Images de page
PDF
ePub

ημών προς τον τρίτον επάκουε , ει νούν και οπωσούν έχεις.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

III. “Ότι μεν γαρ θεοί τε εισί και ανθρώπων επιμέλονται , έγωγε ου παντάπασι φαύλως αν φαίην ημίν αποδεδείχθαι. Το δε παραιτητους αυ τους θεούς είναι τoίσιν αδικούσι δεχoμένους δώρα, ούτε τινι ξυγχωρητέον, παντί τ' αυ κατά δύναμιν τρόπω ελεγκτέον.

Φέρε δή προς θεών αυτών , τίνα τρόπον παραιτητοι γίγνοινταν ημίν, ει γίγνοιντο αυ; και τίνες, η ποίοι τινες όντες ; "Άρχοντας μέν αναγκαιόν που γίγνεσθαι τους γε διοικήσοντας τον άπαντα εντελεχώς ουρανόν. Άλλ' άρα τίσι προσφερείς των αρχόντων, ή τίνες τούτοις, ών δυνατόν ημίν απεικάζουσι τυγχάνειν μείζοσιν ελάττονας και Πότερον ηνίοχοί τινες αν είεν τοιούτοι ζευγών άμιλλωμένων, ή πλοίων κυβερνήται; τάχα δε κάν απεικασθείεν στρατοπέδων άρχουσι τισιν είη δ' άν και νόσων πόλεμον ευλαβουμένους ιατρούς έoικέναι περί σώματα, ή γεωργούς περί φυτών γένεσιν ειωθυίας ώρας χαλεπάς διά φόβου προσδεχομένοις, ή και ποιμνίων επιστάταις. Επειδή γαρ ξυγκεχωρήκαμεν ημίν αυτούς είναι μεν τον ουρανών πολλών μεστόν αγαθών, είναι δε και των εναντίων, πλειόνων δε των μη· μάχη δή, φαμεν, αθάνατός έστιν ή τοιαύτη και φυλακής θαυμαστής δεομένη.

Ξύμμαχοι δε ημίν θεοί τε άμα και δαίμονες" ήμεϊς δ' αυ κτήματα θεών και δαιμόνων. Φθείρει δε ημάς αδικία και ύβρις μετά αφροσύνης· σώζει δε δικαιοσύνη και σωφροσύνη μετά φρονήσεως, εν ταις των θεών εμψύχους

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

tu veuilles t'e servir de ton intelligence, écoute-moi répondre à une troisième erreur qui outrage les dieux.

LEUR JUSTICE. Ils existent, ils s'occupent des hommes : ô mon fils, voilà les sentimens que j'ai Essayé de t’inspirer. Mais les dieux accordent-ils leur protection aux coupables en recevant leurs offrandes ? Non, tu ne dois jamais le laisser croire, ni rien négliger pour détromper ceux qui s'abusent.

Dis-moi, au nom de ces dieux, comment les méchans se les rendraient-ils propices ? Et de quels dieux te fais-tu l'idée ? Sans doute ils commandent, puisque leur nature est de gouverner éternellement l'univers. Mais à qui les comparer de ceux qui commandent parmi les hommes ? ou plutôt, qui leur comparer, et pouvons-nous juger ainsi du petit au grand ? Verrons-nous en eux des conducteurs de chars qui disputent le prix de la course , ou des pilotes de vaisseaux, ou des généraux d'armée, ou des médecins toujours en guerre avec les maladies, ou des laboureurs qui attendent en tremblant les jours nuisibles aux fruits de la terre , ou des pasteurs de troupeaux ? Car, si nous sommes convenus que l'univers est rempli d'une somme égale de biens et de maux ,

la

guerre doit être sans terme, et l'univers a besoin d'être gouverné avec une admirable vigilance.

Nous avons pour nous les dieux et les Génies ; les dieux et les Génies sont nos maîtres. Contre nous s’arment l'injustice, l'intempérance, l'erreur ; mais la justice, la vertu , la raison nous défendent. Si leur PENSÉES DE PLATON.

8

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

7

οικούσαι δυνάμεσι: βραχύ δέ τι και τήδε άν τις των τοιούτων ενοικούν ημίν σαφές ίδοι.

Ψυχαι δή τινες επί γης οικούσαι , και άδικον λήμμα κεκτημέναι, δήλον ότι θηριώδεις προς τας των φυλάκων ψυχάς άρα κυνών , ή τας των νομέων, ή προς τας των παντάπασιν ακροτάτων δεσποτών προσπίπτουσι , πείθουσαι θωπείαις λόγων, και εν ευκταίαις τισιν επωδαίς, ως αι φημαι φασίν αι των κακών και εξείναι πλεονεκτούσι σφίσιν εν ανθρώποις πάσχειν μηδεν χαλεπόν. Φαμέν δ' είναι που το νύν ονομαζόμενον αμάρτημα την πλεονεξίαν εν μεν σαρκίνοις σώμασι νόσημα καλούμενον· εν δε ώραις ετών και ενιαυτών, λοιμόνεν δε πόλεσι και πολιτείαις, τούτο αυ το ρήμα μετασχηματισμένον , αδικίαν.

Τούτον δή τον λόγον αναγκαίον λέγειν τον λέγοντα, ως εισί ξυγνώμονες αεί θεοί τοίς των ανθρώπων αδίκους και αδικούσιν, αν αυτοίς των αδικημάτων τις απονέμη" καθάπερ κυσί λύκοι των αρπασμάτων σμικρά απονέμοιεν, οι δε , ημερούμενοι τοίς δώροις, ξυγχωρούεν τα ποίμνια διαρπάζειν' άρ' ουχ ούτος ο λόγος και των φασκόντων παραιτητους είναι θεούς;

Τίσιν ούν δή των προρρηθέντων απεικάζων ομοίους φύλακας είναι θεούς και ουκ άν καταγέλαστος γίγνοιτο ανθρώπων όςτιςούν και πότερον κυβερνήταις, λοιβή γε οίνου κνίσση τε παρατρεπομένοις αυτούς, ανατρέπουσι δε ναύς τε και ναύτας και άλλ' ούτι μήν ηνιόχοισί γε εν

αμίλλη ξυντεταγμένοις, πεισθείσιν υπό δωρεάς ετέροισι την νίκην ζεύγεσι προδούναι, ου μήν ουδε στρατηγούς γε,

, ουδ' ιατρούς , ουδέ γεωργούς και ουδε νομεύσι εην, oudé τισι κυσί κεκαλημένοις υπό λύκων και Ευφημει πώς γαρ

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

demeure est dans l'âme des dieux, on en voit au moins l'image habiter avec nous.

Il est surtout aisé de voir ici-bas quelques âmes, vouées à l'injustice, dépouiller leur férocité de bêtes sauvages pour flatter bassement ceux qui les gardent, les chiens, les bergers, les maîtres du monde, et en obtenir

par

leurs flatteries, et ce qu'elles nomment l'enchantement de leurs prières, le droit d'avoir plus que les autres sans souffrir comme eux. Ce désordre qui trouble l'harmonie générale, et qu'on appelle maladie dans le corps humain, peste dans les saisons de l'année, change de nom dans les sociétés politiques, et s'appelle injustice,

[ocr errors]
[ocr errors]

Or, quel est maintenant le langage de ceux qui prétendent que les dieux pardonnent toujours aux hommes méchans et injustes, pour peu qu'ils partagent avec eux le prix du crime ? Les loups donnent aux chiens une petite part dans leur proie, et les gardiens apprivoisés laissent déchirer le troupeau : voilà comme ces insensés parlent des dieux.

Pourrais-tu donc, sans t'exposer au sourire du mépris, comparer encore ces protecteurs du monde, ou à des pilotes qui , séduits par des libations et des victimes, submergeraient le navire et les nautonniers ; ou à des conducteurs de chars qui, au lieu d'espérer la victoire , corrompus par des présens , laisseraient leurs rivaux triompher; ou à des généraux, à des médecins, à des laboureurs, à des bergers, à des chiens gagnés par des loups ? Quel

[ocr errors]

άν; Αλλ' ου πάντων φυλάκων εισί μέγιστοι και περί τα μέγιστα ημϊν οι πάντες θεοί; Τους δή κάλλιστα τε πράγματα φυλάττοντας , διαφέροντάς τε αυτούς φυλακή πρός αρετήν, κυνών χείρους και ανθρώπων μέσων είναι φήσομεν , οι το δίκαιον ουκ άν ποτε προδοϊεν ένεκα δώρων παρά αδίκων ανδρών ανοσίως δεδομένων και Ουδαμώς, ούτε ανεκτός ο λόγος των τε περί πάσαν ασέβειαν όντων , κινδυνεύει πως ο ταύτης της δόξης αντεχόμενος πάντων αν των ασεβών κεκρίσθαι δικαιότατα κάκιστός τε είναι και ασεβέστατος.

Τα μεν δή προτεθέντα τρία, θεοί τε ως εισί , και ως επιμελείς, και παρά το δίκαιον ως παντάπασιν απαραίτητοι , φώμεν ικανώς αποδεδείχθαι που.

DE LEGIBUS, Χ.

[ocr errors]

HER ARMENIUS, EX INFERIS ET

COELO REDUX.

'AπόλοΓON ερω αλκίμου ανδρός, Ηρός του Άρμενίου,

το γένος Παμφύλου, ός ποτε εν πολέμω τελευτήσας, αναιρεθέντων δεκαταίων των νεκρών ήδη διεφθαρμένων, υγιής μέν ανηρέθη: κομισθείς δε οίκαδε , μέλλων θάπτεσθαι, δωδεκαταίος επί τη πυρά κείμενος ανεβίω. 'Αναβιους δ' έλεγεν, ά εκεί ίσοι.

"Έφη δε, επειδή ου εκβήναι την ψυχήν και πορεύεσθαι μετά πολλών , και αφικνείσθαι σφάς είς τόπον τινά δαι

2

[ocr errors]
« PrécédentContinuer »