Images de page
PDF
ePub
[merged small][merged small][ocr errors]

OBIECTIONESLICENTIATI

MICHAELIS APALACIO S,

Cathedrarij sacræ Theologiæ in Salmantina
Vniuerfitate aduerfus nõnulla ex multi-
plicibus Paradoxis Antonianæ
Margaritæ, & Apologia
corundem.

[ocr errors][merged small]

T PAVLVLVM synceri amoris, quem erga vos Phyficos, Medicos, ac Theologos habeo, quatumq; onus, vobis ignaris, omni in tempore fubea, monstré, & vt dogmata nostra (quæ quia inaudita hucufq; fuêre, admiratione legētibus ingerunt) palam vera esse, quatúmuis rudibus ostēdam, vifum eft quinq; aduerfiones, à Licentiato Michaële à Palacios cathedrario Theologiæ in Salmaticēsi vniuerfi tate, atq, nostra ad illū Apologia typis madare:obiectionibus enim illis,atq; noftris refponfionibus, mutuisq; argumétationibus aduer fus nõnulla ab eodem asserta intellectis, illuftris, vt est, nostra doctri na euadet. Fortafsis enim aliqui ex vobis nonnullis fuafionibus aduersi amplecti noftra piacita verebamini. Neque pro his ac aliis quantumuis improbis laboribus aliud confequi cupio, quam vt nostrum Codicem legatis ac perlegatis, qui per priorem lectione mentem noftram capere non valui tis. Etiam q detrahentium & mordentium linguam vitetis, atq; q illorum authoritatem in detractionibus nihilo pendatis, nifi cum rationibus fufficientibus fuffultas effe noueritis. Conscius enim mihi fum, nullas, quæ vigorem vllum habeant, aduerfus rios adduci posse, præter eas, quas nos in nostro Codice, atq; in præsenti opere enodamus. Quid enim valet ab aliquibus doctis nobis obiici, quod & ab imperito vulgo etiam quandoq; oppoziitur, credibile non esse, si vera effent, quæ nos docemus, ante, & in priori feculo nota non effe: cum omni in tépore ea nobis reuelentur, quæ prioribus incognita fuêre? Quis enim nefcit, ab orbe condito orciduos Indos ab habitatoribus huius hemisperij ignotos fuisse, à nobis iam à sexaginta annis adeò rudibus inuentis, vt literarum vfus ignotus illis fuerit, quo certe deprehendi tur, nullos ex noftris ad eos appulisse? Etiam morbum, quem vocant Gallicum, ab eodem tempore inter nos graffari vifum, in nullis medicorum priscorum libris prius fcriptum, & aliorum sexcentorum fuam primam cognitionem literis esse oftenfam. Et quòd in horum futilium argumentorum solutione immorari infrugiferum est, ideo catastrophen imponere vifum. Vale candide Lector.15. die Martij. Anni. 15550

VILLE DE LYON
Wblioth. du Palais des di

QUE DE LA

VILLE OF

1

DOMINO GOMETIO PEREIRA

Michael Palacios.

:

NTIQVORVM studiorum nouellum tuum partum didici tuis literis, quem, vt ais, iam olim parturiens, nunc recens peperifti:& non ad decimum, vt dixit ille, sed ad tricefimum vfq; annum conceptum fætum excussisti, Consultum fanè confilium, & tua arte dignum, quod in omnium ora expectandum obiicitur multi auifinu premere, & quod immortalitati dicatur, multo vtero conditum cofouere, ne, quod abfit, desiderata sobole emortua, præcocem causeris. Quæ enim infirmis nata funt principiis, perpetua fore, qui fiet? Gradu cocito tui libri lustraui quædam, vniuerfa negotiis scholafticis districtus non potui, Abundè illa præferunt ingenium tuum,acrimoniam cuius, disertas q; vires apud me tacita extuli cogitatione. Porrò audacia (quod venia di xerim)tuam,mirari fatis non valeo, nisi parum putas, cum omni Philosophorů gymnafio manus conferere, agminaq; ipsorum ad tuam vnius prouocare pugnam. Acutum namq; Liczum spernis,grauifsimam Stoam defpicis, diuinamq; Academia nihili ducis:quç experta, quę recepta, quæ numerosis feculis longa patrű ferie prudentifsimis calculis funt comprobata. Tu vnus quafi nouus Aristarchus,quasi nouus orbis cenfor, tui libri censoria virgula vniuerfa sapientum dogmata explodenda cêtes:& quod facra antiquitas nefcit, te reperisse gloriaris. Ariftotelem principem fa miliamq; Peripateticam non esse consulendam credis, nec tibi opponendam mones, fed liberis ar gumentis vagandum, authorū probatorum fide neglecta, quafi verò isti ratione inconsulta placita sua scriptis mandassent, Durifsimam tibi coœpisti prouinciam; gloriofam tamen (fuperbam dicet alius) verum fi labor tuus fortunate tibi cesserit; fin reflantibus ventis, procellofisq; argumentorū gurgitibus paradoxorū hæc carina inuoluta naufragatur, operam & oleum, quod aiût, perdidisti, Quanqua nonnihil est, Antonianam Margaritam tui nominis monumentum in posteros æterno tranfmittere:vt ante te Parmenides, & Melissus, & Zeno, & Heraclitus portentosam inuehentes philofophiam, portentorum fuorum famam æternam retulerunt. Cæterum quantum ad me attinet,morem tibi geram, vt hoc officio & amicitiam tuam inire liceat, & inita deuinctam ad multa fecula teneam:quauis novæ amicitiæ infausta sint initia.cogor enim animaduerfionibus & reprehenfionibus illius facere initium, Neq; hoc facto esset opus, tuę nifi literæ istud vehementer effla gitarent, Præftabat etenini beneficiis te delinire qua morosè opufcula elaborata tua cauterio inuFere. Tu tamen illum amicum exigis,curus vulnera inimici ofculis comodiora credas, cādidioreq; & aquiore animo feras. Subhæc vnum eft quod me à gerendo tibi more, vel in primis retrahit, imo abfoluendo operi exanimat, illud eft, hæc tua fcripta diu iam est o medullis tuis glutino hafcrunt intime:illa lustrasti tua fententia oculatifsimè, numerifq; omnibus absoluisti, quátumq; ve ri, quantumq; falfi contineant, librata lance pendens, vltro, citroq; difpexisti:& priusqua prelo có mitteres, doctorů virorū collatione explorasti, & quafi ad coticulă, vel legitimi ponderis libră țui libri valorem & dignitatem expertus estādemq; digna iudicata funt tuo arbitratu, quæ in omniū manus euulgarétur. Ianı verò admiratio & non vulgaris mihi fubiit quid fit,q iudicium meu cen furamq; meam polcas, fi quæ falfa fcripta funt, correctionemsubire non poflunt. Quòd fi alij ad sententiam tuam retractandam non compulerunt,& quid ego potero? Porrò si tua digna funt laude, tenue elt teftimonium meûnec eft cur illud affectes. Ego tamen, vt vt cefferit, poftulata præsti ti,dictis tuis audiés. Animaduerfiones aliquot in scripta tua tibi lego, plures legaturus, si tui insti tuti ratio mihi fuiffet in abfoluto. Has igitur fi receperis, operz mez erit pretium, fin non receperis,quod meum erat præstiti, mea intererit nihil, quando petentibus amicis opellam meam non fubduxi.

Aduersus paradoxum primu aducrsio prima de brutorű sensu.
Q
Vod igitur petis per epistolam tuam, hoc aggredior, & inter tractanda primò quod maxime
omnium portentosum videtur illud est, bruta carere sensu. Aut enim fermo est de fenfu

exteriore aut interiore, quanquam philosophorum fententia fenfus germaniorem habet fignifica tiam, fi sensum exteriorem indicet, quem primo fignificauit. Hic enim fenfus fuit primo not quá cæteri fenfus, qui dicuntur interiores:quare qui negat bruta sensum habere, proprietate vocis obferuata, negat externos fenfus brutis:id quod ipfa experientia abunde demonftrat. Neq; qui hoc af firmaret, curandus esset admodum, sed relinquendus cum fuo cerebro, verùm quia iam philosophi vocabulum sensus significando vim animalium quandam intimam vfurpant, hanc oportebit probare,animalibus brutis natura conceffam. Statuamus igitur in entibus non esse omnia æqualia, fed nobilitatis habent gradus diftributos. Inferior igitur gradus rerű omnium inanimatarū erit, supe rior, animatarū. Hęc aute animata gradibus item suis diftinguūtur, vt nos ipfi cernimus, latam lon gamq; differentiam in animatis ipfis.funt enim plantæ animatoru gradus infimus. Quippe radici bus terris infixæ neq; progrediūtur,neq; vim cognofcitiuam habent: quare cum bruta diuerfam habeant, & nobiliorem naturam plantis, neceffario conficitur,animas nobiliores præstantiorefq; operationes potitura.hæc autem nobilitas, quæ est nisi in visentiēdi, & in vi progrediendi? Plantę enim vi sensificaorbantur, terris infixe, in alium locum non se trarisferunt, vi tamen altrice il lis indita cibum natiuum exugunt. Verùm animalia, quæ se de loco in locum transferunt, donanda erant fenfu, quo cibum fibi natura non præstitum procul præfentirent:id quod primum sensu exteriori perficitur, Poftremò verò fenfu interno ad præfentem cibum atq; potum sensu exteriori diriguntur, quo fibi quærant, & fibi curent, aut conquirant, quæ fibi funt necessaria. Verùm cum huiufmodi aliquando abfint, non poterant se mouere in illa, nisi vi cognitiua interiori ducerentur, vt vultures ad cadauera longè sita odoratu conuolant:& boues ad prata ad pafcua nuper de guftatata, ducente nemine se agunt, & equi,& iumenta, & cætera domos priftinas nullo agitante reuifant. Verùm argumentorum tuorum pondus, quo noftram philofophiam premere contēdis, plus reuellit fenfum interiorem, qua exteriorem. Vcreris enim si sensu sint prædita bruta, ratione item esse prædita, quod argumentum qua flacidum fit, tu ipse aduerte. Primu enim facilè tibi dicerem, vim fenfitiua interiorem esse solu apprehenfiua, & non iudicatiua in brutis:& fi tu tanqua axioma philofophicū diuerfum credis, quod enim neq; axioma eft, nec propinquű axiomati. Šút enim pleriq; nobiles philofophi, qui probabile dicunt, apprehenfione interiorem fatis esse ad co citandū appetitū, qui concitauit motū exterű:id quod nos ipfi experimur in repentinis motibus fugam captare ex apprehenfione mali terrribilis de repente oblati, qui bobardam nunqua audiuit, aut fi fecurus audierit, quando tonauerit, tremunt mebra, certè ex apprehenfione sola citra iudiciu: natura enim animalis apprehēso malo, refugit ipsum,quia apprehendit malu, & quanqua in ordinatis motibus iudiciü fit præuiü:in repentinis malis præuenitur iudiciū, & apprehenfio sola mali fugam rapit, & apprchenfio boni perfecutionem.Sed nihil horú neceffariŭ mihi eft. Donemus tibi ex abundanti iudiciü necessariŭ esse ad motus prædictos peragendos:iudicat igitur brutum hic cibus eft mihi conueniés, ille noxius, fateor, diftinguit quapropter inter cibum & cibū. Item donamus:colligis habent rationem, quia ratio eft vis distingués, collectio est infirma. Bruta diftin guunt verű inter sensibilia, & adhuc non perfectè inter hæc, Bruta enim nó percipiunt omnes dif ferentias sonorú æque, vt homo, eoq; melodiis nō delectantur vocu, neq; chordaru, neq; fidium, fruftraq; canitur illis lyra.quaqua equi concitentur ad bella comittenda tubarū clangore, propter soni vehementia in aures ipforü pręstrepentis. At verò minutulas sonorum differentias tonorū & semitonorū proportiones animaliū omniú solus homo fentit. Et quod de fonis, idem de odoribus, quorü differentias non admodu sentiunt. Neq; fætoribus offendūtur, neq; fragrātiis delecta tur rosarū, aut violarů, aut gariofilorā, vnde in prouerbiū abiit, amaracus nõ spirat fui, Miffum faciamus tactu, cuius differentia in homine facilè lentit, qui leui ictu concussus perit, id quod in bru tis minimè experimur:& per tal u multa iudicamus, quæ fubtilia, quæ grossiora, quæ mollia, quę afpera, que brutis non coceduntur ita exacte:cuius iudiciú est cute humana tenuifsima esse. Quod fi gustus perfectione in hose quærimus inuenire, ipfa culinaria ars, qua coqui exercêt, docebit quá tis differentiis saporú humanus gustus afficitur. Hec quę diximus, apud Arifto.5.de generatione animaliu.cap.2.breuiculo fermone sunt scripta. Perfectü igitur iudicium sensibiliú in homine eft. Quáqua bruta fuas fenfiones ad maiore producant distantia, quia spūs grossiores habent: verű in propinqua distatia fubtil or est discretio sensus humani, quàm brutalis, Iam ergo quale erit argumentű tuű, diftinguūt sensibilia, ergo prædita funt ratione. Distingue antecedés, & nihil tibi dubii restabit in argumento. Bruta diftinguût sane, sed imperfecte, co o no habent ratione, quz perfectè

22

eft difcretiua, & distinctiua, Sed age fac bruta difcernere perfecte sensibilia, none propterea rationa lia funt proclamanda?non arbitror, ratio nanq; est vniuerfaliü & fingulariü:vniuerfalia autem bru tis non funt conceffa, quanqua tibi videatur virile effe argumentű tuū bruta habent sensum, igitur cognofcunt vniuerfalia. Ad cognitione vniuerfalem non fatis eft cognitio huius vel illius particu laris, vt tu reris:fed neceffaria est discursio perfecta, qua ex fingularibus vniuerfalem notitia coparemus.id qd brutis negatur. Quanquã no defuerunt authores, qui imperfectů ratiociniū brutis dederunt. Verùm vniuerfalis cognitio cum contemplatiua fit potius qua practica, bruta, quibus cotemplatio non congruit, nec vniuerfalitas ipfa competere potuit:actiones autem cũ fint de fingula ribus, bruta, quæ actiua funt, fuapte natura practică notitia de fingularibus habent, qua instructa se moueant ad fequela, vel se parent ad fugam:inanimata verò cùm se non moueant, fed ab alio dirigā tur:vt lapis suu motum non initiat, & quieto loco refidet, donec initiantem habeat: quapropter in animata no funt donata cognitione, fatis nanq; illis prouifum eft à dirigentibus esse mouēda, qua notitia motus perficiēdi abundè habet. Neq; aliud eft in caufa:q quęda se moueat, alia verò quieta jaceant:nifi o illa per internă notitia motum fuum initient, nullo extrinfecus vocato initiate, hęc verò forinfeco egent motore. Quòd fi sensum à brutis substrahis, conuinceris negare, quod oculata experientia confitetur, bruta se mouere. Scio hoc argumentu ad calūnias posse verti, si cofundas se agere, & fe mouere, quæ lata distantia difcrepat. Bruta enim scholæ philofophoru & theologorum concedit non se agere:agunt se enim illa, quæ fuum motū habēt in propria poteftate, qualia funtra tionalia omnia verü se mouere hoc non præfert, sed initiū duntaxat motus habere in femetipfo.Et vt apertius proferam, quod habeo, se mouere, est excitare propriű motū:bruta auté se excitant:qua do enim expergifcuntur à fomno, illa nullo impellente, aut prorritante erigût se, & transferunt se cibi digeftione completa. Quapropter hęc tria distincta credo, facere motum, & fe mouere, & feagere.inanimata enim fuumotu faciunt, terra fuum, & reliqua elemēta proprios. Arridet enim mibi quorundam philosophorű placitu formas elementorum factiuas effe propriorum motuum localium.Mouere autem fe, eft facere propriū motum, verum initiando, & excitando illum. Poftremò agere se non folum eft excitare, & initiare motum, fed ipsum habere in propria poteftate. Qua re cum cognitio expectet motů, fecundu mensura motus philofophi rimati funt cognitionis principium, & menfuram:quæ ergo imperfectos gerebant motus, vt in anima, cognitiuo principio or bauerunt:quæ verò perfectos, illa altiori principio motus funt donata, quæ funt bruta animalia:& hoc principium altius vocauerunt fenfum, quæ verò perfectifsime motus administrant, altissimo funt decorata principio motus exercendi, quæ funt rationalia rationali mente potita. Neq; tu, aut philosophorû quiuis alter, hanc ordinatissima philosophia iure infringere poteris; fecüdum qualitatem operationů principia operatoria esse difiudicanda. Quòd fi obiicis plantas etiä se mouere citra fenfum, & animalcula quędā no se mouere cu sensu, qualia funt conchæ & pifces alii rupibus marinis infixi;iam tibi parata offero refponfionem, plātas fiquidem mouere dū cibum sugunt, & à radice in truncu, à trunco in ramos, à ramis in culmen distribuūt, natura intrinfeca, quæ eft anima plātalis, hoc operate. Atq; cùm hæc no se trasferant de loco in locu, fed fixa conquiefcat, sensu præ dita no fuerunt, que otiofum habuiffent. In genere igitur animatorū illæ infimű tenent gradum in mouendo se.conchę autem animaliu cu teneant postremas partes, ad platarum naturā degenerant; quæ cu pressa conftringatur, & libera nõnihil dilatentur dilatatione, & conftrictione in numero funt animaliū, ipsa tamen defixione, & immobilitate, sensuumq; raritate plātarū vicinitate gaudēt. Ipsa difputatio fenfim labens digressa est à prima institutione, ad qua regrediamur, fi libet, de vniuerfalibus notitris difputatio agebatur. Illud coten deba, argumentů esse infirmu, bruta sensu sunt prædita, vniuerfalia igitur confequuntur. Perfiftis tamen hoc pacto, brutū nouit hunc ignem calefacere, & illu, & illu, ergo omnem. Primu concefsimus nos, alteru neceffario argumēto putas co cedendum. Ego tamen negandu credo, Nam fæpe rufticani homines nefciunt has inductiones col ligere, quid o bruta nefciant?Senfus näq; brutoru non eft collatiuus inter fingularia infinita: quapropter vniuerfalem notitiam colligere non potest, quæ infinita confusance representat:potentia autem brutorú cũ materialis fit, ideft, non habens illu gradu spiritualitatis, quem habet intellectus, no poteft ad illa infinita cognofcenda se extendere. Iudicat igitur hunc ignem calefacere, & illum calefacere, nec tamen confert hunc ignem cum illo igne, neq; poteft conferre:illud enim speciabat ad vim contemplatricem, qua bruta non egent,

Accedat omnibus iftis, fi à te sciscitemur, an pueri inter crepundia recentemq; partu fint donati

« PrécédentContinuer »