Images de page
PDF
ePub

B: 2:1; ergo quantitas materiæ quam, intra datumi tempus, globus A dimovet è loco fuo: ad quantitatem materie quam, intrà idem tempus, globus B è loco dimovet :: 2:1; ergo refiftentia fecundigeneris quam, intrà datum tempus, globus A' patitur: ad refiftentiam fecundi generis quam, intrà idem tempus, experitur globus B: 2:1; ergo vera eft regula 7.

Corollarium. Refiftentia fecundi generis totaliter fumpta, eft in ratione compofita denfitatis fluidi, fuperficiei corporis folidi, & velocitatis ipfius. Hæc fequuntur evidenter ex regulis 5, 6 & 7.

Quod autem fpectat ad alias refiftentiarum fpecies, confule commentarii noftri refponfionem ad epiftolam decimam quartam.

251

L'ANTI-MATÉRIALISME

OU

L'impoffibilité d'expliquer la nature de la pensée par les loix de la Mécanique.

INTRODUCTION.

Es prétendus efprits forts de ce fiecle,

Es prétendus efprits

connus

fous le nom de Philofophes modernes, nous affurent dans leurs écrits ténébreux qu'il eft facile d'expliquer la nature de la pensée par les loix de la Mécanique. Ils concluent de cette impie & infenfée affertion, que l'ame de l'homme, effentiellement matérielle, périt néceffairement avec fon corps.

Des Auteurs d'un mérite diftingué ont fait paroître contr'eux des ouvrages marqués au coin de l'immortalité. İls se font fur-tout attachés à leur prouver démonstrativement que les Matérialistes font les ennemis les plus déclarés de toute efpece de religion. Perfonne ne refpecte plus que moi ces zélés défenfeurs du nom chrétien. Ils me permettront bien cependant de leur faire remarquer qu'ils n'ont prouvé dans le fond que ce dont les Matérialistes eux-mêmes fe font gloire de convenir. Prenons donc une route toute différente. Les Matérialistes fe piquent de paffer pour Phyficiens & pour Mathématiciens ; démontrons leur qu'il faut ignorer les premieres regles de la Phyfique & de la Mécanique pour ofer avancer que le mouvement puiffe communiquer à la matiere, fût-elle divifée à l'infini, le moindre degré de penfée & de perception; ajou

tons leur qu'il n'eft qu'un mince phyficien qui ne recon→ noille pas dans la matiere une incapacité effentielle & radicale à pouvoir jamais devenir un étre penfant.

C'eft encore dans la forme fcholaftique que nous allons donner au public nos démonftrations métaphyfiques, phyfiques & morales fur cette matiere. Il eft maintenant trop néceffaire de prémunir les jeunes Étudiants en philofophie contre les faux raifonnements dès libertins de ce fiecle, pour ne pas préférer cette forme à toutes les autres.

APPENDIX I.

DE ANTI-MATERIALISMO.

SEU

De impoffibilitate exponendi per leges Mecanica naturam cogitationis.

[ocr errors]

Hilofophi materialiste ii funt qui, cùm contendant materiam vel reipsà cogitare, vel faltem esse cogitandi capacem, naturam cogitationis tentant exponere per principia purè mecanica.

20. Duplex eft ordo materialiftarum. Materialistæ primi ordinis agnofcunt equidem Deum fpiritualem, immenfum, omnipotentem & infinitum; fed hi fimul affirmant Deum hunc nil nifi fubftantias materiales creaffe, ac proindè animas hominum puram effe materiam, Materialistæ autem fecundi ordinis idem omninò de Divinitate fentiunt ac materialiste primi ordinis. In hoc præcisè pofitus eft illorum error, quòd affirmare non audeant materiam effe per effentiam fuam cogitandi incapacem.

3°. Subftantia materialis est substantia per feipfam iners, divifibilis, capax figure, morûs, quietis, naturaliter im-penetrabilis, & naturaliter extenfa in longum, latum & profundum.

4°. Subftantia fpiritualis est substantia activa, indivifibilis, penetrabilis, capax percipiendi, judicandi, diseurrendi, volendi, nolendi, dubitandi, timendi, & fuper actus fuos reflectendi.

5o. Cogitatio eft actus qui producitur à fubftantia cogitante, & qui in eâdem fubftantiâ recipitur per modum modificationis, ut aiunt Metaphyfici. Sub nomine autem cogitationis comprehenduntur perceptiones, judicia, dif

curfus &c.

6o. Alii inter Materialiftas afferunt naturam cogitationis rectè explicari poffe per certum quemdam motum particulis materiæ impreffum; talis eft Hobbefius, & cum illo omnes omninò Materialistæ quos, brevitatis causâ, Hobbefianos appellabo. Alii verò fatentur ingenuè fe naturam cogitationis prorsùs ignorare; fed hi fimul addunt demonftrari non poffe demonftratione rigorofa materiam effe, etiam de potentia Dei abfoluta, cogitandi incapacem. Paffim diffeminatur hic error in opere perniciofo Lockii cui titulus eft: Effai Philofophique fur l'entendement humain. Hoftem utrumque naturæ humanæ infenfiffimum impugnabimus in duobus articulis fequentibus.

CAPUT I.

Utrum natura cogitationis poffit exponi per motum.

Evocentur in memoriam ea quæ circà naturam & proprietates motûs tradita fuerunt initio capitis 1 noftri hujus Supplementi; hæc enim omnia funt quafi totidem Principia quibus innitetur hic articulus.

PROPOSITIO UNICA.

Impoffibile eft exponere per motum naturam cogitationis. Demonftratur z°. Motus reddere non poteft materiam ex non cogitanti cogitantem; ergo impoffibile eft exponere

per motum naturam cogitationis. Prob. ant. Cogitatio neque eft motus ipfe, neque eft effectus motûs; ergo &c. Prob. primam partem antec. Motus localis fecum quatuor importat, nempè corpus quod movetur, feu mobile; duos terminos, videlicet terminum A à quo mobile venit, & terminum B in quem mobile tendit; actionem denique per quam mobile transfertur ex termino A in terminum B. Quibus præfuppofitis, fic ratiocinor:

Cogitatio non eft præcisè corpus quod movetur, prout corpus eft, quia corpus illud non eft femper cogitans.

Item cogitatio non eft vel terminus à quo mobile venit, vel terminus in quem mobile tendit; nam ex ipfis Materialistis hi duo termini poffunt fupponi, & reverà funt non cogitantes.

Denique cogitatio non eft actio per quam mobile transfertur ex termino A in terminum B; hinc enim fequeretur quòd omnia corpora quæ per fimilem actionem transferrentur ex termino A in terminum B, fierent ex non cogitantibus cogitantia; falfum c'quens, nam ipfi Materialistæ fatentur quòd faxum maximum per fimilem actionem ex termino A in terminum B tranflatum, non fieret ex non cogitanti cogitans; ergo dici non poteft cogitationem effe motum ipfum.

Jam verò probatur altera pars ejufdem antecedentis, nempè cogitationem non effe effectum motûs."

Effectus habere debet quandam cum caufa fua proportionem & fimilitudinem; atqui cogitatio nullam habet proportionem & fimilitudinem cum motu; nam impoffibile eft Materialiftis vel minimam affignare proportionem & fimilitudinem inter motum & apprehenfionem, judicium difcurfum, dubium &c; ergo cogitatio non eft effectus motûs.

Prætereà fubftantia cogitans eft fubftantia activa, fed fi materia fieret per motum ex non cogitanti cogitans, fubftantia cogitans non foret fubftantia activa; nam materia cùm fit effentialiter iners, feipfam movere non poteft; ergo materia non poteft fieri per motum ex non cogitanti cogitans.

« PrécédentContinuer »