Refellitur Argenterii opinio.

دو

دو

دو

دد

دو

concludit. Verùm nihil eft hac in re quod miremur: habet enim gloriæ " fuæ præcipuum hoc caput Argenterius, quod nihil non corruperit antiquæ doctrinæ. Is Galenum vbique carpit, imò discerpit, eum quo iure, quáque iniuria lancinans, nunc in Hippocratem, mox in Arift. aculeos ac virus conuertit. Quam bene autem, aut male, doctiorum esto iudicium. Hic quàm miferè Galenuin erroris infimulet, audiant omnes. "Non potis est (ait) ex pufillo femine, tanta offium, cartilaginum, membranarum & vaforum moles efformari: ergo partes nullæ è femine fiunt. Sed leuis argumentatio. Putat fortafle Argenterius, genituram conceptam, & feptimo die delineatam feminis ab vtroque parente emiffi, molem excedere. Eft, mihi credite primo mense ita pufillus embryo, licèt articulatus, vt dimidii pollicis magnitudinem non excedat. Sunt mihi >> præ manibus abortiui fœtus duo eius magnitudinis, cuius membra om>> nia exquifitè difcreta apparent. Si quis fidem mihi adhibendam non pu>> tet, audiat Ariftotelem, probl. 36. ject. 1. & 7. de hift, anim. difertis ver

دو

bis hæc pronunciante. Mas, qui quadragefimo die exciderit, fi in quod>> uis aliud mittatur, diffunditur: fed fi in aquam frigidam coniiciatur, co >> gitur confiftitq; veluti in membranula, quâ ruptâ, fœtus apparet mag

دو

nitudine formicæ maiufculæ, & membra iam difcreta. Quid ad hæc Ar>> genteri? an non seminis maior eft quàm formicæ maiufculæ moles? An >> ignarus es doctrinæ Ariftotelicæ, maxima effe in principiis momenta >> perfectionis, principiorum molem exiguam, vires maximas? Si Arifto

teli tanquam parum Anatomico, non credis, ad tribunal veritatis Hip>> pocratem te sisto, libello περὶ ἀρχῶν, eadem afferentem: Genitura inquit, >> in septem diebus habet quæcunq; habere debet. Meretrices autem pu

در

blicæ cùm sese in vtero concepifle deprehendunt, tum conceptum intra >>> se perimunt, quo perempto excidit quædam veluti caro. Hanc carnem fi >> in aquam coniectam contempleris attentiùs, omnia membra habere co>> peries, oculorum regiones, aures, manus, manuum digitos, crura, pe>> des, pedum digitos, pudendum, &c. Coniicit ergo genituram iam dearticulatam & pufillain in aquam, ne partes dilabantur & ob nimiam >> mollitiem in sese concidant, tum, vt ob diaphani craffitiem minima >> quæque fiant confpicua. Si itaque primis diebus ita pufillus eft fœtus, >> cur ex femine semel iniecto fingularum spermaticarum partium prima stamina non effingentur, quæ pofthac, alimenti perpetua appofitione & totius difpu affimilatione, incrementum & perfectionem fuain capessant? Concludamus ergo, ex feminis corpulentia, tanquam materiali principio, spermaticas omnes partes generari. Hæc porrò corpulentia licèt videatur homogenea, habet tamen partes diffimilis naturæ, tenuiores, craffiores, pinguiores, glutinofiores; alias concretioni, alias tenfioni oppor

Conclufio

در

دو

tunas.

:

An

:

An Spermatica partes coalefcere poffint.

QUEST. VIII.

Dapud multos & veteres & iusto, partes coale

E partium spermaticarum coalitu, non leuis est controuerfia. Scio, Spermaticas

sceredocetur.

posse sperinaticas omnes partes coalefcere καρών σκοπόν, vulgus primam intentionem vocat. Quam his rationibus stabiliunt: vbi (aiunt) effi-" ciens, materialis & finalis coalitus cauffæ adfunt, nihil eft quod coali- " tum impedire poffit: at in adultis, iuuenibus, & prouectioribus etiam Ratio prima ad fenium vfque, triplex hæc caussa præsens eft: nihil igitur coalitum impediet. Maior propositio naturæ fuæ lumine clariffima eft: minor ita confirmatur. Efficiens coalitus cauffa, vis eft formatrix, quæ calido vtitur, tanquam inftrumento: facultas hæc, fingulis partibus, fed folidis potiùs quàın carnofis, est insita. Materia spermaticarum partium semen eft, cuius, vtad nutritionem & accretionem sufficiens eft copia, ita & ad nouam generationem.

در

ود

در

در
دو

Quin etiam Hippocrati, Ariftoteli & Galeno, semen excreinentuin est alimenti vltimi, at copiofum eft alimentum vltimum neque vnquam deficit, nifi in extremo senio: non itaque illius excrementum deficiet. Sed & in doctrina Hippocratis, venæ, arteriæ, nerui, & fpermaticæ omnes partes vim habent seminis procreatricem. Neque verò finalis causa deest: fractum enim os, dissecta vena coalitum defiderant, cùm naturæ folatium in vnione consistat, vt eiusdem tristitia & defolatio in solutione. Est altera eorum ratio non inelegans. Vlcera caua carne implentur secunda ranoua, venulis, arteriolis & neruulis contexta; sentit enim, viuit, alitur tio. caro: ergo per neruum, arteriam, venam. Quis quæso tam delirus fit, » qui dentes à partium spermaticarum censu excludere ausit? At exsecti de- » tes renafcuntur. Triplex enim apud Hippocratem, libello ίσαρκῶν, den- Tertia. tium eft generatio. Prima à semine in vtero; altera à lacte; tertia à foli- » dioribus alimentis. Iam verò si alimenti transmutatione augefcunt sper- » maticæ partes, cur non vnientur, cùm accretio fit generationis quædam Quarta species? Scribit Galenus, capite feptimo libri quinti methodi, & 14. Me-» thod. se multas vidisse glutinatas arterias. Narrat historiam iuuenis, cui quinta secta in cubito arteria perfectè coaluit: capite nonagefimo primo artis parua, & capite quinto libri sextimechodi, puerulorum offa coalefcere poffe " affirmat. His rationibus vrgent & pungunt quafi aculeis, concludunt-" que spermaticas omnes partes, etiam πρῶν σκοπόν, coalefcere.

در

در

Gontraria o

Qui contra fententiam hanc iurarunt, nunquam spermaticas partes pinio. coalefcere poffe, auctoritate & rationibus confirmare student. Exstat Auctoritas. Hippocratis Aphorismus 60.fectionis fexta. Si os, cartilago, neruus, præ- » putium præfcindantur, nunquam coalefcunt. Galenus, primo de semine »

H

1

Rationes.

Quid fentiendum fir.

Primum fun

damentum.

Duplex parthi coalitus.

Quid fit pri

ود

” c. 8. & 10. necnon c. 87. artis parue, carnofas facilè, spermaticas nun quam glutinari scribit, c. 91. partis parua, fracturam in offe infanabi"lem putat, quod fecundum primum scopum non coalefcant offa.

دو

دو

ma & fecun

دد

دو

دد

دو

دو

Auctoritas ratione confirmatur. Deest efficiens, deeft materia. Efficiens vis est formatrix, hæc in semine tantùm ineft, cuius facultas sopita ac latens à solo calore vteri excitatur: remanet quidem in folidis partibus facultas conferuans partis figuram, sed nouum quid efforinare foli hoc femini eft conceffum. Deeft ergo efficiens; deest etiam materia, semen putâ: quod cùm in solis Testibus generetur, quomodo ad caput, brachium & reliquas partes ferri poterit?

Nos, vt è mediis pugnantium opinionum fluctibus, fluctuantes iuniorum animos, in tutum & tranquillum portum tranfuehamus, quæstionem totam tribus conclufionibus definiemus. Erunt autem conclufionum noftrarum tria fundamenta. Primum ex Galeni decretis, cap. 20. & 91. artis parna, depromptum eft huiufmodi. Duplex partium folutarum est coalitus, vnus κ7' πρῶτον σκοπών, alter και δεύτερον, vulgus primam & fecundam intentionem vocat. Prima intentio eft, ἐν τῇ κολλήσι, id eft, in agglutinatione, quam σύμφυσιν dicimus. Secunda, iridis, ideft, colligatione, quam πώρωσιν vocant: prima, aliàs fine medio fit, vt in carne, quæ fecta statim glutinatur; aliàs cum medio eiufdem speciei, homogeneum dicunt. Secunda intentio fit cum medio heterogeneo, id eft, diuer" si generis, vt callo, cicatrice, & fimilibus, quæ eiufdem speciei non " funt cum parte dissecta. Vt autem coeant partes πρώτον σκοπὸν, & per

da intentio in

coalitu.

دد

Quæ requi" medium homogeneum, multa requiruntur. Primum efficientis robur, rantur ad pri- facultatis quippe formatricis & natiui caloris: deinde materiæ difpofimam inten- tio, quæ copiosa esse debet, vt nutritioni, accretioni & nouæ generationi fufficiat, debet non fenfim, sed tota fimul affluere, id eft confertim » & repente alterari, vt impediat ne aliquod tertium diuersi generis, inter >> difiunctas partes, sese interponat.

tionem.

Secundum

دو

Sit aliud fundamentum; Partium fpermaticarum alias molles effe, vt fundamentu. venas; alias duriores, vtarterias, neruos; alias durissimas, vt offa.

Tertium fun

clufio. Prima.

دو

Tertium, in infantia & pueritia spermatica omnia effe molliffima, damentum. oflaque butyro aut cafeo concreto similia, ætate prouectioribus ficcio>> ra, fenibus ficcissima, cùm nostrú viuere nihil aliud fit, quàm ficcefcere. His ita iactis fundamentis, tria concludimus; Primum, carnofas parTriplex con- tes facilè & coalefcere, & regenerari και σκοπόν, spermaticas difficillimè. Secundò, in puerulis & mollioribus naturis, spermaticas omnes partes etiam offa per medium homogeneum coalefcere poffe: in adultis quafdam tantùm, sæpius venas, rariùs arterias, nunquam offa. In fenibus nullam fperabilem effe νεύρωσιν in neruo, membrana, arteria, vena & cute dissectis, nullam item χόνδρασιν in cartilagine rupta, excsa, auulsa, disfecta: nullam denique istoty in offe perfracto. Tertiò, in omni ætate, sexu, etiam ad extremum senium vfque, posse spermaticas omnes partes coalefcere 7" δεύτερος σκοπόν, feu por medium diuerfi generis: quod callus

in offe, in ceteris cicatrix dicitur.

cur non coa

1. Efficientis

Primæ conclufionis veritas ita confirmatur: facilis est sanguinis in car- Prime con nes mutatio, quia leuissima & fere vnica alteratione perficitur: Ruber clufionis con enim, calidus humidúsque est sanguis, caro rubra, calida humidáque,hoc fimatio. vnum requiritur, vt incrassetur. Adest itaque materiæ difpofitio. Effi- » ciens validiffimum eft, quia carnosa spermaticis funt calidiora : fit igitur » vt statim coalefcant, aliàs fine medio, interdum cum medio, fed perpetuò eiufdem generis, & fæpe tam importunè crefcit caro in vulneribus, » vnde hypersarcosis, vt cogatnos linamentis, aut pulueribus cathereti- " cis eius incremétum prohibere. Spermaticæ verò difficillimè coalefcunt Spermatice κ' αρῶν σκοπὸν, ob efficientis imbecillitatem, materiæ ineptam difpofi- lefcant, tritionem & partium ficcitatem. Efficiens calor eft, qui debilis admodum plex caufa. conferuationi tantùm & nutritioni studet, neque effluxam folidaru par- cient tium substantiam perfectè refarcit. Satis est, (inquit Galen. cap. 59. artis parua) si eas exficcari prohibet: quomodo igitur nouam generatione " molietur, fi eas quales natura produxit, conferuare nequit? Materiæ ade-" rit fortaffe copia; fed tota fimul & αθρόως non affluit, quia fanguinis in difpofitio in offa mutatio, non nifi interiectis multis medijs, medullæ quippe, gluti- epta. nis & feminis, perficitur; debet ex rubro albefcere, ex humido exficcari,, ex liquido incraffari, denique temperiem & qualitates omnes immutare; Propterea cùm non nisi sensim ad nutricatum offis & partium fperma- „ ticarum affluat alimentum, resultans ex nutricatu excrementum, priùs, sese inter disiunctas partes interponit, hinc callus; Accedit impedimen-,, tum vicinarum partium, vt carnofarum, quæ partis coalitum anteuer-, tunt vacuumque implent; Additur postrema difficilis coalitus cauffa, ficcitas & durities spermaticarum partium. Quæ enim ficca funt, diffi- 3. Partium du cillimè vniuntur, & in omni mixtione aqueum requirit Philofophus, vt eo velut glutino vniantur omnia.

2. Materiz

دو

rities & ficcitas.

Secunda conclufio ita confirmatur. Pueri cùm parum abfint à princi- secundæ cons pijs generationis, efficientem cauffam habent validiffimă, calor natiuus clufionis con in illis est plurimus; Materiæ spermaticæ adeft copia, cáque aptiffima, firmatio. quæ citò & facilè ob spermaticarum partium mollitiem tranfinutatur; >> in adultis venæ, quia molles funt & quiefcunt, facilè glutinantur: arte->>> riæ difficillimè, tum ob perennem earum motum qui vnionem præpedit, » tú ob tunicarú craffitie: funt enim, vt voluit Herophilus quintuplo venâ » craffiores. Annotarunt quida quaplurimas partes etiã molles, ob præsta- » tia & neceffitaté actionis, non coalefcere, quod citiùs extinguatur ani- >> mal, quàm vt vniri queant: fic Cordis caro nunquã coalefcit, quoniam „ interceptione officii ad vitam tuendam neceffarii, statim moritur homo. Tertiæ conTertia conclufio clarior est quàm vt probatione vlla egeat; omni fi- firmatio. quidem tempore coalefcunt spermaticæ partes per medium heterogeneum. Cicatrix cuti fauciatæ obducitur perpetuò: : ferruminatur Ctum callo nodofo.

OS

fra

clufionis con..

در

در

Ad huius tamen illustrationem foluenda duo problemata. Primú, curfi problema,

Solutio.

Obiectio.
Solutio.

Obiectio.
Solutio.

دو

دو

در

ossa ab vlcere excauentur, id est, ossis fiat deperditio, nusquam caro poterit generari? Scripfit enim Hippocr. Aphor. 45. fectionis fexta. Quxcunq;vlcera annua funt, in iis os abfcedere eft neceffe, &λας κοίλας γίνεπς, id eft, cicatrices cauas fieri. Cur in offis deperditi cauum & locum caro non sese infinuat; aut fi fit callus, cur caro fupra callum non generatur? Dic in offis cauo non poffe carnem generari, quia non nifi ex carne caro, non nifi ex neruo fit neruus. At caui extrema ollea funt. Quid molientur „ igitur? Sanè aut nihil penitus, autos, aut callum. Si corpus nullum in ,, deperditi locum fufficiat, nullum carni substernitur fundamentum: Os

دو

دو

in ficcioribus & durioribus naturis regenerari nequit: fiet ergo callus. Verùm cur fupra callum non adnafcitur caro? Quia caro viuens eft & animata, callus inanimatus. At animatum, & inanimatum: viuens & " mortuun, specie ac forma differunt. Non poteft itaque inanimatus cal" lus animatæ carni substerni pro fundamento. Esse autem inanimatum " callum demonstratur, quod ab offis & vicinarum partium excremento " progignatur. Obiicies, fi inanimus non alitur, quomodo ergo vitæ tempore crefcit & durat? Refponde: accrefcere per appofitionem materiæ, vt pilos & vngues: durat autem quamdiu alimentum capeffunt oila, à quibus redundat perpetuò excrementum.

دو

دو

Problema de Est alterum problema: cur, fiab ossis excremento fit callus, in sano calligenera- offenon generatur? Quia ob vulnerati ossis imbecillitatem copiofiùs à vicinis partibus pellitur excrementum, non minùs quàın ad vulneratam Solutio. partem vicinæ omnes deponunt superflua.

tione.

در

His iam videor omnia, quæ ad spermaticarum partium coalitum fpeRefponfio ad Ctant, attigiffe. Quocirca tempeftiuum fuerit, ad alia fermonem transferre. Priufquam verò hinc reuellamur, ne quid studiosorum animos ,, remoretur, diluendæ funt aduerfariorum rationes.

obiecta.

Ad primam

sationem.

Ad fecundă.

Ad tertiam.

دو

Primæ opinionis prima ratio in puerulis tantù:n vera, in fenibus quis non videt efficientis imbecillitatem & materiæ inopiam?

Secunda omnino fallax est & captiosa; neque enim vbi est sensus, ibi adesse neruum eft necesse, alioqui totum corpus effet neruus; fatis eft, " vt ad partem feratur neruus, cuius illuftratione & irradiatione eius par" tis particulæ omnes fentiant: idem de arterijs & venis fentiendum. Non " requiritur ad actionem omnem contactus Mathematicus, fed Physi''cus tantùm.

دو

دو

Dentium & reliquorum offium non eadem est ratio: nam exfecti dentes renafcuntur & ratione finis, & ratione materiæ. Ratione finis, quia " cibum mandunt, molliunt, præparántque ventriculo, propterea vt ad extremum vsque senium crefcunt sola vrgente neceffitate cùm mutuo "attritu minuantur; ita eadem impellente caussa renafcuntur: fed & fi materiam generationis spectes, ea copiofissima est in maxillæ vtriufque "cauitatibus contenta. Accedit, quod à nulla parte circumdatur dens, quæ illius generationem præpediat. Ita rationi tertiæ fatisfactum puto.

در