Expertus, jam tum folari cœperat, ex quo Credidit in Gallos fævam indignantibus aftris Incubuiffe Famem: Batavas impunè per urbes Are cavo increpitans folitò jactantior ibat, Et vulgabat, uti rerum in difcrimine tanto, Gentem invictam armis, & dantem jura per omnes Europæ populos, lætis non fidere rebus
Ampliùs. Hic fixam rapidis metam effe triumphis. His fuper-addebat, vindictâ atrocior, ipfam Infenfam Cererem, fteriles horrefcere campos, Mutatáfque vices Naturæ, elementaque ruptis Legibus ire retrò; lapfa omnia, vindice cœlo In pejus ruere. Hæc, & talia, perfidus hoftis Sæpe objectabat. Francis qui præfidet oris Audiit hæc Genius: paucis fic ille rependit. Quid fractus bello, patriifque è finibus exul, Triftis, inops, profugúfque, & longi fabula belli, Tot clades inter, paffus tot damna fuperbis ? Dic, venit unde tibi jactantia, peffimus Augur, Et Divûm Interpres ? Steriles cur objicis agros? An nefcis, veftros nobis pinguefcere campos, Mille cadaveribus, quæ nuper ftravimus armis ? Everfáfque Arces, excelfáque moenia nudo Nunc æquata folo, & Francis manfuefcere aratris Indociles terras, & cultus difcere noftros? Hinc fperanda feges, veftróque rigata cruore. Tot domitæ gentes hæc vectigalia debent. Sic fegetes vidit fubversâ crefcere Trojâ Alma Ceres, ftupuítque hoftili fanguine natas. Quæ palmas metere, & potuit fibi quærere Lauros, Ipfa leget frumenta manus. Velocior æftas, Bilque Ceres anno potiùs floreret in uno, Urgerétque fuas alieno tempore fruges, Ufque adeo noftris gaudet fervire triumphis.
Quamquam ô! fufficiat quæ jam omnia carbafa pandit, Noftra Ratis. Viden': ut puppi vigil excubet altâ
le affoibliroit la France, & qu'elle la rendroit moins redoutable. M. de Santeul dans
fes Vers fe rit de leur esperance. Effectivement leur joye fut courte.
Explorans auras omnes, & littora, Rector, Providus ut facilem annonam, victúmque miniftret; Quæ toties rediit fpoliis Orientis onufta, Vexit & hoftiles ad Gallica littora gazas, Navibus in duro nuper certamine captis, Arvorum exuviis rurfus gravis illa redibit. Ne Cives trepidate, Feracior omnibus arvis.
DE PENURIA REI FRUMENTARIÆ
fibi falfò gratulentur hoftes.
LX XXI X.
N Nos oculis Deus afpexit; fi Terra negavit
ON adeò cœlum nobis irafcitur, æquis
Foecundas fegetes, nec vectigalia folvit Annus tàm fterilis; non inde fuperbiar hoftis Lætior è damno; falces cuduntur in enfes, Et metimus palmas ; & funt PRO MESSE TRIUMPHI. Hinc garrire hofti liceat, fed vincere nobis.
Si faftus nondum pofuit, nec plaudere ceffet Qui toties bello domitus; de divite terra, Cogitet ARMATAM SEGETEM venifle jubentis, Ad vocem Cadmi, veftræ nofco omina fortis, O! conjuratis necquicquam viribus hoftes.
Non mihi vendico, fed Hier. Peleterio, debet quidquid acuminis est. Raptìm scripfi ut audivi.
DE MONUMENTIS.
Les dix Pieces qui fuivent font fur les Infcriptions & les Monumens publics de la Ville de Paris.
* CLAUDIO
PELETERIO
PRÆTORI URBANO,
ET EDILIBUS,
Rtificis novus ille labor,
Valtæ urbis fpatia, & longa intervalla locorum, Ambages varias, flexus mille, atque reflexus, Mille vias, fimul intuitu dat cernere in uno.
* En 1670. M. Claude le Peletier Prevôt des Marchands, ayant propofé au Roi le deffein d'embellir la ville de Paris; il en fit par fon ordre dreffer un plan, où étoit exactement marqué tout ce qu'on pouvoit faire de nouveau pour la commodité publique, & pour l'or. nement de la Ville. Le Sieur Bullet, le plus habile Archite
te de fon tems, fut employé à cet ouvrage, & M. de Santeul l'en congratule dans cette Piece, qui portoit fon nom lorfqu'elle parut pour la premiere fois:elle avoit pour titre, Ad Bulletum Lutetia nova, No. tre Poëte dans fon Recueil de 1694. y mit le titre qu'elle porte aujourd'hui,
Dic quibus egregias ftudiis edifceris artes, Infignis BULLETE, tibi quod numen amicum, Ignorata priùs præclara arcana retexit? Jam dabitur mundi certos cognofcere fines, Sylvarum anfractus dubios, nemorúmque receffus, Oceaníque finus refugos, atque alta profunda, Fas erit, & totum metiri denique cœlum, Quandoquidem cæcis finuofam anfractibus Urbem In parvâ potuifti oculis exponere chartâ.
Hinc tibi magna quidem, major fed gloria furgat Cùm te, jamdudum ornandæ qui præfidet Urbi, Artificum numero è tanto felegerit unum PRÆTOR, & in partem te fponte vocarit honoris. Ille novam ex veteri medians molirier Urbem, Regifico luxu, remeans quam Cæfar ab hofte Invideat, dum celfa fubit Capitolia victor, Quærebat Rectorem operum, infignémque Magistrum, Qui vicos, urbífque fitus defcriberet omnes Et totam in plumbo defcriptam exponeret Urbem; Illius ut poffet meditando agnofcere formam, Tutiùs explorans, ne quid peccaret in artem, {Tectus, fi quis ineft, meliùs fibi fubvenit error.) Hoc opus urgebat dudum nova gloria MAGNI, Tot tituli pace infignes, & publica vota, Et plaufus populorum, & parti ex hofte triumphi. Quippe triumphales, quos olli Urbs tota parabat Erigere, oblatos Princeps damnaverat arcus. Nondum, parque fuis refpondens Gloria fatis Fame avidum pectus cumulaverat : undique lætos Quamvis per populos iret cita Fama per urbes, Quæ meritos dudum Victori expofceret arcus. PRAETOREM intereà Victoria læta premebat, Monftrabat captáfque urbes, & diruta caftra, Gentes tot domitas, tot fractis cornibus Amnes, Dúmque novâ rerum fe totus imagine pafcit Admirans, vocat Artifices, operumque Magiftros, Quos inter, BULLETE, aderas, ftat ponere magni Fundamenta operis, grandéfque attollere portas, Magnificófque arcus, Urbémque ornare triumphis. Confulitur, locus ipfe favet, res ipfa fecundat
BULLETO monftrante, aperit fe-fe optima rerum Et forma, & facies : confultis omnia quadrant. Jamdudum exesâ Regina Lutetia pallâ Annorumque fitu, & rugâ deformis anili, Squallebat focias inter defpectior urbes. At nunc illa novos tandem pulcherrima vultus Induet, & turres, arcéfque in pulvere ponet, Indignas arces, indignas Principe turres. Rumpuntur portæ antiquæ, rumpuntur & arces, Relliquiæ putres murorum, avulfáque faxis Saxa jacent, paffim afpiceres, veteréfque columnas, Subverfáfque domos, vicos, faucélque viarum Laxari anguftas, factâ fpatia ampla ruinâ,
Tot loca nuda, novis quamprimùm ornanda triumphis. Clade fuperba fuâ, non ampliùs invida Roma Ipfa fuas tollet mirata Lutetia turres.
Quin etiam immani patefacta voragine Tellus Ultro fe-fe offert, ferro validáque bipenni Hic non foflor eget; quæ marniora dura profundis Condiderat fub vifceribus Natura, revelat, Arcubus ornandis mox attollenda fub auras, Quos pacati hoftes etiam poft bella pavebunt. Quippe legent tua facta, tuos, LoDOICE, triumphos, Undique & infcriptam titulis majoribus urbem, Et pofitos arcus, & fculpta ubi prælia, cernent Altas, ingentes, fublimi fornice portas. Plaudite vos, res ipfa jubet, vos plaudite cives, Et veftro PRÆTORI, & vestræ ÆDILIBUS Urbis: Urbs cœpit caput erigere, & de fronte fuperbå Defpicere obfcuras nova nunc Regina forores: Immenfum fe promit opus, le moenia tollunt Ante oculos, Urbífque nova nova furgit imago. Alpicis, ut primo fub lumine, quanta fub Erigitur moles! quanti miracula fastûs:
Quantum pacis opus ! quantum de Marte trophæum ! Et Tarpeix arces, & nobile Pallanteum,
Perque Palatinos fundata Palatia colles, Nequicquam toto è Tyberi Capitolia certent. En tibi majores oftentat Sequana faftus Et majora parat civilis PRATOR, & altâ
« PrécédentContinuer » |