Si com li deables d'anfer S'ateint la sele et le cheval 945 Derriere et tranche tot parmi, 960 nsi fu mes sire Yvains pris; Ensi Molt angoisseus et antrepris Dorez et pointes les meisieres De boene oevre et de colors chieres. Bl. 83b. 965 Mes de rien si grant duel n'avoit, Come de ce qu'il ne savoit, Quel part cil an estɔit alez. Une chanbrete iqui delez * 942. li deables. Vergl. F. Diez, Grammatik der romanischen sprachen. III. Zweite ausgabe. Bonn. 1860. 8. s. 23. 24. 944. Diese zeile habe ich aus B aufgenommen. A widerholt statt derselben hier offenbar irrig z. 908: Sanz enconbrier, et sanz grant mal. 950. Vergl. Crestien von Troies, s. 157, anm. 1. K. Simrock, Der gute Gerhard und die dankbaren toten. Ein beitrag zur deutschen mythologie und sagenkunde. Bonn. 1856. 12. s. 160. 161. 959—1083. Vergl. Hartmann, z. 1126—1256. Oi ovrir d'un huis estroit, 970 Que que il ert an son destroit; Gente de cors et de vis bele, Qant mon seignor Yvein trova, Je criem, que mal soiez venuz; 980 Que mes sire est a mort bleciez, Mes entr' ax est li diax si granz, * 971. Vergl. unten, z. 1582. Ihren namen nennt der dichter erst z. 2414. 2415. 975. lesmaia AB. Vielleicht ist s'esmaia zu lesen 978. tenuz A. veuz B. 980. bleciez B. plaiez A. 1000. Vergl. dieselbe wendung nachher, z. 1011. 6686. Car vos la-feistes ja moi. Mes onques chevaliers n'i ot, De l'enor, que vos m'i feistes, Bien sai, comant vos avez non, 1015 Et reconeu vos ai bien: Filz estes au roi Urien Et s'avez non mes sire Yvains. * Bl. 83c. 1016. 1017. hurien B. Vergl. unten, z. 1818. 2122. 3623. Den helden der erzählung erwähnt unser dichter auch in seinem Erec (ausgabe von Bekker, s. 416; bei M. Haupt, Erec, s. x1) zugleich mit drei anderen rittern, welche denselben namen Yvain führen: z. 1693 Esliz i fu avec Briein, Et Yvains, li filz Uriein. Yvains de Loenel fu outre, D'autre part, lez Yvain l'Avoutre. Lez Yvain de Cavaliot Estoit Gorsoein d'Estrangot Im Mantel mautaillé (bei F. Wolf, Über die lais, s. 353) liest man: z. 471 Li rois prist par la destre main L'amie monseignor Yvain, Qui au roi Urien fu fil, Le preu chevalier, le gentil, Qui tant ama chiens et oisiaus. Im mittelenglischen Ywaine and Gawin (in: Ancient engleish metrical romanceës, selected and publish'd by Joseph Ritson. I. London. 1802. 8. s. 31) heißt es: z. 731 I wate, if thou by seldom sene, Thou art the kyng son Uriene, And thi name es sir Ywayne. Ferner ebendas. s. 90: Or soiez seurs et certains, Que ja, se croire me volez, 1020 Ni seroiz pris ne afolez. Et cest mien anelet prendroiz, Et, s'il vos plest, sel me randroiz, 1025 Si li dist, qu'il avoit tel force, Qu'el le cuevre, qu'an n'en voit point. Si, qu'el poing soit la pierre anclose; Nus hom, tant ait les ialz overz, * z. 2145 The tane of tham hat syr Gawayn, For hym sal i be done to dede, Über den unsichtbar machenden ring vergl. man Crestien von Troies, s. 157, anm. 2. Die dort angeführte stelle des Benoit de Sainte More findet man nun auch bei G. K. Frommann, Herbort von Fritslar und Benoit de Sainte More. Aus Pfeiffers Germania. II. besonders abgedruckt. Stuttgart. 1857. 8. s. 22. Die zeilen 465-490 lauten hiernach: Or te baillerai mon anel Onges nul home n'en vit si bel; Et si saches bien, qe la piere Ne puet estre en nul sens plus chiere: Soz ciel n'a home, qi soit vis, Des q'il l'aura en son doi mis, Qe ja puis criembre enchantement : Feu, arme, venin ne serpent Et quant ele li ot ce dit, Covert d'une coute si riche, 1040 Qu'ainz n'ot tel li dus d'Osteriche. * Ne li puent faire enconbrier, Tant com l'anel aurais sor toi, Ancor a il autres vertuz: Se tu ne voiz estre vencuz, [veuz?] Qar je l'aim plus qe nulle rien Man vergleiche auch: Herborts von Fritslâr Liet von Troye, herausgegeben von G. K. Frommann. Quedlinburg und Leipzig. 1837. 8. s. 230, zu z. 1027-36. Einen ring mit wunderbarer kraft erwähnt Crestien auch in seinem Roman del chevalier de la charrete; vergl. Crestien von Troies, s. 126. Man sehe auch unten die anmerkung zu z. 2600-2610, wo gleichfalls der wunderkraft eines ringes gedacht wird. Eine anspielung auf den ring, welchen Yvain hier empfängt, liest man in der Crône des Heinrich von dem Türlîn (ausgabe von Scholl, s. 17): z. 1343 Hetet ir der krefte ein teil, Diu an dem vingerlîn was, Dâ von her Îwein genas, Daz im gap vrou Lûnete, Do er iwern man erslagen hete, Sô hetet ir wol getrunken. Man vergl. auch F. W. V. Schmidt, Beiträge zur geschichte der romantischen poesie. Berlin. 1818. 8. s. 86. 87. F. Liebrecht, Des Gervasius von Tilbury Otia imperialia, s. 111. |