δικαστής γίγνεσθαι, καθάπερ ιερέα, φόνου καθαρεύοντα και δεσμού και φυγής.

Ταύθ' υμίν εγώ και ζών διενοήθην γίγνεσθαι , και νύν διανοούμαι. Και τότε κρατήσας των εχθρών, μεθ' υμών , ει μη ξενικαί έριννύες εκώλυσαν, κατέστησα αν ήπερ και διενοούμην και μετά ταύτα Σικελίαν αν την άλλην , είπερ έργα επί να εγίγνετο , κατώκισα τους μεν βαρβάρους , ήν νύν έχουσιν , αφελόμενος, όσοι μη υπέρ της κοινής ελευθερίας διεπολέμησαν προς την τυραννίδα' τους δ' έμπροσθεν οικητής των Ελληνικών τόπων εις τας αρχαίας και πατρώας οικήσεις κατοικίσας.

2

Ταυτά δε ταύτα και νύν πάσι ξυμβουλεύω κοινή διανοηθήναι, και πράττειν τε, και παρακαλείν επί ταύτας τας πράξεις πάντας τον μη εθέλοντα δε, πολέμιoν ηγείσθαι κοινή. "Έστι δε ταύτα ούκ αδύνατα & γαρ εν δυοίν τε όντα ψυχαίν τυγχάνει , και λογισαμένοις ευρείν βέλτιστα ετοίμως έχει, ταύτα δε σχεδόν και κρίνων αδύνατα , ούκ ευ φρονεί λέγω δε τας δύο, τήν τε Ιππαρίνου του Διονυσίου υιέως, και την του έμου υιού τούτοις γαρ ξυνομολογησάντοιν , τοϊς χε άλλοις Συρακουσίοις οίμαι και πάσιν, όσοι περ της πόλεως κήδονται , ξυνδοκεϊν. Αλλά θεοίς τε πάσι τιμας μετ' ευχών δόντες και τους τε άλλοις , όσοις μετά θεών πρέπει , πείθοντες και προκαλούμενοι φίλους και διαφόρους μαλακώς τε και πάντως μη αποστήτε, πρίν

2

ger de tels crimes ; · prêtre des dieux, ses regards en seraient profanés.

Toute ma vie, ô Syracusains, j'ai médité pour vous cette constitution, et maintenant j'y songe encore. Oui, mes ennemis une fois vaincus, je voulais , si les Furies leurs protectrices me l'eussent permis , exécuter ce plan avec vous; que dis-je ? la Sicile entière, pour peu que la fortune secondât mes voux, aurait élé peuplée de colonies ; j'en aurais chassé les barbares dont elle est la proie, excepté ceux qui ont combattu jusqu'ici contre les tyrans pour la liberté commune ; et les anciens habitans des villes grecques seraient rentrés à ma voix dans les demeures de leurs aïeux.

Je vous lègue ces desseins que j'avais formés; réunissez-vous pour les étudier et pour les suivre; que

tous soient appelés à cet ouvrage : quiconque s'y oppose, devient ennemi de la patrie. Rien ici n'est impossible : ce qui est adopté déjà par deux esprits, ce qui se présente d'abord à tous ceux qui veulent le bien, ne sera jamais regardé comme impossible par la raison; et les deux hommes que je veux dire , Hipparinus et mon fils, étant une fois d'accord, je ne vois pas que les autres Syracusains', amis de leur pays, puissent avoir une opinion contraire. O vous donc, né cessez pas d'apporter aux aulels de tous les dieux des offrandes et des prières, d'honorer les mortels demi-dieux, et de faire de vos concitoyens , amis ou ennemis, un seul peuple uni par la clémenc: et l'oubli des fautes, jusqu'au jour où ces conseils

αν τα νύν υφ' ημών λεχθέντα, οίον ονείρατα θεία επιστάντα εγρηγορόσιν , εναργή τε εξεργάσησθε τελεσθέντα και ευτυχή.

EPIST. VIII.

PRÆSES INSTITUENDÆ JUVENTUTIS.

"ΈΣΤΩ

άρχων ημίν και της παιδείας επιμελητής πάσης θηλειών τε και αρρένων· είς μεν δή και ο τούτων άρξων έστω κατά νόμους. Έτών μέν γεγονώς μή έλαττον, ή πεντήκοντα παίδων δε γνησίων πατήρ, μάλιστα μεν υιέων και θυγατέρων, ει δε μή, θατέρα. Διανοηθήτω δε αυτός τε και προκριθείς, και ο προκρίνων, ως ούσαν ταύτην την αρχήν τών εν τη πόλει ακροτάτων αρχών πολύ μεγίστην.

Παντός γαρ δή φυτού η πρώτη βλάστη, καλώς ορμηθείσα προς αρετήν της αυτού φύσεως , κυριωτάτη τέλος επιθεϊναι το πρόσφορον, τών τε άλλων φυτών, και των ζώων ημέρων και αγρίων, και ανθρώπων. "Ανθρωπος δε, ως φαμεν , ήμερον· όμως μην παιδείας μέν ορθής τυχόν και φύσεως ευτυχούς, θειότατον ημερώτατον τε ζώον γίγνεσθαι φιλεϊ μη ικανώς δε ή μή καλώς τραφέν, αγριώτατον οπόσα φύει γή. "Ων ένεκα ου δεύτερον ουδε πάρεργον δεί την παίδων τροφήν τον νομοθέτην εάν γίγνεσθαι : πρώτον δε άρξασθαι χρεών τον μέλλοντα αυτών επιμελείσθαι καλώς, αιρεθήναι των εν τη πόλει

que mon caur m'inspire , tels que

des

songes divins qui vous instruisent sans mystère, enfanteront pour vous la réalité de la gloire et du bonheur.

LETTRE VIII.

LE CHEF DE L'ÉDUCATION.

1 République a besoin d'un magistrat qui préside

ducation des garçons et des filles ; un seul chef leur sera donné par les lois. Il n'aura pas moins de cinquante ans, et sera père d'enfans légitimes des deux sexes, s'il est possible, mais au moins de l'un des deux. L'homme choisi pour cette place, et ceux qui le choisiront, doivent savoir que parmi les grandes fonctions de l'Etat, il n'y en a pas de plus noble et de plus sacrée.

Le succès de la première croissance annonce déjà la perfection, dans les végétaux, dans les animaux doux ou sauvages, enfin, dans l'homme même. L'homme est d'une nature douce; mais, joinle à un heureux génie, une éducation sage le rend le plus doux et le plus divin des êtres animés; sans éducation ou sans sagesse , il en devient le plus sauvage. Le législateur ne donnera donc pas à l'éducation le dernier, ni même le second rang dans ses pensées; qu'il commence, s'il veut s'en occuper dignement, par chercher le citoyen qui remplisse le mieux tous ses devoirs : c'est à celui-là

7

ός αν άριστος εις πάντα ή, τούτον κατά δύναμιν ότι μάλιστα αυτούς καθιστάντα προστάτης και επιμελητήν.

Αί πάσαι τοίνυν αρχαι, πλήν βουλής και πρυτανέων , εις το του Απόλλωνος ιερόν ελθούσαι , φερόντων ψήφον κρύβδην των νομοφυλάκων , όντιν' αν έκαστος ηγήται κάλλιστ' άν των περί παιδείαν άρξαι γενομένων. Ω δ' αν πλείσται ψήφοι ξυμβώσι , δοκιμασθείς υπό των άλλων αρχόντων των ελομένων, πλήν νομοφυλάκων, αρχέτω έτη πέντε" έκτω δε, κατά ταυτά και άλλον επί ταύτην την αρχήν αιρεΐσθαι......

Πάλιν δή τον τα πλείστα έξοντα πράγματα καλώμεν και τον των παίδων επιμελητήν, δς, των τε περί μουσικής, των τε περί γυμναστικής επιμελούμενος , ου πολλήν έξει σχολήν. Πώς oύν δυνατός έσται , πρεσβύτερος ών, τοσούτων επιμελείσθαι; Ραδίως ο νόμος γάρ αυτώ δέδωκε και δώσει προσλαμβάνειν εις ταυ την την επιμέλειας των πολιτών ανδρών και γυναικών ους αν έθέλη" γνώσεται δε ους δεί, και βουλήσεται μη πλημμελείν εις ταύτα , αιδούμενος εμφρόνως και γιγνώσκων της αρχής το μέγεθος και λογισμώ τε ξυνών, ως , ευ μεν τραφέντων και τρεφομένων των νέων, πάντα ημϊν κατ’ ορθόν πλεϊ, μή δε.... ούτ' ειπείν άξιον, ούθ' ημείς λέγομεν, επί καινή πόλει τους σφόδρα φιλομαντευτάς σεβόμενοι.

DE LEGIBUS, VI, VII.