Images de page
PDF
ePub

Si com li deables d'anfer
Descent la porte et chiet aval,

S'ateint la sele et le cheval

945 Derriere et tranche tot parmi,
Mes ne tocha, la deu merci,
Mon seignor Yvein maintenant;
Qu'a res del dos li vint reant,
Si c'anbedeus les esperons
950 Li trancha a res des talons,
Et il chei molt esmaiez.
Cil, qui estoit a mort plaiez,
Li eschapa en tel meniere:
Une autel porte avoit derriere,
955 Come cele devant estoit;
Li chevaliers, qui s'anfuioit,
Par cele porte s'anfoi,
Et la porte apres lui chei.

960

nsi fu mes sire Yvains pris;

Ensi

Molt angoisseus et antrepris
Remest dedanz la sale anclos,
Qui tote estoit cielee a clos

Dorez et pointes les meisieres

De boene oevre et de colors chieres. Bl. 83b.

965 Mes de rien si grant duel n'avoit,

Come de ce qu'il ne savoit,

Quel part cil an estɔit alez.

Une chanbrete iqui delez

*

942. li deables. Vergl. F. Diez, Grammatik der romanischen sprachen. III. Zweite ausgabe. Bonn. 1860. 8. s. 23. 24.

944. Diese zeile habe ich aus B aufgenommen. A widerholt statt derselben hier offenbar irrig z. 908: Sanz enconbrier, et sanz grant mal.

950. Vergl. Crestien von Troies, s. 157, anm. 1. K. Simrock, Der gute Gerhard und die dankbaren toten. Ein beitrag zur deutschen mythologie und sagenkunde. Bonn. 1856. 12. s. 160. 161.

959—1083. Vergl. Hartmann, z. 1126—1256.
968. Vergl. unten, z. 1581.

Oi ovrir d'un huis estroit,

970 Que que il ert an son destroit;
S'an issi une dameisele,

Gente de cors et de vis bele,
Et l'uis apres li referma.

Qant mon seignor Yvein trova,
975 Sil esmaia molt de premiers.
,,Certes", fet ele,,,chevaliers,

Je criem, que mal soiez venuz;
Se vos estez ceanz tenuz,
Vos i seroiz toz depeciez;

980 Que mes sire est a mort bleciez,
Et bien sai, que vos l'avez mort.
Ma dame an fet .1. duel si fort
Et ses genz anviron lui crient,
Que par po de duel ne s'ocient;
985 Si vos sevent il bien ceanz;

Mes entr' ax est li diax si granz,
Que il n'i pueent or entandre,
Si vos voelent ocirre ou pandre.
A ce ne pueent il faillir,
990 Qant il vos voldront assaillir."
Et mes sire Yvains li respont:
„Ja, se deu plest, ne m'ocirront,
Ne ja par aus pris ne serai."
„Non“; fet ele, „que g'en ferai
995 Avoec vos ma puissance tote.
N'est mie prodom, qui trop dote:
Por ce cuit, que prodom soiez;
Que n'iestes pas trop esmaiez.
Et sachiez bien, se je pooie,
1000 Servise et enor vos feroie;

*

971. Vergl. unten, z. 1582. Ihren namen nennt der dichter

erst z. 2414. 2415.

975. lesmaia AB.

Vielleicht ist s'esmaia zu lesen

978. tenuz A. veuz B.

980. bleciez B. plaiez A.

1000. Vergl. dieselbe wendung nachher, z. 1011. 6686.

Car vos la-feistes ja moi.
Une foiz a la cort le roi
M'envoia ma dame an message;
Espoir si ne fui pas si sage,
1005 Si cortoise, ne de tel estre,
Come pucele deust estre.

Mes onques chevaliers n'i ot,
Qu'a moi deignast parler .1. mot,
Fors vos tot seul, qui estes ci;
1010 Mes vos, la vostre grant merci,
M'i enorastes et servistes.

De l'enor, que vos m'i feistes,
Vos randrai ja le guerredon.

Bien sai, comant vos avez non,

1015 Et reconeu vos ai bien:

Filz estes au roi Urien

Et s'avez non mes sire Yvains.

*

Bl. 83c.

1016. 1017. hurien B. Vergl. unten, z. 1818. 2122. 3623. Den helden der erzählung erwähnt unser dichter auch in seinem Erec (ausgabe von Bekker, s. 416; bei M. Haupt, Erec, s. x1) zugleich mit drei anderen rittern, welche denselben namen Yvain führen: z. 1693 Esliz i fu avec Briein,

Et Yvains, li filz Uriein.

Yvains de Loenel fu outre,

D'autre part, lez Yvain l'Avoutre.

Lez Yvain de Cavaliot

Estoit Gorsoein d'Estrangot

Im Mantel mautaillé (bei F. Wolf, Über die lais, s. 353) liest man: z. 471 Li rois prist par la destre main

L'amie monseignor Yvain,

Qui au roi Urien fu fil,

Le preu chevalier, le gentil,

Qui tant ama chiens et oisiaus.

Im mittelenglischen Ywaine and Gawin (in: Ancient engleish metrical romanceës, selected and publish'd by Joseph Ritson. I. London. 1802. 8. s. 31) heißt es:

z. 731 I wate, if thou by seldom sene,

Thou art the kyng son Uriene,

And thi name es sir Ywayne.

Ferner ebendas. s. 90:

Or soiez seurs et certains, Que ja, se croire me volez, 1020 Ni seroiz pris ne afolez.

Et cest mien anelet prendroiz,

Et, s'il vos plest, sel me randroiz,
Quant je vos aurai delivre."
Lors li a l'anelet livre,

1025 Si li dist, qu'il avoit tel force,
Com a desus le fust l'escorce,

Qu'el le cuevre, qu'an n'en voit point.
XMes il covient, que l'en l'anpoint

Si, qu'el poing soit la pierre anclose;
1030 Puis n'a garde de nule chose
Cil, qui l'anel an son doi a;
Que ja veoir ne le porra

Nus hom, tant ait les ialz overz,
Ne que le fust, qui est coverz
1035 De l'escorce, qu'an n'en voit point."
Mon seignor Yvain ce anjoint.

*

z. 2145 The tane of tham hat syr Gawayn,
And the tother hat syr Ywayn,

For hym sal i be done to dede,
To-morn right in this same stede,
He es the kinges son Uriene.
Man vergl. auch die anmerkung zu z. 1814.
1035. 1036. De lescorce qui sor lui nest
Ice mon seignor .v. plest. B.

Über den unsichtbar machenden ring vergl. man Crestien von Troies, s. 157, anm. 2. Die dort angeführte stelle des Benoit de Sainte More findet man nun auch bei G. K. Frommann, Herbort von Fritslar und Benoit de Sainte More. Aus Pfeiffers Germania. II. besonders abgedruckt. Stuttgart. 1857. 8. s. 22. Die zeilen 465-490 lauten hiernach:

Or te baillerai mon anel

Onges nul home n'en vit si bel;

Et si saches bien, qe la piere

Ne puet estre en nul sens plus chiere:

Soz ciel n'a home, qi soit vis,

Des q'il l'aura en son doi mis,

Qe ja puis criembre enchantement :

Feu, arme, venin ne serpent

Et quant ele li ot ce dit,
Sel mena seoir en .I. lit,

Covert d'une coute si riche,

1040 Qu'ainz n'ot tel li dus d'Osteriche.
Cele dit, que, se il voloit,
A mangier li aporteroit.
Et il dist, qu'il li estoit bel.

*

Ne li puent faire enconbrier,
Ne en eve ne puet neier.

Tant com l'anel aurais sor toi,
Mais auraiz doute ne effroi!

Ancor a il autres vertuz:

Se tu ne voiz estre vencuz, [veuz?]
La piere met de fors ta main;
De ce te faiz je bien certain,
Qe la riens d'uels ne te vera;
Et qant ce iert, q'il te pleira
Et tu ne raurais de ce soign,
Clot la piere dedanz ton poign,
Veus seraiz com un autre home.
Onqes Otaviens de Rome
Ne puet conqerre cel avoir,
Qe ce peust contravaloir.
L'anel, amis, me garde bien!

Qar je l'aim plus qe nulle rien

Man vergleiche auch: Herborts von Fritslâr Liet von Troye, herausgegeben von G. K. Frommann. Quedlinburg und Leipzig. 1837. 8. s. 230, zu z. 1027-36. Einen ring mit wunderbarer kraft erwähnt Crestien auch in seinem Roman del chevalier de la charrete; vergl. Crestien von Troies, s. 126. Man sehe auch unten die anmerkung zu z. 2600-2610, wo gleichfalls der wunderkraft eines ringes gedacht wird. Eine anspielung auf den ring, welchen Yvain hier empfängt, liest man in der Crône des Heinrich von dem Türlîn (ausgabe von Scholl, s. 17):

z. 1343 Hetet ir der krefte ein teil,

Diu an dem vingerlîn was,

Dâ von her Îwein genas,

Daz im gap vrou Lûnete,

Do er iwern man erslagen hete,

Sô hetet ir wol getrunken.

Man vergl. auch F. W. V. Schmidt, Beiträge zur geschichte der romantischen poesie. Berlin. 1818. 8. s. 86. 87. F. Liebrecht, Des Gervasius von Tilbury Otia imperialia, s. 111.

« PrécédentContinuer »