Images de page
PDF
ePub

Defcripta portis nobilioribus
Tot gefta, bello capta tot oppida,
Victas tot urbes, tot fubactos
Marte novo populos videbis.

Ferro rigentes afpicies tuos
Defenfa vallis rumpere flumina,
Equifque fublimes anhelis
Fluminibus dare jura victis.

bit retortis fluctibus impotens
Rhenus, tonantem ad littora Cæfarem
Rurfus pavebit, turbulentot g
Triftè fluens & iners in alveo.

Te fulminanti terribilem manu
Placabit undis Mofa trementibus,
Supplexque TRAJECTI obftinatas
Mox Domino tibi pandet arces.

Te fama fcuto fcribet in aureo,
Et figna, victrix quæ manus abftulit,
Sulpenfa monftrabunt fub altis
Relligio, Pietáfque templis.

At quos triumphis tollere fe tuis
Spectabis arcus, non labor artifex
Non PRATOR, EDILES-VE ponunt.
Hos pofuit tibi fola Virtus.

*LUTETIA

ETERNIS EXPEDITIONUM BELLICARUM

LUDOVICI MAGNI

MONUMENTIS EXORNATA. Regia Infcriptionum Academia.

XCIII.

"

ON ego, non pofthac Rome decora alta fuperbæ
Invideam; furgat redivivi Cæfaris umbra;
Latetiâ in mediâ, votis concordibus urbis,
Hanc ftatuam, fauftis quam ambit Victoria pennis,
Victori LODOIco, altæ poft munera pacis,
Erectam afpiciat, fufóque obfervet in ære
Defcriptos circum belli, pacifque labores,
Quofque Triumphales. Prætor de more dicavit
Marmorcos Arcus, fublimi fornice portas.
Præliáque in rigido vel adhuc horrentia faxo.
Hic & inacceflis confifas rupibus arces

Vix credet potuiffe capi; plaet acta per auras,
Attonito volitans poftquam infultavit Olympo,
Dans ftragem latè, cùm rumpitur ignea Moles
Ipfi Mulcibero, & Bronti nova machina belli. (a)
Ad nutum jaculantis inevitabile fulmen
Juffas mille neces, & certa incendia fpargit.
Omnia vaftantur, tellus rubet omnis, & horret
Strata cadaveribus ; fractos radicibus imis

*Tant de Monumens élevez de tous côtez dans Paris à la gloire du Roi Louis XIV. manquoient d'infcriptions, M. de Santeul en demande; il repréfente qu'il en faut de Latines,

[ocr errors]

& s'offre de les faire. C'eft le fujet des trois Pieces fuivantes, qu'il adreffe à l'Académie des Infcriptions.

(4) Description de la Bombe,

Hinc montes reboare, cavafque tremiscere rupes,
Vallefque horrendum ingemere, & trepidare profundis,
Dum fera bella tonant, malè-tutos fluctibus Amnes.
Singula perluftrans turbabitur, afpera ferro
Rumpere iter, mediafque natantia caftra per undas
Hoftilem horrebit duce Rege invadere ripam.

Tot confufa inter pavitantum murmura aquarom
Hactenus indomitum fractis jam cornibus, urnáque
Inversâ toto indignantem flumine Rhenum
Vix adeò agnofcet, fe nocte recondet in atrâ,
Ne legat infcriptos Francis victoribus Arcus,
Cæfareæ deinceps æterna opprobria famæ.

Et pofthac dubitamus adhuc infcribere linguâ
Aufoniâ, quæ Roma fuis decorata triumphis
Ambitet, fi fufpiciat, quæ civis, & hofpes
Attonitus leget, & fera admirabitur atas.

REGIE

NUMISMATUM ET INSCRIPTIONUM

ACADEMIE.

Eam hortatur, ut fingula LUDOVICI MAGNI gefta numifmatibus infcribat quorum pra aliis Monumentis excellentiam oftendit à fide & diuturnitate.

XCIV.

RG O-ne tot rapiet LODOICI hero'ïca facta
Invida vis fatorum, & inexorabile Tempus?
Poftera non difcet, non admirabitur ætas
Quos retulit victor diverfo ex hofte triumphos?
Hoc prohibete, quibus ftudiúmque, & cura tueri
Heroüm facta egregia, & cælare metallis,
Præcones rerum geftarum, operúmque Magiftri,
Quos virtus fibi legit in ultima fæcula teftes,
Ne regnent impune inimica Oblivia terris.

Sint alii, qui bella canant, qui fcribere certent Ardua cœpta, tubas validis pulmonibus inflent Non levibus credenda fonis, fragilique papyro Tanti fama Ducis: vos, late qua pater Orbis, Unanimes magnum LODOICI extendite nomen: Argumentum ingens, LODOICUs; hic excitat Artes Muneribus, certatim omnes, ceû fœdere facto, In partem veniunt docti, curámque laboris. Ad nutus dociles veftros dictata capeffunt Imperia: en varios aurum fe-fe aptat in ufus, Ducitur argentum, facilis tornatur & arbos, Sylvis truncus iners; nec jam intractabile matmor Principis in vultus it fponte, trahirque figuras. Addite vos mutis vocemque, animámque figuris. Quin etiam immani patefacta voragine Tellus, Quando ambit Natura novis fervire triumphis, Grandia, vifceribus quæ delituêre profundis, Saxa finu depromit, amant prodire fub aurass Juffa fimul coëunt, arctis compagibus hærent, Atque triumphales fenfim curvantur in arcus. Sufpirant titulos, titulos fuper-addite faxis.

Hic vefter labor, at veftri non fumma laboris Scilicet, Europam bello qui terruit omnem, Spectandus populis folâ regnaret in Urbe Victor pace fruens: tutis, dum bella geruntur, Civibus hæc fuerint fpectacula; Gloria metas Non patitur, rapida illa volat, nefcitque teneri. En vobis multo igne micant liquefacta metalla, Cælaríque petunt : cælate; ab imagine fculptå Accipient pretium geminos portanda fub axes. Infanæ nil molis habent, damnofa Vetuftas Nil poterit, neque Livor, edax nec denique Tempus. Antiquas turres, atque alta Palatia Regum Funditùs evertat, totámque exerceat iram In vaftas operum moles, monftrétque ruinas Illuftres multa infultans; quodcumque paratis Ingenii eft, fatorum hic omnis fra&ta poteftas. Per vos, docta Cohors, celeres qui fiftitis annos Temporibus qui fræna datis, Soléfque redire Cogitis elapfos, LoDoïel ingentia Magni,

Frendente Invidiâ, & fruftrà obluctantibus annis,
Facta laboratis durabunt fcripta metallis.

Nec tantum, Annales, operofa volumina, dicent, Quantum veridicis animata Numifmata verbis ; Quæ legimus, feríque legent, relegéntque Nepotes. Gaudebit Lector, nec tædia longa timebit, Geftorum intuitu quamprimùm doctus ab uno. Per vos femper erit præfens L o Doïcus, & omnis Bellator, veteres pugnas, & prælia difcet Laudis amans, periiffe velit pro

talibus aufis.
Macti animis, armorum inter, bellique tumultus,
Ne ceffate, inftant fcribendi mille triumphi,
Inque dies crefcunt, properate, exhaufta laboret
Ne manus Artificum, tandemque oppreffa fatifcat
Mole operum tantorum ; omnis nam Regia fama,
Ingens depofitum, vobis incumbit, & æquis
Subditur arbitriis, quæfitæ haud indiga laudis.
Fœlices nimium! quos & labor unus, & una
Fixos cura tenet ftudiis concordibus omnes.
Nefcitis? veftrum incauti cælatis in auro,
Ductores operum, fculpto cum Principe nomen.
O mihi fas effet veftri facraria cœtus
Intrare, & grato fimul indulgere labori.

Quos animos! caperem quantas ad carmina vires
Et quâ voce, quibus clamoribus aurea dicta
Vulgarem, æternis memoranda oracula fæclis!
Paucis conceffum eft tam fanctum infiftere limen.
Difficiles aditus longo acquifita labore

Virtus, & Meritum, & rerum Prudentia fervant.
Ne tamen, addita lux, noftris Academia Mufis
Defpice, quæ nuper Reginæ infcripfimus Urbi.
Si propriis minus apta locis, celerique viator
Prætereat pede; nec lentus veftigia fiftat;
Judicibus vobis, fcripto fplendentia in auro,
Dedecus in noftrum frangantur carmina, & ultro
Marmora diffiliant, vanum indignata Poëtam.

« PrécédentContinuer »