in santiffima

in Catena

lacto tantum

ex quo &

Orat.39. quæ quifque reperier, nisi humilitate mediante Humili Dei para An. bus enim dat Deus gratiam.(Jacob 4.& 1.Petr.f.) nuntiationem GRÆC. (vel Photius ut fup.) Invenit enim grainfcribitur. tiam virgo coram Deo, quia splendore pudicitiæ propriam exornans animam, gratum Deo habitaculum præparavit; nec folum cælibatum inviolabilem servavit, fed etiam immaculatam conh Ejus nomine scientiam cuftodivit. ORIG, Invenerant enim græcorum Pa- plures gratiam ante eam: Et ideo fubdit quod itum fine indi- proprium eft, dicens: Ecce concipies in utero. ce notatur; fed GREC. (vel Geometer in Cat. græcorum Pain Theophy- trum) Quòd dicitur, ecce, conceleritatem & præoccurrit & in fentiam denotat; infinuans cum ejus verbo celeTito Boftrenfi bratam effe conceptionem. (Et Severus Antiochenus ubi sup.) Concipies in utero; ut demonftret Gloffa notat. Dominum ab ipso utero virginali & de noftra substantia carnem sufcipere: Venit enim divinum Verbum emundaturum naturam humanam, & partum, & noftræ generationis primordia : Et ideo fine peccato & humano semine per fingula ficut nos in carne concipitur, & novem menfium spatio geftatur in utero.GRÆC.Nyfl. (vel Geometer in Cat. græcorum Patrum ) Sed quoniam contingit specialiter divinum concipi spiritum & fpiritum Efaiam feili- parere falutarem, fecundùm Prophetam, & ideo addidit, Et paries filium. AMBR. Non autem omnes vert. 18. ubi ait funt ficut Maria, ut dum de Spiritu sancto conci. piunt verbum,pariant: Sunt enim quæ abortivum excludant verbuın, antequam pariant:Sunt quæ in utero Christum habeant, fed nondum formave rint.(in Luc.20.)

cer cap 26.

juxta 70.

A facie tua,

Domine,concepimus spiritum falutis cua.

k Lib.de fide in

fium post medium.

GREG. Nyffe. (orat in diem natalem Christi) Cùm autem expectatio partûs mulieribus timorem incuriat, sedat timoris metum dulcis partûs relatio,cùm subditur: Et vocabis nomen eius Lesum: Et rurfus in Cat. græcorum Patrum) Salvatoris enim adventus est cujusliber timoris propulfio. BED. Jesus autem falvator sive salus taris interpretatur. GRÆC. ( vel Geometer ut sup.) Dicit autem, tu vocabis, non pater: Patre enim caret: quantum ad inferiorem generationem, ficut & matre respectu supernæ. CYRIL, * Hoc autem nomen de novo fuit Verbo impo

Iefum Christu situm, nativitati congruens carnis ; fecundum ilad Theodo- lud propheticum (Elai. 62. ) Vocabitur tibi no men novum, quod os Domini nominavit. GREC, (vel rursus Geometer ut sup.) Verùm quia hoc nomen commune est sibi, cum successore Moysi (Josue 1.) idcirco innuens Angelus quòd non erit fecundum illius fimilitudinem,fubjungit: Hic erit magnus. AMB. Dictum eft quidem etiam de Joan ne quia erit magnus; fed ille quasi homo magnus, hic quali magnus Deus: Latè enim funditur Dei virtus, latè cæleftis substantiæ magnitudo porrigitur: Non loco clauditur, non opinione comprehenditur, non æftimatione concluditur, non ætate variatur.ORIG.(hom.6.) Vide ergo magnitudinem Sal 1 Non fecun- vatoris, quomodo in toto orbe diffusa sit: Afcende dum realem in coelos, quomodo cœleftia repleverit: Descende præfentiam qua ubique fit cogitatione ad abyffos, & vide eum illuc descenquod ad ejus diffe: Si hoc videris,pariter intueberis opere coindivinitatem pletum: Hic erit magnus.

tutem, five

spectat) sed GRAC. (vel Photius ut sup.) Neque carnis fecundum vir- affumptio deitatis derogat celfitudini, imò potiùs nominis Chri- humanitatis humilitas fublimatur : Unde sequitur: stiani profef. Etfilius altiffimi vocabitur. Non utique tu impoGonem, ut nes vocabulum, fed ipse vocabitur; à quo nifi à infinuat Ori- consubstantiali genitore ? Nullus enim filium nogenes; qui & vit nifi Pater (Matth. 11.) Penes quem verò inexplicat quòd celestia reple- fallibilis est notitia geniti, is verus interpres est

Hic

erga impofitionem congruam nominis quo dicit, verir, quatenus est filius meus dilectus, (Matth. 17.) Ab æterno apparuit An fi quidem est, quamvis nunc ad noftram doctri- lis, &c Quod ad hue nam nomen ejus patuerit : Et ideo ait, Vocabitur. manitatem non fiet vel generabitur: Nam & ante sæcula fue pertinet ut evectam in rat consubstantialis patri. Hunc ergo concipies, hu jus mater efficieris, hunc virginalis cella concluder, cujus cæleste spatium capax non extitit : CHRYS. (in Cat, græcorum Patrum) Cæterum fiquidem enorme (seu indecens) quibusdam videtur, Deum habitare corpus. Nonne Sol cujus eft corpus sensibile, quocunque radios mittit, non læditur in propria puritate? Multò ergo magis justitiæ Sol ex utero virginali mundissimum corpus assumens, non tantum contaminatus non eft; imò etiam ipfam matrem sanctiorem oftendit.

GRÆC. (vel Severus Antiochenus in Cat.gre corum Patrum } Et ut virginem redderet memorem Prophetarum, subdit: Et dabit illi Dominus Deus fedem David, &c. Ut noscat liquidò quoniam qui nafciturus est ab ea, ipse est Christus, quem illi promiferunt David ex semine nafciturum, CYRIL. (in Cat. græcorum Patrum) Non tamen ex Joseph est editum corpus Chrifti Ex ejus libris mundiffimum: Secundùm enim unam lineam contra fulianum,nempe cognationis profluxerant Joseph & Virgo, ex lib.s. qua formam humanitatis unigenitus fumpfit. BASIL. (ad Amphilochium) Non autem in Et epistola materiali sede David sedit Dominus translato Ju- 391. in Edit. daïco regno ad Herodem; fed sedem appellat Da- graco lat. fed vid in qua resedit Dominus indiffolubile regnum. latina tantum Unde sequitur: Et regnabit in domo Iacob, &c. ponitur prima CHRY. (hom. 7. in Matth.) Dicit autem ad præ- interexcerptas sens domum lacob eos qui de numero Judæo ex variis.

in Editione

ruim crediderunt in illum. Ut enim Paulus dicic (Rom.9.) Non omnes qui ex Ifraël funt, bi funt Ifraëlica, fed qui funt filii promifssionis, computantur in femine. BED. Vel domum lacob totam Ecclefiam dicit; quæ vel de bona radice nata, vel cùm oleafter effet, merito tamen fidei in bonam est inserta olivam. (Rom. 11.) GRAC. (vel Geoineter. in Cat. græcorum Patrum ubi sup.) Nullius autem eft in æternum regnare nisi Dei folius;quo fit ut etsi propter incarnationem dicatur David fedem accipere, tamen idem ipse inquantum Deus, Rex æternus agnofcitur. Sequitur: Et regni ejus non erit finis. Non folum inquantum Deus est, sed etiam in eo quòd homo: Et in præsenti quidem habet regnum multorum, finaliter verò universorum, cùm ei omnia fubjicientur. (1.Cor.15.) BED. Omittat ergo Neftorius dicere hominem tantum ex virgine natum, & hunc à nsive planius, Verbo Dei non in unitatem perfonæ esse recep- eum qui ex tum: Angelus enin qui ait eundem ipsum patrem virgine natus habere David, quem filium Altissimi vocari pro- Chriftume (nempe nunciat, in duabus naturis unam Chrifti perfonam effe hominem demonftrat. Non autem ideo futuri temporis ver- tantum; id eft bis Angelus utitur, quia secundum hæreticos Chri- non effe nifi stus ante Mariam non fuerit, fed quia fecundum purum homi eandem perfonam homo cum Deo idem filii no- Deum Quz men fortitur.

Dixit autem Maria ad Angelum: Quomodo fiet istud, quoniam virum non cognosco? Et refpondens Angelus,dixit ei: Spiritus-JanEtus Superveniet in te, & virtus altiffimi obumbrabit tibi : Ideoque & quod nascetur ex te Sanctum, vocabitur filius Dei.

Амв.

nem & non

Neftorii harefis fuit.

fidei certitu

AMB. Neque non credere Angelo Maria debuit, neque tam temerè ufurpare divina: Unde dicitur: Dixit amem Maria ad Angelum: Quomodo fiet istud? Temperatior est ista responsio,quàm verba Sacerdotis: Hæc ait: Quomodo fiet istud? Ille refpondit; Unde hoc fciam ? Negat ille se credere,

• Porest nihi- quod se negabat scire, & quafifidei adhuc aliuın lominus intel. quærit authorem: Ista se facere profitetur, nec ligi de signo dubitat efle faciendum, quod quomodo fiat infolo quod ad quirit. Legerat Maria, Ecce concipiet in utero & padinem afsferen. riet filium;ideo credidit futurum; fed quomodo fiedam poftuler, ret,ante non legerat: Non enim quemadmodum fieret vel Prophetæ tanto fuerat revelatum: Tantum enum mysterium non hominis fuit sed Angeli ore promendum.

lica declara

GREG.Nyfle. (orat in diem natalem Christiut jam sup.) Attende etiam mundæ virginis vocem: Partum annüciat Angelus,ipfa verò virginitati in

nititur; præftantiorem incorruptibilitatem angeP Non visione licâ visione dijudicans: Unde dicit: Quoniam tantum ange- Virum non cognosco. BASIL. (in Cat.græcorum Palica, fed ange- trum ubi fupra ex epist.401. quæ infcribitur Amtione, qua per philochio.) Cognitio multifariè dicitur. Dici Angelum de tur enim cognitio nostri conditoris sapientia, ac partu Chrifti magnalium illius notitia, nec non mandatorum certa reddeba- cuftodia,& quæ fit apud euin appropinquatio, & tur; ex graco copula nuptialis, ut hic accipitur. GREG. Nyffe. ἐμφανείας. Alioqui dimi (ut fup.) Hæc igitur Mariæ verba indicium funt eorum quæ tractabat in mentis arcano: Nam fi angelicæ tan- causâ copulæ conjugalis Joseph desponsari voluifset,cur admiratione ducta est dum fibi narratur conceptio ? cùm nimirum ipsa præstolaretur ad tempus mater effici juxta legis naturam, Verùm

nutum eft ut

tum visioni virginitatem pratuliffe di

catur,quam

rii prædicti

reuera intelli- quia oblatum corpus Deo quasi quoddam ex gitur manife- facris, inviolabile refervari decebat; ideo dicit, itationi myste- Quoniam virum non cognofco: Quafi dicerer: Etfi (five certitu- fis Angelus, tamen quod virum non cognofcam, dini partûs ex impoffibilibus cernitur: Qualiter igitur mater dvin) pratu ero carens conjuge? Joseph fiquidem in sponsum

liffe.

agnovi.

GRAC. (id est Geometer in Car. græcorum Patrum ubi fup.) Sed confidera qualiter virgini folvit dubium Angelus, ac explanat intemeratum connubium & ineffabilem partum : Sequitur enim: Et respondens Angelus; dixit ei : Spiritus Sanctus superveniet in te, &c. CHRY. ) hom. 49. in Genef.) Quafi dicat: Non quæras ordinem naturalem, ubi naturam tranfcendunt & fuperant quæ tractantur. Dicis, Quomodo fiet istud, quoniam virum non cognofco? Quinimò eo ipfo continger quòd es conjugis inexperta; Nam si virum experta fuilles, non digna censereris hocinysterio;non quia prophanum fit conjugium, sed quia virginitas potior: Decebat enim communem omnium dominum,& in nativitate nobifcum participare, & ab ea difcrepare: Quòd enim ex utero nafceretur, habuit commune nobifcum: Quòd autem abfque concubitu nafceretur, plus à nobis obtinuit

Ejus nomine (GREGOR. NYSS.in diem natalem Christi ubi fup.) prætermiffo Quàm beatum corpus illud, quod ob exuberanprius ifta con- tem munditiam virginis Mariæ, ut videtur, docum prædictis num animæ ad seipfum allexit: In fingulis enim cæteris vix utique anima fincera sancti Spiritus impetrabit præfentiam, fed nunc caro receptacuChryfoftomo lum efficitur spiritûs. Et in lib. de vita Mosis vek de vita perfecta(quod idé est) Tabulas enim noftræ naturæ, quas culpa confregerat, denuò verus legiflator de terra nostra sibi dolavit; absque conNyfienus no- cubitu divinitatis fuæ corpus sufceptibile creans, quod divinus digitus sculpfit; scilicet spiritus fu

perveniens virgini: Et iterum in diem natalem Chrifti ubi fup.) Infuper & virtus altiffimi obumbrabit tibi: Aliiffimi Regis virtus Christus eft, qui per adventum Spiritûs sancti formatur in virgine. Tam in noGREG. 18. Moral. (cap. 12.) Per obumbratio- vis quàm in nis enim vocabulum incarnandi Dei utraque na- antiquis codi lumine forma cibus ibidem fuper illudlob

tura

rem tantum

habet τύπω

fignificatur: Umbra enim à tur & corpore. Dominus autem per divinitatem lu- 2. Tolletur men est: Quia ergo lumen incorporeum in ejus quafi ventus. erat utero corporandum, rectè ei dicitur. Virtus urens. Altissimi obumbrabit tibi;id eft, corpus in te humanitatis accipiet incorporeum lumen divinitatis : Hoc etiam Mariæ dicitur propter mentis refrigerium cælitus datun. BED. Non ergo virili quod non cognofcis semine, sed Spiritus sancti quo impleris opere concipies : Concupifcentiæ in te non erit æstus ubi umbram faciet Spiritus sanctus, GREG.Nyff. (in diem natalem Chrifti ubi fup.): Quod pric Vel dicit, abumbrabit tibi; quia ficut corporis um- appendicem bra præcedentium charactere conformatur, ita quæ fignihindicia deitatis filii ex virtute generandi patebunt: cantius grace Sicut enim in nobis quædam vivifica virtus inmateria corporali confpicitur, qua homo formatur, fic υσχηματίζε in virgine Altissimi virtus per vivificantem spiri- formæ (seu tum pariter corpori infitam materiam carnis ex exemplari) virgineo corpore ad formandum novum homi- configuratur: nem affumpfit: Unde sequitur : Ideóque & quod Sed alia poftenascetur ex te, &c. ATHAN. (epift.contra hæreticos ad Epictetum) Profitemur enim quoniam naturæ humanæ affumptum ex materia corpus veriffimum extitit, & idem secundum naturain corpo ri nostro: Soror namque noftra Maria est, cùn onnes ab Adam defcenderimus. BASIL. (de Spiritu sancto cap.s.) Unde & Paulus dicit (Galat. 4.) quoniam mifit Deus filium fuum natum non per mulierem, fed ex muliere: Nam hoc quod dico per mulierem; tranfitoriam poterat indicare nativitatis sententiam : Quod autem dicitur ex muliere, manifestat communionem naturæ geniti respectu parentis.

rior appendix

non occurrit,

t Vel in anti

Non adaquabitur ei topazion, (fc.la

GREG.18.Mor.(cap.27.) Ad distinctionem au- quis codicibus tem noftræ fanctitatis Jesus singulariter sanctus cap.34.fuper nafciturus afferitur : Nos quippe etsi sancti effici- illud Iob 28. mur, non tamen nafcimur; quia ipsa naturæ corruptibilis conditione conftringimur, ut cuin Propheta dicamus (Pfal.so.) Ecce in iniquitatibus pientiæ) quo conceptus fum, &c. Ille autem folus veraciter san- ex loco condiEtus eft,qui ex conjunctione carnalis copulæ con- tione reponiceptus non eft; qui non (ficut hæreticus defipit) quanalter in humanitate, alter in deitate eft ; non purus tea legebatur, homo conceptus atque editus post per meritum cognatione; ut Deus effet accepit; fed nunciante Angelo, & hiatumque adveniente Spiritu mox verbum in utero mox implemus qui intra uterum Verbum caro. Unde sequitur: Voca- fenfum relin

mus pro co

diminutum

quebat.

bitur,&c. - GRACUS, (id eft Victor Presbyter in cat. græcorum Patrum) " Tu autem attende qualiter vir- u Sive Victor gini Angelus totam Trinitateın edidit, dum Spi. Antiochenus, ritum Sanctum commemorat, virtutem & Altiffi præter quem mum; Trinitas enim indivisibilis eft.

:

tale aliquid habet Titus Boftrenfis ubi

* Ex greco · ἀνάμνησε

3

quod fic no

vus Interpres

CHRYS.) hom.49.in Gen.) Quoniam præcedens dictum fuperabat virginis mentem, ad humiliora declinavit fermonem, per sensibilia ipsi suadens: Unde dicit, Et Ecce Elizabeth cognmaiua, Aniimadverte Gabrielis industriam: Non memoravit eam Saræ, vel Rebeccæ, vel Rachelis, quia antiquiora exempla; fed imminens factum indureddit: Non Tones ei cit,ut ejus mentem corroboret:Ob hoc & ætatem Saram, &c. in commeinoravit,cùm dicit, Et ipsa concepit filium in fenecture sua, & defectum naturæ. Sequitur: Et hic menfis eft fextus, &c. Non enim à principio conceptûs Elizabeth statim annunciavit, sed acto fex menfium spatio, ut tumor ventris perhibeat argumentum.GREG. Nazianzenus (in Cat.græcorum Patrum ex carminibus ejus.) y Sed quæret aliquis: Qualiter ad David Chriftus refertur? Siquidem Maria de sanguine manavit Aaron, cujus

memoria m reduxit.

y Colligitur

cx38.inter va

ria quod in

fcribitur de

Tito Boftren

genealogia cognatam Angelus Elifabeth afferuit:Sed hoc nuChriftited ex tu fuperno contigit, ut regium genus facerdotali fi præterea & ftirpi jungereturzut Chriftus, qui Rex eft & Saer Theophy- cerdos, ab utrifque fecundum carnem nafceretur. lacto idem Legitur etiam in Exodo (cap.6.verf.15.) quòd Aacolligi poteft. ron primus fecundum legem Sacerdos, duxit ex tribu Judæ in conjugem Elifabeth filiam Aminadab: Et attende sacratiffimam spiritus adminiftrationem, dum & hanc Zachariæ conjugem ftatuit Elifabeth vocari; reducens nos ad illam Elifabeth quam duxerat Aaron.

* Id est, si at

sendatur na

sura ordo, ut

fir caufalis

ablativus:

contraria, ut &

bet ut hic.

BED. Sic ergo ne virgo se parere posse diffidat. accepit exemplum sterilis anûs parituræ, ut discat omnia Deo poffibilia esse;etiam quæ naturæ ordine* videntur efle contraria:Unde sequitur, Quia non erit impossibile apud Deum omne verbum. CHRYS. (in cat. græcorum Patrum, ut fup. Ipfe nainque cum sit naturæ dominus, cuncta potest

eo ipso

Alioqui videri cùm velit, qui cuncta peragit & difponit; vitæ poder repo- mortisque lora gubernans. Aug. contra Fauft. (lib. nendum que 26.0.5.) Quisquis autem dicit: Si omnipotens Deus natura ordini eft, faciat ut ea que facta funt, facta non fuerint. non videntur effe percipit se dicere,faciat ut ea qua vera funt Gloffaer Beda quod vera funt falsa sint: Poteft enim facere quòd refert sed Be- aliquid non fit quod erat; velut cùm aliquis qui dæ textus ha- cœpit elle nascendo, faciat non effe moriendo : Quis autem dicat, ut id quod jam non eft faciat non effe? Quicquid enim præteritum eft, jam non eft:Si de ipso fieri aliquid potest, adhuc est de quo fiat: Et fi eft, quomodo præteritum est? Non ergo est quod verè diximus fuisse, quia in nostra fententia verum eft, non in ea re quæ jam non eft: Hanc autem fententiam Deus falfam facere non poteft. Omnipotentem autemDenn non ita dicimuss ac fi eum etiam mori poffe credamus. Ille planè asive qui verè omnipotens verè folus dicitur qui verè est; & à haber effe, qua quo folo est quicquid aliquo modo est. fi per seipsum exiftens, & à AMBR. Vide autem humilitatem virginis, vide quo num effe devotionem: Sequitur enim: Dixit autem Maria, accipit quic- Ecce ancilla Domini. Ancillam se dicit,quæ mater quid aliquo eligitur nec repentino exaltata promisso est: Mimodo eft ens, tem enim humilemque paritura humilitatem dequod verè eft, buit eriam ipsa præferre: Simul etiam ancillam se

ut pro altero notetur alter,

& arduis per magnuun Archangelian promiffis, deque factutm alius quòd non exceffit modum in dando instantias;sed æqualiter cavit & Evæ levitatem, & Zachariæ inobedientiam: Mihi autem, humilitatis profunditas non minùs confpicitur admiranda. GREG. Per ineffabile namque facramentum conceptu fancto & partu inviolabili fecundùm veritatem utriufque naturæ eadem virgo ancilla Domi- fupra,vel in *ni fuit & mater.

e Lib. 1. Mos ral.cap.27,ut

antiquis codi

tuimus verum

BED.Accepto autem virginis confenfu mox An- cibus cap-350 gelus cæleftia repetit, Unde fequitur: Et difceffit ab ex quo refti illa Angelus, Euse B.(vel Geometer ubi fup.') Nott textum fic desolum impetrans quod optabat, sed stupens in vir- pravati priùs ginea forina & virtutis plenitudine.

concepto fancto partu invio

Exurgens autem Maria in diebus illis, labilis 8&6.

abiit in montana cum feftinatione in civitatem Iuda, & intravit in domum Zacharie, &salutavit Elifabeth: Et factum est, ut audivit falutationem Maria Elifabeth, exultavit infans in utero eius. Etrepleta eft Spiritu Sancto Elifabeth:& exclamavit voce magna & dixit : Benedicta tu inter mulieres, & benedictus fructus ventris tui. Et unde hoc mihi ut veniat Mater Domini mei ad me ? Ecce enim ut facta est vox falutationis tua in auribus meis, exultavitin gaudio infans in utero meo : Et beata que credi disti, quoniam perficientur ea quadicta funt tibi à Domino.

tiavit, non ut

conceptű vir

AMBR. Angelus cùın abscondita nunciaret, ut fides aftrueretur exemplo, & fœminæ fterilis con& Id est, ut fis ceptum virgini nunciavit. Ubi hoc audivit Maria, des per exem non quasi incredula de oraculo, nec quafi incerta plum aftruerede nuncio, nec quasi dubitans de exemplo, fed tur,conceptum quafilæta pro voto, religiosa pro officio, festina fæminafterilis præ gaudio in montana perrexit: Unde dicitur: virginis nunExurgens autem Maria in diebus illis, abiit in ineptèprius ac montana, &c. Quò enim jam Deo plena, nifi ad præpostere, fuperiora cum festinatione confcenderet? ORIG, exemplofœmi(hom.7.) Jesus enim qui in utero illius erat, fefti- na sterili, pabat adhuc in ventre matris Joannem pofitum ginis nuntiasanctificare: Vnde sequitur: Cum feftinatione, &c. vit. AMBR. Nefcit tarda molimina Spiritus-fancti gratia. Discite virgines non demorari in plateis, non aliquos in publico mifcere fermones. THEOPHYLACT. Propter hoc abiit in montana, quia Zacharias in montanis habitabat:Vnde fequitur: In civitatem Iuda, & intravit in domum Zachária. AMBR. Discite vos sanctæ mulieres sedulitatem, quam prægnantibus debeatis exhibere cognatis: Mariam enim, quæ antè sola in intimis penetralibus versabatur, non à publico virginitatis pudor, non à studio afperitas montium, non ab officio prolixitas itineris retardavit. Discite etiam virgines humilitatem Mariæ: Venit propinqua ad proximam, junior ad seniorem; nec folùm venit ; fed & prior salutavit:Vnde sequitur:Et falutavit EliSabeth:Decet enim ut quantò castior virgo, tantò humilior fit, noveritque deferre fenioribus:Sit magistra humilitatis,in qua est professio caftitatis. Eft etiam causa pietatis, quia superior venit ad inferiorem, ut inferior adjuvetur; Maria ad Elifabeth, Christus ad Joannem :CHRY.fup. Matth. (hom. 4.) Vel aliter: Celabat quæ fupra dicta funt in se virgo, nec cuiquam hominum pandit; non enim credebat ab illis posse fidem adhiberi miranPP

dis

AMBR. Citò autem adventus Mariæ & præpaulò al se sentiæ dominicæ beneficia declarantur : Nam fe rie ac pleniori quitur: Et factum est ut audivit falutationem Mafenfu quan hic.

:

ייני

ria Elizabeth, exuliavit infans, &c. Vide diftin@tionem fingulorumque verborum proprietatem: Vocem prior Elifabeth audivit, fed Joannes prior gratiam fenfit: Illa naturæ ordine audivit, ifte exultavit ratione mysterii:Illa Mariæ, ifte Domini sensit adventum. GRÆCUS (vel Geometer ubi fup.) Propheta enim parente acutius videt & audit, falutatque Prophetarum principem; fed quoniam verbis non poterat, faltat in utero (quod maximum exiftit in gaudio. Quis unquam novit tripudium nativitate antiquius? Infinuavit gratia quæ naturæ ignota extiterant: Reclufus ventre miles agnovit Dominum ae Regem oriturum,ventris tegmine non obstante myfticæ vifioni: Infpexit enim, non palpebris, fed fpiritu. ORIG. (in cat. Colligitur ex græcorum Patrum Non autem antea repletus hom. 7. qui- fuerat spiritu donec assisteret, quæ Chriftum geexpreffe, fed rebat in utero: Tunc autem & Spiritu erat plenus, expreffius Ti- & refultabat in parente: Unde sequitur : Et repleta tus Boftrenfis, eft Spiritu fancta Elisabeth: Non autem dubium qui pro ultimis verbis ple- eft quin quæ tunc repleta est Spiritu-fancto, propter filium fit repleta.

valenter non

niore sensu fic habet:

AMBR.Illa autem quæ se occultaverat quia Repletus autë conceperat filium, jactare fe coepit quia gerebat exultabat (vel prophetam ; & quæ erubefcebat ante, benedicit: Saliebat) mairem parti Unde sequitur ; Et exclamavit voce magnd, & dicipem gratia xit: Benedicta tu inter mulieres: Magnâ voce exfaciebat (ive clamavit, ubi Domini fenfit adventuun,; quia regratiam tranf. ligiofum credidit partum. O'R 16, (ut fup. in cat. matrem, &c.) græcorum Patrum.) Dicit autem, Benedicta tu inter mulieres: Nulla enim unquam tantæ fuit quod paulò gratiæ particeps,aut effe poterat : Unius enim di postex Orige- vini germinis parens est unica. BED. Eâdem autem ne fubjúgitur, voce ab Elifabeth, qua à Gabriele benedicitur, Tito, nec ite- quatenus & Angelis & hominibus veneranda tum ex Orige- monftretur. THEOPHYLACT. Quia verò aliæ ne inter opera sanctæ mulheres fuerunt, quæ tamen genuerunt fiquæ nunc lios peccato inquinatos, fubjungit: Et benedictus extant colligi fructus ventris ini. Vel aliter intelligitur: Dixerat, alia quæ se- benzdičła tu inter mulieres: Deinde quafi interroquitur appen- gante aliquo quare, fubjungit caufam. Et benedidix ubi de fru- Etus fructus, &c.ficut dicitur in Pfalm.(117.) Benedictus qui venit in nomine Domini Deus Dominus, & illuxit nobis. Confuevit enim facra Scriptura, &, pro quia recipere. ORIG. (ut fup. in cat. græcorum Patrum) Fructum autem ventris Dei genitricis Dominum dixit; quia nequaquam ex viro sed ex fola Maria proceffit: Nam qui femen fumpferunt à patribus, fructus eorum exiftunt. GRACUS. (vel Geometer ubi fup.) Solus ergo hic fructus benedictus, quia absque viro & absque peccato producitur. BeD. Hte est frutus qui David promittitur (Pfal.131.) De fructu 8 Pro Eusebio ventris tui ponam super sedem tuam, Euse, & In (quem Glossa quoque citat) qua parte emergit Eutychis redargutio, dum fru Severumnotat Etus ventris Christus asseritur: Omnis enim fruEdit. Antuer- tus est ejufdem naturæ cum planta; Unde & virgipienfis. Et fic nem relinquitur ejufdem fuiffe naturæ cum fecun etiam in cat. do Adam, qui tollit peccata mundi. Sed & qui gracorum phantasticam opinionem de carne Chrifti confiun

catur, non Se

gunt, in vero Dei genitricis partu erubefcant:Nam Patrum indi ipse fructus ex ipsa substantia procedit arboris. Ubi verus Alexanfunt etiam dicentes, quafi per aquæductum Chri- drinus qui postum tranfisse per virginem? Advertant ex dictis tius EutychiaElifabeth, quam replevit Spiritus, Chriftum fru-nus fuit, ut ctum fuisse ventris.

apud Poffevinum in Appa

tio Catena illa

Hoe aurem di

oftendit, &c,

Sequitur:Vnde hoc mihi ut veniat mater Domi- ratu videre eft ni mei ad me? AMBR. Non quasi ignorans dicit: fed ur ab ini. Scit enim effe fancti Spiritus gratiam & operatio- vocat, Antio nem,ut mater Domini matrem Prophetæ ad pro- chenus, cujus fectum sui pignoris falutet ; fed quafi non huma- tamen alibi ni hoc meriti sed divinæ gratiæ munus effe cogno- non invenio scat,ita dicit, Vnde hoc mihi? hoc eft, qua juftitia, mentionem. quibus factis, pro quibus meritis? ORIG. (in cat. græcorum Patrum ubi fup.) Convenit autem hoc Sive planies dicens cum filio: Nam & Joannes indignum se fentiebat adventu Chriftiad ipfum. Matrem au- cens convenit tem Domini nuncupat adhuc virginem existen- cum filio,id eft tem, præoccupans eventum ex dicto prophetico, idem cum illo Divina autem provifio (five providentia) duxe se fentire rat Mariaın ad Elifabeth, ut Joannis teftimonium ab utero perveniret ad Dominum: Ex tunc enim Joantiem Dominus in prophetam conftituit:Unde fequitur: Ecce enim ut facta eft vox falutationis, & c.Aug.ad Dardanum (epift.57.) Hoc autem uf diceret ficut Evangelista prælocutus eft, repleta est Spiritu-fancto; quo procul dubio revelante cognovit quid illa exultatio fignificaffet infantis, id est illius venisse matrem, cujus ipfe præcurfor & demonftrator effet futurus. Potuit ergo esse ista fignificatio rei tantæ à majoribus cognofcendæ, id eft adul non à parvulo cognitæ : Non enim dixit: Exulta-tis, ideoque uit in fide infans in utero meo, sed exultavit in cognitionis gaudio: Videmus autem exultationem non folum capacibus & parvulorum, fed etiam pecorum ; non utique de tione ad coaliqua fide vel religione vel quacumque rationali gnofcendum, cognitione venientem: Sed hæc inusitata & nova referendo ma extitit; quia in utero,& ad ejus adventum quæ om-iores ad zrate nium Salvatorem fuerat paritura. Ideo, hæc exul- oppofitam parvulo, non tatio & tanquam matri Domini reddita résaluta- ad excellentia tio (ficut folent miracula fieri) facta est divinitus in vel dignitatem infante, non humanitus ab infante: Quamquam dcc. eriam fi ufque adeo in illo puero est acceleratus ufus rationis, & voluntatis, ut intra vifcera marerna jam poffet agnofcere, credere, & confentire, etiam hoe in miraculis habendum divinæ potentiæ, non ad humanæ trahendum exempla na

turæ.

utentibus ra

ORIG. (ut fupin car.græcorum Patrum.) Venerat autem mater Domini visura Elifabeth, ut & miracalosum conceptum, quem retulerat AngepinsΚ παράθιξον lus,ut per hoc fequatur credulitas potioris ad vir- bilem concepginem manaturi: Et ad hanc fidem facit fermo tum, paradoElifabeth, dicentis: Et beata qua credidifti, quoniam xum incrediperficientur ea qua dicta funt tibi à Domino.AMBR bilem, &c. Sed Vides minimè dubitaffe Mariam, fed credidiffe ister Origenis & ideo fructum fidei confecutam. BEDA, Nec nunc extant mirum, fi Dominus redempturus munduan opera- publicè non tionem fuam inchoavit à matre; ut per quam fa- occurrit hic Ius omnibus parabatur, eadem prima fructum fa- locus, cui alilutis hauriret ex pignore. AMBR. Sed & vos beati Theofthyla qui audiviftis, & credidiftis: Quæcunque enim aus habet, crediderit anima, & concipit & generat Dei vera aliis tamen bum,& opera ejus agnofcit. Bed. Omnis autem verbis. quæ verbum Dei mente concepit, virtutum statim celsa cacumina greffi confcendit amoris; quate nus civitatem Juda (id eft, confeffionis & laudis arcem)penetrare, & usque ad perfectionem fidei: fpei,& charitatis (quafi tribus in ea menfibus) valeat commorari, GREG. fup. Ezech. (hom. 1.)