fint,multis nos confundens. Si enim in decreto tuo dicere velis,qnobiliora,vt fint, pauciorib us indigeant,falfum certe manifeftè eft:cùm quæcunq; perfectiora funt,& effici ab alio pofcunt, aut perfectioreagente indigent, aut artificiofiorem materiam requirant,aut vtrunq;. Probant hæc tam cæleftia, quam terreftria omnia:quæ exemplis monftrare non placet,ne tempus confumam.Etfi id dicere nolis, fed quod quanto perfectiores res funt, tantò minores motus,feu operationes, feu effectus producant, an verum,feu falfum fit,tu videris:qui non ignoras Deum optimum maximu creatorem omniu effe,eorudemás afferuatorem, illorumq; motuum præcipuum motorem. Vides ne,quantum aberraueris in his, quæ nullis incomperta funt, quia præceps fententiam tuam edideris? Prinu nobilis motun,vt fimplicifsimum teflem tui decreti adducis,immemor corum,quæ nos fcripfimus: qucque conftet hunc perfectiorem efle,quia fimplicior,cùm elementa multò mitis imperfectiora fint,& tamen fimpliciora. Etia ex hoc,q plura cóferuet,fi enim inferiores orbes à fuperioribus pendent,multò plures operationes & motus hunc exercere,qua alij cuiuis conftas Le certum eft. Ex alio etiam (q non tantum ipfe rotetur ab Oriente in Occidentem intra diuerfa fpatia temporis prout diuerfos orizontes regio fortitur, verum & fuo rapidifsimo motu inferiores,orbes per eundem modum circumagat) multiplicior hic nominandus effet,quàm aliorum infimioru orbiu motus. Alij cnim diftatiores exequutur,quod fermè cótrarios fuper diuerfis polis, fed multo pauciores. Hic ignem quoque trahere, vt teftem relati decreti, q paucioribus motibus agitetur, quàm cætera elementa, quis tolerare poteft? Illo contermino, exiftente lunari lationi agitata velocifsimo duplici motu, violento diario, & natiuo menftruali,vt Ariftoteles in Meteo rologicis,& de calò docuit, à quibus infima elementa,indeq; viliora expertia funt,ob idque putrere magis parata per oppofitum quam tu dicis, motus enim à putredine excufat. In mixtione ctiam hæc infima elementa pati denfitatem, raritatem, calefactionem, frigefactionem, corruptionem,generationem,& ignem ab his iminunem effe, quis vere dicere poterit, ipfo intrāte omnium perfeétorum miftorü compofitionem? Neq; fi recordareris Ariftotelicæ fententiæ primo de anima text.commen.20., in prefatum errorem incidiffes. Ibi enim legere poteras,ob id Democritum, & Leucippum animam efle ignem opinaffe, & calorem conflatum ex fphericis atomis, quia maxi me pofsintfeipfas penetrare, & alia,& mouere, quòd anima præstet animalibus multiplicem motum. Vbi perfectioni tribuitur effe caufam multiplicium motuú, & ignem omnibus illis moueri confitendum neceffariò eft. Hanc enim ignis perfectionem ex multiplicitate motus Ariftoteles non increpat. Et fi tu quoque confpexiffes ignem, quem præ manibus tractamus, vidisses etiam illum mobiliorem multo cæteris elementis,neque iis imperfectiorem. Et fiue hic infimus ignis fit miftus, vt eft,aut fimplex: non propterea q magis quàm elementa infima mouetur, imperfectior, fed perfectior habetur. Cetera teftimonia de humanis actibus, & de homine ipfo,vt non figillatim Gngula percurram, quàm à veritate aliena fint, noftræ methodi columnæ.4 82. docent. Sed cùm nos compellis tuis fcriptis,iterum eadem refero. Subftantiæ corporeæ diuerfa multò regula metienda funt,cum carundeni perfectionem examinare volumus, quàm incorporez. Prima caim quanto magis compofitæ funt compofitione partium effentialium aut integralium:tantò perfectio res funt cæteris paribus habendæ. Quæ enim continent aliqua,& aliquid plus, perfectiora funt, quàm quæ vnica ex his includunt, Vnde,vt fuperius dicebam, mifta clementis perfectiora haben tur. Nam vt caufa efficiens perfectior eft effectu,aut minus perfecta effe non poteft,fic materialis imperfectior, vt arte fabricatæ res próbant. Doinus enim pretiofior,quàm lateres, & materiæ, & claui eft : & ftatua, quàm æs, & theca, quàm lignum. Vltra autem fi procedamus in entium perfectione, animalia inanimatis perfectiora funt, quæ compofitionem multipliciorem quàm inanimata pofsident. Et inter ipfa bruta etiam, quæ excellunt artificiofiorem compofitionem & maiorem qua infima. Et homo cætera viuentia intra cauum lunæ contenta antecellit, qui qua maxime omnia irrationalia fuperat. Incorporea,quia nullas effentiales partes habeant, ideo non per modum,quem diximus,metiuntur, fed tantum quadam confideratione noftri intellectus imperfe tiores à perfectioribus diftinguútur penes potètiam ad plures actus perfectos habere,vel ad pauciores, Nam differentia effentiales aliæ,fi quæ funt,nobis non conftant. Quæ enim perfectiores funt intelligentia,ad pauciores actus ex perfectis, vt dixi, potentiam habent, q femper eos exerceant: & quæ imperfectiores, ad plures potentiam habere dicuntur,q eis aliquando vti liceat, aliâs non. Hoc aliis verbis dicitur plus potentialitatis habere imperfectiores fubftantias separatas,quàm perfectiores; & econtra, quòd plus actus hæ pofsideant, quàm reliquæ, non ficta vila

effentiali compofitione, vt alii falsò funt opinati, fed tantùm per confiderationem intelle&us Hisq; fic cófideratis,accidit,q de diuitibus & pauperibus garrire aliqui funt foliti, cũ dicut,pauperes maiorem potentiam ad diuitias habere, quàm diuites, id eft,pluribus diuitiis quàm diuites, pauperes funt priuati:inde quod nullas habent,& poffunt habere eas, quas diuites pofsidet,& que diuitibus deficiunt: quod diuitibus minimè conuenit. Vnde fimplicifsimus, & vnifsimus Deus nullam compofitionem realem: neque intellectualem admittit. Nam fic eft fapiens,vt nunquam dici aliquando ignorans,& poftea fciens pofsit, cùm omnia fcibilia ab æterno fciat:fic vbique eft, vt non mutans locum concipi valeat: fic omnipotens in præfentiarum,vt ab æterno & in æternu fuit,& eft, & erit. Deniq; interdicitur humanus intellectus aliquid intelligere de Deo,quod afcititium, & non natiuum illi fit: à quo plus diftat anima fentiens, aut intelligens per alios, & alios modos fe habendi, & promptior ad intelligendum aliis exiftens,quàm quæ per fpecies à fe genitas cognofceret. Nam primum atteftando,difsimilem Deo in modis illis habendi, cam conftituimus.Sed cùm fecundum fingimus, quanquam difsimilem Deo in accidente cam intelligimus,ma ximè in alio cum eo conuenire fatemur, quia animæ gignendæ fpecies vim conferimus, in quo Deo omnium genitori fimilitudinem nonnullam animam habere confitemur. Vides ne iterum, quòd his philofophandi modus nofter nullis indigeat diftinétionibus futilibus?quæ cum nulli veritati innitantur, mutuò inter fe dimicant, & pauco negotio improbari, & radicitus cuelli poffunt.

Iam cùm accingeris foluere rationem,qua probaui intellectionem non diftingui realiter ab ani ma intelligente fimilitudine voluntatis, quæ non diftinguitur à volitione qua vult, palàm monftras tibi ignofcendum effe:vt qui aut noftra verba non legeris,aut illis fcholafticis negotiis occu patus,illa concipere non valuifti. Nunquam enim mihi in mentem venit,quod tu fateris, id eft, quod ego fic procefferim arguendo, voluntas feipfa eft voluntas,ergo feipfa vult. Ego multò aliter fum argumentatus:vt columna. 205, noftri libri,& fequentes docent: vbi intuli,quòd fi verum effet,quod eft huc vfq; opinatum,voluntatem per actum à fe realiter diftinétum velle, fequi, non poffe ipfam vnicum actum voluntarium elicere,quin infinitos eliciat, Quam illationem fufficien tem effe probaui,hanc tu aduerfus me affumis. Quod non fine cachinno legi:vt etiam incōueniës illud aduerfus Ariftotelicam doctrinam de motu primario, in quem reducendi funt pofteriores motus. Quod nifi tu felicius, quàm antehac argumentum noftrum foluis, confiteri cogeris: & cum confultò legeris,ea,quæ de re hac nos dictauimus,vera hæc effe inuenies.Sed quid magnum, cùm iam tunc in noftram fententiam defcendes: nam fi quod fcrupulum te tuc torferit, ad nos mit tes,& abfoluemus,

Reliquum de indiuifibilitate vifionis adeò ofcitater fcriptu à te vt precedes rerer,nifi legiffem te confitente iam olim ca,quæ ad me de re illa mittis,aliquãdo docendo perfpectiua viua voce pro tuliffe: quo non exigua admiratione corripior. Nam in conclufione trigefimanona primæ partis perfpectiuç Pifanus Carturienfis hæc fcripfit,non fub quocunq; angulo rem videri,non enim eft vifio fab angulo acutifsimo,id eft, angulo contingentiæ,quia talis,ficut probat Euclides,eft indiuifibilis: angulus autem fub quo videntur res, diuiditur per axem per quam vifio rei completur. &c. Et in fequenti quadragefsima conclufione iterum dicit,vifum fieri fub curta pyramide & angulo inchoato.Sed authore miffo,& ad diftinétiones tuas deueniedo,prima nefcio in quem vfum hic eft allata, Refers enim vifionem fuapte natura indiuifibilem effe,& à quantitate habere diuifibilitatem:quod omnibus quantis conuenire fecundùm opinionem eorum,qui diftinguunt quan titatem à re quanta, manifeftifsimum eft. Et aliud, quod hoc fequitur, falfum certè quibufuis conftat, illud eft,quapropter vifio diuifibilitatem habet ab organo per quod transfertur, & à tentia in qua conditur.Nam vifio,que vitalis immutatio eft,aut qua vitaliter immutamur, non eft accidens fecundùm vos ipfos, qui diftinguitis eam realiter ab anima fentiente, quod transfertur, aut transmittitur ab extrinfecis rebus in potentiam videntem, vt tu dicis: nam fi fic contigiffet, in medio diaphano vifio effet,& in cornea,& omnibus humoribus,& tuniculis oculi antecedentibus cryftallinu, aut câcelationem neruorum opticorum,in quorum altero vifio,& non alibi fit. Confequentia eft nota ex tuis affertis. Confiteris enim transferri vifionem per organum, & inde diuifibilitatem acquirere,vt fi corpus vllum effet, omnibus fcientibus accidentia naturaliter non mutare fubiecta. Statimq; non feffus diftinctiones impertinentes,& rudimentarias fcribere,dicis,

b 3

po

quòd vt potentia indiuifibilis eft actu,diuifibilis verò potentia,fic vifio: quafi hoc peculiare effet vifioni & potentiæ fenfitrici : quod quibufuis rebus quantis conuenit, Omnes enim quotquot funt,tales funt,ligna, lapides, elementa, mista & cælum ipfum. Sed vltimum, quod te docuiffe difcipulos tuos gloriaris,intolerabile eft, vifionem effe homogeneam, & quòd partes ipfa habeat fimilares cum toto, vnde mox infers,itaque quælibet pars vifionis vifio eft, quod tota igitur preitat ipfa vifio partes fingulæ præftant, reprefentare totum & partes obiecti: quod verò pars vna dextrum folum reprefentat, alia verò finiftrum folùm, false concipit, qui ita opinatur. Quo, & quibufdam aliis improbandis te nos viciffe, & noftræ rationis vim confregiffe putas, fed vt rehipias, quæ fequuntur attentè legito. Si adeò exercitatus effes in phyficis, vt in theologicis, sci res indiuifibiles res,id eft,quæ totæ funt in toto,& totæ in qualibet parte,non nominari homoge ncas.Nemo enim angelum,aut animam homogenean appellauit, q prima códitio homogeneorú his non conueniat, hæc eft, habere partes. Sic enim,fi memoror Ariftotelis fententiæ.i.de genera➡ tione definitur, homogeneum effe, cuius partes quantitatiuæ eiufdem denominationis cum toto funt: ac propter hoc carnem,& neruum,& alia homogenea nominamus:horú enim quælibet pars fimilem denominationem toti habet. Crus autê,aut brachium, aut caput eterogenea dicimus:q nó quælibet horum pars fimilis toti fit. Si ergo vifio talis naturæ foret,vt anima,& angelus,& alia feparatæ fubftantic, vt tu dixiffe vidcris,non ei eras collaturus partes dextri aut finiftri, nec dicere, pid præftat pars quælibet eius cum toto. Deciperis enim, fi putas hoc proprium effe homogencorum:quia nulla homogenei pars poteft,quod totum :neque quod maior efficere valet, minor affequitur:q à multitudine formę actio fequatur: & in maiore parte homogenei, maior multitudo formæ fit,qua in minore eiufdem. Item iam quòd tibi demus vifionem partes habere,& qnon fit indiuifibilis ea indiuifibilitate,qua anima,fi verum effet,quòd id præftaret quælibet pars vifionis quod vifio,cur natura ipfam non genuit in infinitum paruam,id eft,non adeò paruam, quin paruiorem? Si enim eius quælibet pars præftat idem quòd totum, cæteræ fuperfluæ fuiffent: quod quantumuis exigua dextrum,finiftrum, fublime,infimum,anterius, & pofterius reprefentaret,vt tu faffus es. Vide iterum quantis te irretias vinculis & nodis, cùm noftris veritatibus non affentiris.Quod ego columna, 31. dicebam, id erat, effe neceffarium bruta habere animas indiuifibiles, fi quáta obiecta cognouiffent. Nam fi diuifibilis effet anima brutalis, vt eft, vifionem diuifibilem gigneret,indiuifibilem enim fe perfectiorem non poffet. Et tunc procedit ratio noftra de partibus vilionis,quibus diucrfæ partes animæ quantæ bruti diuerfas partes obiecti effent percepturæ, cũ nulla vna entitas omnes poffet cognofcere: quia anima eade numero in pluribus partibus non eft. Vnde fequebatur, non plus diuerfas illas animæ partes poffe cognofcere obiectum quantum,qua fi tu tantùm nouisses digitalein quantitatem, verbi gratia, vnius rei centupedalis,& alius tantum aliam confimilem digitalem quantitatem percepiffet,& alter tantùm aliam,& fic plurimi fignaren tur,qui totam quátitatem iftis fingularibus cognitionibus abfoluiffent:quorum nullus poflet per cipere aliud illius magnitudinis,quä digitalitatem:& nulli concederetur omnem centupedalitatein cognofcere,preterquam alteri,qui de fingulis pedalitatibus notionem haberet; hoc non accidente,nifi illi,qui animam indiuifibilem habuiffet,hoc eft,eandem numero in pluribus partibus cognofcentibus. Patentifsimis exemplis expofui,quod dictaueram:fpero iam tibi nullum fcrupulum de hac veritate fupereffe. Et fi quod manet, vt magis in hac nostra sententia roboreris,fi tibi placucrit,legito rationem aliam eiufdem formæ cum præcedente, agentem de tactiuis fenfationibus.columna. 35. Placuit hanc rationem fufius quàm cætera refcribere, quòd putem tibi gra

tum fore.

- Et vt nofcas imaginem fpeculorum in hoc negotio tibi impofuiffe, & hanc inuitasse te,vt crede res vifionem brutalem,effe totam in tota potentia bruti,& totam in qualibet eius parte, vt tu opis naris imagunculis fpeculorum contingere,fcito,quæ fortafsis iam diu eft, quod fciueras,fed mihi reuelare per epiftolam noluifti,vt de me periculú faceres,& noftras experireris vires,illudq; fit,q citatus author Pifanus Carturienfis in.19.cóclufione fecundæ partis fuæ perfpectiuæ fcriptum in huc modum reliquit, formas in fpeculis apparentes per imprefsionem in fpeculis factam minimè videri.Credunt enim homines nonnulli, qres appareanr in fpeculis per idola,que fpeculis impri mantur,& res quafi in idolis apparere,idola tamen ipfa primò videri,& ifte error geminatur.Qui dam enim dicút, idolum imprimi fpeculo,& ibi effe,ac vifum mouere: quod multipliciter falfum

effe oftenditur, cùm in fpeculis ferreis,& adamantinis videtur res, in quibus nulla eft perfpicuitas receptiua impressionis. Et amplius fi res, quæ videtur, imprimeretur fpeculo, diffunderet se fe vndique in fpeculo, & poffet res videri in omni parte fpeculi,quod eft falfum. Non enim videtur res nifi ipfo oculo exiftente in eadem fuperficie cum puncto vifo,& cum puncto reflexionis, æqualibus exiftentibus angulis incidentia & reflexionis.Amplius quantitas idoli nunquam ex cederet quantitatem fpeculi,quod eft falfum. Amplius fi idolum imprimeretur fpeculo,appareret in fpeculo,& non vltra fpeculum,quod eft falfum:apparet enim effentiæ idolum in cócurfu imaginario radii cum catheco. Amplius perfpicuitas nihil facit ad effentia fpeculi per fe,vt fupra docui feptima propofitione huius partis. Idcirco dicut alii,idolum no imprimi fpeculo, fed vbi res apparet in cocurfu radij cum catheco,fcilicet vltra fpeculum vbi apparet idolum,quod eft falfum: quoniam in aqua turris apparet,tantùm effe in terra,quantü eft in aëre. Sed fi ponaturmōs æneus in loco apparitionis, ita limpidè appareret, ac fi ponatur aër, vel aqua,ergo nihil ibi imprimitur. Quid ergo eft idolum?Dico qp eft fola apparitio rei extra locum fuu,Verbi gratia, aliquando oculus, vt fupra patuit,de vno iudicat duo effe:quia res apparet no folùm in loco fuo,fed extra locum fuum. Sic etiam in propofito quo ad hoc,qres in fpeculo fecundum veritatem videtur,fed in fitu erratur,& aliquando in numero,vt infra videbitur. Quæ fententia Carturienfis in totum aduerfatur tuç, volenti dicere,imaginem fpeculi fracti manere in qualibet parte fractarum,indeģ; nimirū vifionem brutorum effe totam in toto oculo,& totam in qualibet eius parte. Nam relatus author euidenter probauit,nulla imaginem imprimi fpeculis,neq; vltra illud,fed q res ipfa,à qua fpecies in modum pyramidis protrahuntur,vfq; in fpeculum, indeq; reflectuntur in oculum videntem, fit quæ videtur.Quanquã cùm vifio illa no fiat per radios directos,& fi potentia sit in natiuo situ, & debitè difpofita accidat iudicium corruptum elici circa fitum rei vifæ: iudicatur enim effe, vbi minimè eft. Si tu tamen confitearis etiam non effe imaginem,quæ videtur,fed diuerfam reflexionem radiorum effe caufam,vt cùm frangitur fpeculu plures imagines appareat, vt in facto accidit, per hoc nihil hęc tua fimilitudo valet ad foluendum meum argumentum. Primò,quia non idem valent fingula imagunculæ partium fractarum,quod tota. Tota enim rem multò maiorem repre•fentabat,quàm fingulæ, Secundò,quòd in diuerfo fitu res apparet,cùm in toto fpeculo integro có fpicitur,quá in particulis confractis, & etiam in qualibet particularum in diuerfis fitibus pofitis imago alibi reprefentatur,qua in alia. Tertiò, quia &fi in hoc effent compares omnes partes cum toto,quod eft impofsibile, quis adeò demens effet, qp crederet partem vifionis, qua videtur mentum,aut nafus,fi ipfa effet partibilis, vt brutalis neceffariò futura erat, effet eiufdem vis in reprefentando vt cæteræ:quia fi ita foret,fola vifione meti,aut nafi,crura,&collů,& ceteræ hominis par tes effent cognofcende,quod cuêtibus aduerfatur. Ecce p cum aduerfus veritatis ftimulum calces reiicis,femper offenderis:fed op relatus Pifanus Carturienfis defpeculis fractis propofitionem vigefimamquartam dictauit,eam trahere confentaneum iudicaui:hujus feries hæc eft. In fpeculis fraAtis mutato fitu partium diuerfas imagines apparere. Hoc patet per experimentum,quòd fi partes fpeculi fracti ad eundem fitum coaptentur,ad quem ante fractionem, non plures apparebunt imagines in fracto,qua non fracto, plurificatio enim apparitionum no eft propter fractionem,fed propter fitus partium mutationem. In fpeculo enim concauo integro plures apparerēt imagines, vt infra patebit,quia docuit duodecima propofitio,& etiã quintadecima, à qualibet parte fpecu culi fit reflexio,fed in partes diuerfas ex mutatione fitus partium fractarum fieri non poteft, vt fit reflexio ad eandem partem,& per confequens diuerfas imagines fimul apparere, non plures, fed vnam rem oftendetes.Quibus verbis manifeftè Pifanus docet idem,quod noftra exprefferant.

Compellor hîc inter alia,que ex meo codice tranfcripfi,vt tuæ epiftolæ fatisfacerem, etia tranfcribere folutionem cuiufdam argumenti obiecti à te aduerfus meum decretum de identitate anis mę rationalis cum fuis actibus fentiendi,& intelligendi, & volendi,& nolendi, quod huius formæ erat.Quòd fi res fic fe haberet,vt ego fatebar,fequi eandem rem effe odium, & amorem, fénfas tionem,& intellectionem,fcientiam,& ignorantiam,& mille alia inter fe mutuò pugnätia,Cui, vt dixi, obiectioni obiecte à me ipfo aduerfus me ipfum idem quod nunc refpondi, omnes ilias illa tiones à me concedi,vt que verę fint in sensu identico,eafdem tamen negari in fenfu formali, Vt enim confitemur,fefsionem,neq; eleuationem diftingui realiter à Sorte,fed Sortem fic fe habetem effe fuam fefsionem,& eundem aliter fe habentem effe fuam elationem:& veras effe has, Sortes eft b 4

fua fefsio,& Sortes eft fua eleuatio,& fefsio eft eleuatio: fi omnes ha propofitiones in feusu identi to concipiantur,quæ hoc valerent,quòd eadem entitas fit fefsio & eleuatio, fic & nos cæteras concedimus. Si tamen in fenfu formali,qui eft fenfus,quem propofitio facit,& non in quo ipfa fit, aliæ mihi obiecte, & hæc neganda eft:fefsio eft eleuatio:quia ifta idem fignificaret cum hac, fefsio ea ratione,qua fefsio,cft cleuatio, quod falfum apertè eft. Sefsio enim dicitur fitus, vbi crura hominis fic incuruata funt,vt alium fitum ad reliquum corpus feruent, quàm cùm extenfa, & totum corpus rectum fupra fe fuftinent:qui modi hominis diuerfi funt,& incompofsibiles. Et fic etiam confitendum non eft animam co modo,quo fe habet,cùm vult,fe habere,cum nult: & cudem modum fe habendi feruare cùm fentit, vt cùm intelligit, Sufficient hæc,vt puto,ne duntaxat ad defen dendum fecundum Paradoxum, verùm & ad offendendum eiufdem oppugnatorem. Ad tuendũ ergo tertium tranfcamus.

Defenfio tertii paradoxi.

Tertia tua aduerfio, qua putas dilui rationem noftram oftendentem impofsibile effe ab acciden tibus vifibilibus gigni vifionem,quam prius monftraueram,effe neceffariò entitatem indiuifibilem,ideft totam in tota facultate vidente, & totam in qualibet parte eius, fi facultas partes ha beret, nullam effe, vel ex hoc patet quòd tu credis, poffe fic concurrere potentia vifiuam & obie&tum in generatione actus viforii,vt mas & feetnina in generatione foetus. Nam & fi học tibi concedatur, de quo non pauca in noftro opere legere poteras, quid hoc confert ad foluédum,quod ego inferebam,fequi fcilicet in brutis,quæ animas quantas habent, relatas vifiones indiuifibiles gigni non poffe, indeq; bruta non videre? Nam neque ab obiecto illa perfectio indiuifibilitatis tribui actibus poteft,cùm illa quanta fint:neq; à potentiis brutalibus propter eandé rationem.In homine quoq; vifiones,& alias fenfationes(fi diftincte realiter effent ab anima fentiëte)no posse esse indiui fibiles probatu fuit col.99.noftri codicis,per hoc,quòd neq; obiectu cas potuerit producere,cù im perfectius eifdé fit. Neq; anima rationalis fola eas non effet productura,quod fi cas fola pduxiffet, abfentibus obiectis vifibilibus,poffet vifione gignere,& videre,& abfentibus tactibilibus tagere, & fic de aliis inferretur:op notorie falfum eft. Et quanquam has noftras rationes minimè foluis, & cōplures alias, quæ ante citatum locum funt fcriptę,indeq; fufficientem excufationem no vlterius procede di arripere poffem, ne tamen te crafsis illis tuis decretis deceptum linquam,fimq; ego occafio tacendo,vt eofdem errores tuos difcipulos doceas,quos ad me mittis (nifi, vt furfum dixi,callidè à te erratu fit)ideo que tu fcripfifti,huic loco infero,vt poftea eadem enodem.Ordo autem in ter potentiam,actum,& obiectum ifte eft. Potentia eft inferior actu:quippe potentia eft gratia aaus, vt gladius eft gratia incifionis, & quod eft alterius gratia, eft illo inferius. Rurfum actus cft gratia obiecti,co enim actum parit potentia,vt illo adiuta, obiecti naturam confequatur:quare cum finis fit obiectum,præftabit actui. Poft quæ quædam impossibilia, quæ infurgere vides aduerfus tua dicta, quibufdam inanibus distinctionibus,quas ego dicere verecundor, foluis. Sed has mittendo,priora examinemus. Primum enim potentiam,feu facultatem qualibet effe propter actum exercendum ab ea, verum certè eft. Et fi tu hanc veritatem fufficienter examinaffes, non parum tibi conduxiffet,ad nofcendum impofsibile effe fenfationes quafuis effe accidentia diftincta à rebus fentientibus. Quia fiue potentia fenfitiua fitanima rationalis,vt verum eft,fiue fit ipfa anima infor mata accidente,naturalis potentia,nominato de fecunda fpecie qualitatis: fiue fit organum animatum, & fimul relata naturalis potentia (aliud enim nifi vnum ex tribus recenfitis effe id quod fen tit,non poteft) horum nullum valebit effe propter actum fenfitiuum,fi actus fenfitiuus entitatiuè accidens effet,ne perfectius per fe & non per accides genitum effet propter fe imperfectius. Nam potentia,quæ fentit, fubftantia eft. Et ex tuis, & aliorum confefsis vifio,tactio, auditio, & cæteri actus accidens realiter distinctum à substätia,& in infinitum ca imperfectius. Ac,vt tuo exêplo ytar,fi incifio,cuius gratia gladius factus eft,effet accidens,de genere motus diftin&tum à fubftantia infcindente,nonne vides, quòd ftatim fequitur relatum inconueniens, effe fcilicet factum gla dium qui eft fubftãtia,ratione incifionis, quæ eft accidens? Quod cuadere non poteris dicendo gladium non nominari à te nifi figuram illam in ferro fabricatam, qua ipfum euafit aptum ad fc