris, lienis, renuın, pulmonum & Cordis caro, necnon tunicæ ventriculi, inteftinorum & Cerebri proprium corpus: si namque ex fingulis, venas,,, arterias, neruos exemeris, reliquum corpus fimplex & elementare appa-, rebit. Capite fexto libri primi de elementis, neruos medullam, vngues, pilos, addidit. Libello de in aquali intemperie tendines & cutim, libro de diffe-,, rentiis morborum, & fecundo de elementis, venas & arterias. Itaque apud, Galenum locis citatis, hæc erunt similaria corpora, os, cartilago, liga- Legitimus mentum, membrana, fibræ, nerui arteriæ, venæ, caro, cutis, adeps, me- partium fimidulla, vngues, pili. Nos verò quia medullam, pilos, adipem, vngues, summe à partis definitione exclufimus, nec eas etiam similares appellandas cenfemus.

larium

دو

Galenum leuitatis, aut obliuionis accusant multi, quod venas, arte- Accufatur rias, neruos, sæpe similares vocet, libello autem de inaquali intemperie, or- Galenus. ganicas & diffimilares. Refpondet Argenterius, Galenum in similari par- Refponfum te duo spectare, materiam, & formam: dumneruum, venam & arterlam Ham Argenterij fimilaria vocat corpora, materiam refpicit, quæ vnius modi & fibi fimi- pro Galeno lis eft; dum organicas appellat, formæ rationem habet. Sed nulla est Argenterij folutio: neruorum enim, venarum & arteriarum materia non eft vniufmodi. Docet Galenus libris de placitis & de usu partium, neruos intus molles & medullofos, extrinfecus membranosos esse, vt arteriarum

دو

G

ris.

Solutio vulga- corpus membranis & villis contextuin eft. Vulgaris folutio magis placet; Partium fimilarium duo effe genera, quædam reuera similares funt, vt > os, cartilago; aliæ sensus iudicio tantùm: hac ratione, vena, arteriæ, ner>> ui, similares erunt, quia primo obtutu intuentibus nobis apparet earum >> substantia vniufmodi.

Obictio.

Solutio Montani.

Obiectio.

Solutio.

دو

Verùm instabit fortaffe quifpiam, neruos, arterias, venas, etiam iudi cio fenfus fimplices non effe, sed compositas: indicat enim fenfus inte" riorem nerui fubftantiam medullofam, exteriorem membranofam.Nul" la (inquit Galenus capite fexto libri primi de naturalibus facultatibus) me"thodo, aut ratione similares particulas dignofcere oportet, fed ex diffle» ctione & ἀνβψία. Hunc fcrupulum ita eximendum putat Montanus, vt duplex fit Anatome, vna exquifitiffima & artificiofa: altera rudior, qualis erat Hippocratis, Dioclis & Erafiftrati temporibus. Hac rudiori, venæ, arteriæ, nerui fimilares, primo intuenti occurrunt.

دو

در

دو

دو

Rurfum obiiciet quis, plures effe fimilares partes quam & Galenus,& Medici omnes defcripferint: Nam medulla Cerebri, crystallinus humor, & dorfalis medulla, necnon reliqui humores oculi, partes funt verè fimilares. Dic funilaria quidem hæc esse omnia, fed ex his vnicam tantùm >> partem constitui; Galenum autem de similaribus tantùm loquutum, ex » quibus tanquam elementis fenfibilibus & communibus plures dissimila>> res componuntur.

در

در

tes etiam or

An fimilaris pars organica dici poffit, & an
actiones similarium fint partium vel
organicarum.

QVÆST. VI.

N Ariftotelis & Galeni doctrina, diffimilare & organicum non distinguuntur. Verùm cùm eflentia partis organicæ ex eiufdem Galeni de>> cretis, in fola conformatione confiftat, id eft, figura conuenienti, magni>> tudine, numero & fitu; hæc autem omnia in fimilaribus etiam reperianSimilares par- tur, facilè in iuniorum fententiam adducor, qui fiinilares particulas organicæ dici ganicas etiam dici poffe contendunt, ideóque fimilari diffimilare, organico informe opponunt. Id ego Galenum ignoraffenon puto, fed quia in diffimilaribus ea compofitionis varietas & figuræ concinnitas magis eft confpicua, funt enim fimilares vniformes, illas abfolutè & ,, per antonomafiam organicas appellare voluit. Sic Philofophus prime de ortu & interitu Caput, Thoracem, & Ventrem principalia appellat organa, quod horum actio & multiformis figura etiam ἀλύοις cognofcatur.

poffunt.

در

دو

دو

دو

دو

در

Sunt qui velint organicum duobus modis confiderari, aut quatenus

1