χουσιν, ὁ μέγας ἀνὴρ ἐν πόλει καὶ τέλειος οὗτος ἀναγορευέσθω, νικηφόρος ἀρετῇ.

Τὸν αὐτὸν δὴ τοῦτον ἔπαινον καὶ περὶ σωφροσύνης χρὴ λέγειν, καὶ περὶ φρονήσεως, καὶ ὅσα ἄλλα τις ἀγαθὰ κέκτηται, δυνατὰ μὴ μόνον αὐτὸν ἐχεῖν, ἀλλὰ καὶ ἄλλοις μεταδιδόναι. Καὶ τὸν μὲν μεταδιδόντα, ὡς ἀκρότατον χρὴ τιμᾷν· τὸν δ ̓ αὖ μὴ δυνάμενον, ἐθέλοντα δὲ, ἐᾷν δεύτερον.

Τὸν δὲ φθονοῦντα καὶ ἑκόντα μηδενὶ κοινωνὸν διὰ φιλίας γιγνόμενον ἀγαθῶν τινῶν, αὐτὸν μὲν ψέγειν τὸ δὲ κτῆμα μηδὲν μᾶλλον διὰ τὸν κεκτημένον ἀτιμάζειν, ἀλλὰ κτᾶσθαι κατὰ δύναμιν.

Φιλονεικείτω δὲ ἡμῖν πᾶς πρὸς ἀρετὴν ἀφθόνως· ὁ μὲν γὰρ τοιοῦτος τὰς πόλεις αὔξει, άμιλλώμενος μὲν αὐτ τὸς, τοὺς ἄλλους δὲ οὐ κολούων διαβολαῖς. Ὁ δὲ φθονε ρὸς, τῇ τῶν ἄλλων διαβολῇ δεῖν οἰόμενος ὑπερέχειν, αὐτός τε ἧττον ξυντείνει πρὸς ἀρετὴν τὴν ἀληθῆ, τούς τε ἀνθαμιλλωμένους εἰς ἀθυμίαν καθίστησι τῷ ἀδίκως ψέγεσθαι· καὶ διὰ ταῦτα ἀγύμναστον τὴν πόλιν ὅλην εἰς ἅμιλλαν ἀρετῆς ποιῶν, σμικροτέραν αὐτὴν πρὸς εὐδοξίαν τὸ ἑαυτοῦ μέρος ἀπεργάζεται.

Θυμοειδῆ μὲν δὴ χρὴ πάντα ἄνδρα εἶναι, πρᾷον δὲ ὡς ὅτι μάλιστα. Τὰ γὰρ τῶν ἄλλων χαλεπὰ καὶ δυσίατα ἢ καὶ τοπαράπαν ἀνίατα αδικήματα οὐκ ἔστιν ἄλλως ἐκφυγεῖν, ἢ μαχόμενον καὶ ἀμυνόμενον νικῶντα, καὶ τῷ μηδὲν ἀνιέναι κολάζοντα· τοῦτο δὲ ἄνευ θυμοῦ γενναίου ψυχὴ πᾶσα ἀδύνατος δρᾷν. Τὰ δ ̓ αὖ τῶν, ὅσοι ἀδικοῦσι

mier des hommes et des citoyens : recevez le prix de

la vertu.

Faisons le même éloge de la tempérance, de la sagesse et de toutes les qualités qu'une âme généreuse, non contente d'en jouir, partage avec ses semblables. Donnons-lui la première place, et promettons la seconde à tout homme dont les efforts pour l'imiter seraient même infructueux.

Quant à celui qui ne nous aimerait pas assez pour partager avec nous, dédaignons cette âme envieuse; mais gardons-nous de transporter aux trésors qu'elle possède le blâme qu'on lui doit; cherchons plutôt à devenir riches comme elle.

:

Je recommande cette émulation, mais sans jalousie qu'on lutte avec noblesse, qu'on n'entrave pas ses rivaux par des calomnies; et les forces de l'Etat vont s'accroître. Au contraire l'envieux, persuadé que la calomnie le fera vaincre, tout en disputant avec moins d'ardeur la palme du vrai mérite, glace le cœur des autres par ses injustes plaintes: athlète dangereux, qui empêche un peuple tout entier de descendre dans la lice, et qui le prive, autant qu'il est en lui, de sa gloire et de ses couronnes.

La force de l'homme de bien sera tempérée de douceur. Il sera fort, puisque les attaques furieuses et inévitables des méchans ne peuvent être parées et repoussées que par un courage invincible, une impitoyable fermeté, et qu'une âme sans énergie n'en triompherait pas. Mais ce délire des cœurs égarés n'est pas toujours sans remède; et il ne faut pas PENSÉES DE PLATON.

μὲν, ἰατὰ δὲ, γιγνώσκειν χρὴ, πρῶτον μὲν, ὅτι πᾶς ὁ ἄδικος οὐχ ἑκὼν ἄδικος. Τῶν γὰρ μεγίστων κακῶν οὐδεὶς οὐδαμοῦ οὐδὲν ἑκὼν κεκτῆτο ἄν ποτε, πολὺ δὲ ἥκιστα ἐν τοῖς τῶν ἑαυτοῦ τιμιωτάτοις. Ψυχὴ δ ̓, ὡς εἴπομεν, ἀλη θεία γ ̓ ἐστὶ πᾶσι τιμιώτατον· ἐν οὖν τῷ τιμιωτάτῳ τὸ μέγιστον κακὸν οὐδεὶς ἑκὼν μή ποτε λάβῃ, καὶ ζῇ διὰ βίου κεκτημένος αὐτό. Ἀλλὰ ἐλεεινὸς μὲν πάντως ὅ γε ἄδικος, καὶ ὁ τὰ κακὰ ἔχων· ἐλεεῖν δὲ τὸν μὲν ἰάσιμα ἔχοντα ἐγχωρεῖ, καὶ ἀνείργοντα τὸν θυμὸν πραΰνειν, καὶ μὴ ἀκροχολοῦντα γυναικείως πικραινόμενον διατε λεῖν. Τῷ δ ̓ ἀκράτως καὶ ἀπαραμυθήτως πλημμελεῖ καὶ κακῷ ἐφιέναι δεῖ τὴν ὀργήν. Διὸ δὴ θυμοειδῆ πρέπειν καὶ πρᾷον φαμὲν ἑκάστοτε εἶναι δεῖν τὸν ἀγαθόν.

Πάντων δὲ μέγιστον κακὸν ἀνθρώποις τοῖς πολλοῖς ἔμφυτον ἐν ταῖς ψυχαῖς ἐστὶν, οὗ πᾶς ἑαυτῷ ξυγγνώμην ἔχων, ἀποφυγὴν οὐδεμίαν μηχανᾶται. Τοῦτο δ ̓ ἔστιν ὁ λέγουσιν, ὡς φίλος αὑτῷ πᾶς ἄνθρωπος φύσει τέ ἐστι, καὶ ὀρθῶς ἔχει τὸ δεῖν εἶναι τοιοῦτον· τὸ δὲ ἀληθείᾳ γε πάν των ἁμαρτημάτων, διὰ τὴν σφόδρα ἑαυτοῦ φιλίαν, αἴτιον ἑκάστῳ γίγνεται ἑκάστοτε. Τυφλοῦται γὰρ περὶ τὸ φιλού μενον ὁ φιλῶν· ὥςτε τὰ δίκαια καὶ τὰ ἀγαθὰ καὶ τὰ καλὰ κακῶς κρίνει, τὸ αὑτοῦ πρὸ τοῦ ἀληθοῦς ἀεὶ τιμᾶν δεῖν ἡγούμενος. Οὔτε γὰρ ἑαυτὸν, οὔτε τὰ ἑαυτοῦ χρὴ τόν γε μέγαν ἄνδρα ἐσόμενον, στέργειν· ἀλλὰ τὰ δίκαια, ἐάν τε παρ' αὑτῷ, ἐάν τε παρ ̓ ἄλλῳ μᾶλλον πραττόμενα τυγχάνῃ. Ἐκ ταυτοῦ δὲ ἁμαρτήματος τούτου, καὶ τὸ τὴν ἀμαθίαν τὴν παρ ̓ αὑτῷ δοκεῖν σοφίαν εἶναι, γέγονε πᾶς σιν· ὅθεν οὐκ εἰδότες, ὡς ἔπος εἰπεῖν, οὐδὲν, οἰόμεθα τὰ πάντα εἰδέναι· οὐκ ἐπιτρέποντες δὲ ἄλλοις, ἃ μὴ ἐπιστά.

oublier que tout homme vicieux l'est malgré lui. Car personne, je pense, ne recevra volontiers un poison mortel, encore moins, dans la partie le plus noble de lui-même. Or c'est l'âme, avons nous dit, qui est cette partie noble et sacrée : quel homme voudrait y recevoir ce venin funeste, et l'y nourrir jusqu'à la mort? Ah! le méchant est digne de pitié ; plaignons le malade qui souffre et que nous pouvons guérir encore. Fléchissons notre colère, et n'allons pas, comme des femmes, céder à une misérable fureur. Ce n'est que pour vaincre des forcenés, tourmentés par une incurable manie, qu'on peut lâcher le frein au courroux de la vertu. La douceur, non moins que la force, doit combattre pour elle.

Mais le plus grand mal du commun des hommes est une faiblesse qui naît avec eux, qu'ils se pardonnent tous, et dont ils ne songent point à se guérir. Je veux parler de l'amour de soi-même. Cet égoïsme vient de la nature; mais il n'en est pas moins vrai que, s'il est excessif, il devient la cause. de toutes nos erreurs. L'amant s'aveugle sur ce qu'il aime; justice, probité, honneur, tout est mal jugé par un homme qui se met toujours avant la vérité. On ne sera jamais grand si l'on n'aime que soi et ce qui tient à soi; pour l'être, aimez tout ce qui est bien, et dans vous-même, et surtout dans les autres. C'est encore cette illusion qui fait que tant de gens prennent leur ignorance pour du savoir: on ne sait rien, et l'on s'écrie, Je sais tout; et de peur de remettre aux soins d'autrui ce que nous

μεθα πράττειν, ἀναγκαζόμεθα ἁμαρτάνειν αὐτοὶ πράττοντες. Διὸ πάντα ἄνθρωπον χρὴ φεύγειν τὸ σφόδρα φι λεῖν αὑτόν· τὸν δ ̓ ἑαυτοῦ βελτίω διώκειν δεῖ, μηδεμίαν αἰσχύνην ἐπὶ τῷ τοιούτῳ πρόσθεν ποιούμενον.

Ἃ δὲ σμικρότερα μὲν τούτων καὶ λεγόμενα πολλάκις ἐστὶ, χρήσιμα δὲ τούτων οὐχ ἧττον, χρὴ λέγειν ἑαυτὸν ἀναμιμνήσκοντα. Ὥσπερ γάρ τινος ἀποῤῥέοντος ἀεὶ, δεῖ τοὐναντίον ἐπιῤῥεῖν· ἀνάμνησις δ ̓ ἐστὶν ἐπιῤῥοὴ φρονή σεως ἀπολιπούσης.

Διὸ δὴ γελώτων τε εἴργεσθαι χρὴ τῶν ἐξαισίων καὶ δακρύων· παραγγέλλειν δὲ παντὶ πάντ ̓ ἄνδρα, καὶ ὅλην περιχάρειαν πᾶσαν ἀποκρυπτόμενον καὶ περιωδυνίαν, εὐσχημονεῖν πειρᾶσθαι, κατά τε εὐπραγίας ἱσταμένου τοῦ δαίμονος ἑκάστου, καὶ κατὰ τύχας, οἷον πρὸς ὑψηλὰ καὶ ἀνάντη δαιμόνων ἀνθισταμένων τισὶ πράξεσιν. Ἐλε πίζειν δ ̓ ἀεὶ τοῖς γε ἀγαθοῖς τὸν θεὸν ἃ δωρεῖται· πό νων μὲν ἐπιπιπτόντων ἡ ἀντὶ μειζόνων ἐλάττους ποιήσειν, τῶν τ ̓ αὖ νῦν παρόντων ἐπὶ τὸ βέλτιον μετα βολάς· περὶ δὲ τὰ ἀγαθὰ, τὰ ἐναντία τούτων, ἀεὶ πάντ ̓ αὐτοῖς παραγενήσεσθαι μετ ̓ ἀγαθῆς τύχης. Ταύ ταις δὴ ταῖς ἐλπίσιν ἕκαστον χρὴ ζῆν καὶ ταῖς ὑπο μνήσεσι πάντων τῶν τοιούτων, μηδὲν φειδόμενον, ἀλλ ̓ ἀεὶ κατά τε παιδιὰς καὶ σπουδὰς ἀναμιμνήσκοντα ἕτερόν τε καὶ ἑαυτὸν σαφῶς.

VI. Νῦν οὖν δὴ περὶ μὲν ἐπιτηδευμάτων οἷα χρή ἐπιτηδεύειν, καὶ περὶ αὑτοῦ ἑκάστου, ποῖόν τινα χρεών εἶναι, λέλεκται σχεδὸν ὅσα θεῖα ἐστι: τὰ δ ̓ ἀνθρώ